پرداخت مابهالتفاوت حذف ارز ترجیحی به صورت کالایی یا خدماتی
سیاوش غیبیپور
مابهالتفاوت ارز ترجیحی با غیر آن باید شکل حمایتی به خود بگیردو نقدی نباشد، یعنی کالایی یا جایگزینی مانند حمایت در حمل و نقل، مسکن، بهداشت، آموزش و کارتهای خرید باشد.بهترین زمان تک نرخی شدن ارز یا پایان دادن به ارزهای یارانهای یا با هر عنوان دیگر ترجیحی، دولتی و ... این است که فاصله ارز حمایتی با غیرحمایتی کاهش یابد زیرا اتفاقی که در سال ۱۳۸۰ روی داد، بیتوجهی به این مساله بود و نباید دوباره تکرار شود. برای حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی نیاز است تا چند گروه هدف مورد توجه قرار گیرند و وضعیت زندگی آنها مشخص شود. تمام گروههایی که از این ارز استفاده میکنند، تحت تاثیر دو اثر واقعی و روانی بر بازار قرار خواهند گرفت، به همین دلیل انجام این کار باید بسیار دقیق و با تعمق صورت گیرد، بهطوری که مشخص شود تا چه میزان میتوان قیمتها را به شکل واقعی درآورد.مدافعان حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی براین اعتقادند که قیمتهای بسیاری از کالاها به صورت واقعی درآمده و حمایتی که بنا بوده طی این سالها توسط ارز ۴۲۰۰ تومانی از آنها انجام شود، دیگر تاثیرگذار نیست، دراین شرایط باید گروههایی که باقی ماندند و مدعی هستند که هنوز ارز ۴۲۰۰ تومانی دریافت میکنند، چه در جلسات رسمی و بحثهای تخصصی و چه غیر رسمی باید مورد شناسایی قرار گیرند و در آن مشخص شود کالاهایی که بابت آن ارز حمایتی دریافت میکردند، درصورتی که جریان حمایتی قطع شود چه سرنوشتی پیدا خواهند کرد؟ دو راه وجود دارد یا سرنوشت آنها بسیار تورمزا خواهد شد و بخش وسیعی از کالاها را تحت تاثیر قرار میدهد که با شرایط فعلی جامعه ایران این مساله خوشایند نیست یا در صورتی که بخش کوچکی محسوب میشود، بهطوری که خوراک و پوشاک را تحتالشعاع قرار نمیدهد، زمان مناسبی است. با تزریق نقدینگی به اقشار جامعه در کل مخالف هستم، به دلیل اینکه قرار گرفتن پول مستقیم در اختیار مردم یک نوع تورم ایجاد خواهد کرد، اما در صورتی که این پول شکل حمایتی به خود بگیرد، یعنی کالایی یا جایگزینی باشد مانند حمایت در حمل و نقل، مسکن، بهداشت، آموزش و کارتهای خرید که در این موارد هدفگذاری به حساب میآید، خوب است. ولی اساسا هرجایی که پول نقد به بازار تزریق شود، مفهوم آن ایجاد تورم است.زمانی که پول به دست طبقات پایین برسد، آنها به سراغ مواد غذایی و مواد اولیه میروند، ولی در صورتی که این پول به دست اقشارثروتمند قرار گیرد، کالاهای سرمایهای میخرند. یعنی هر میزان که یارانه توزیع شود قدرت تخریب تورمی با خود به همراه میآورد و به همین دلیل این راهحل نیست، ولی در طی یک برنامه دولت میتواند این فاصله را به حذف درآورد و مابهالتفاوت نرخ ارز را برای هر شهروند ایرانی در مسیرهای حمایتی قرار دهد.