چین عصر «شی جین پینگ»

چین امروز در چنگال هماهنگ‌ترین کمپین دولتی برای اعمال کنترل بیشتر بر جامعه در چند دهه اخیر شاید از زمان پرآشوب مائوتسه تونگ تاکنون است. فرمان محدود کردن زمانی که بچه‌ها می‌توانند بازی‌های ویدیویی انجام دهند، تنها بخشی از قوانینی است که توسط دولت شی در ماه‌های اخیر هم در قوانین تجاری و هم در زندگی روزمره مردم اعمال شده است. شرکت‌های چینی با موانع بیشتری برای فهرست شدن در بازارهای سهام عمومی خارج از کشور روبرو هستند و ارایه‌دهندگان آموزش دیگر مجاز به ارایه کلاس‌های آنلاین با معلمان خارجی نیستند. همچنین مردانی که مدل موهایشان به اندازه کافی مردانه نیست نمی‌توانند در تلویزیون به آموزش بپردازند.

در رسانه‌های اجتماعی چین در پاییز امسال برای مدت کوتاهی در مورد یک شاهکار چشمگیر در بازی آنلاین محبوب هانور آف‌کینگز (Honor of Kings) صحبت می‌شد. بازیکنی یک پنتاکیل یا پنج کشتن متوالی را انجام داده بود. اما چیزی که مشمئزکننده بود اینکه کاربر مورد نظر طبق اطلاعات تأیید شده حساب، 60 سال سن داشت که به سختی می‌توان باور کرد که فردی با این سن و سال یک گیمر خبره باشد. اسرارآمیزتر اینکه چرا این شخص در ساعت 3 صبح سلاح‌های دیجیتال را به صدا در می‌آورد؟ آیا این بازیکن در واقع یک نوجوان بود که در ساعات اولیه صبح به صورت مخفیانه آنلاین می‌شد؟

به گزارش «انتخاب»، از آتلانتیک: در شرایط عادی، حدس و گمان ممکن بود به همین جا ختم شود. اما این روزها در چین شرایط عادی نیست. دولت رییس‌جمهور شی جین‌پینگ که بازی‌های ویدیویی را عاملی برای حواس‌پرتی افراد از کار سخت برای خدمت به میهن می‌دانست، در ماه اوت دستور داد که جوانان فقط سه ساعت در هفته و فقط در زمان‌های مشخص بازی کنند. بنابراین، گیمر ناشناس، هر که بود، ممکن است قانون و خواسته‌های رهبر بزرگ را زیر پا گذاشته باشد. این موضوع به قدری مورد توجه قرار گرفت که تنسنت (Tencent) اپراتور بازی و غول فناوری چین تحقیق و در بیانیه‌ای رسمی تأیید کرد که این بازیکن بی‌خواب و معتاد بازی واقعاً یک مرد 60 ساله کاملاً قانونی است. خوب است بدانید که این شرکت از نرم‌افزار تشخیص چهره برای تطبیق کاربران با حساب‌هایشان استفاده می‌کند.

چین امروز در چنگال هماهنگ‌ترین کمپین دولتی برای اعمال کنترل بیشتر بر جامعه در چند دهه اخیر شاید از زمان پرآشوب مائوتسه تونگ تاکنون است. فرمان محدود کردن زمانی که بچه‌ها می‌توانند بازی‌های ویدیویی انجام دهند، تنها بخشی از قوانینی است که توسط دولت شی در ماه‌های اخیر هم در قوانین تجاری و هم در زندگی روزمره مردم اعمال شده است. شرکت‌های چینی با موانع بیشتری برای فهرست شدن در بازارهای سهام عمومی خارج از کشور روبرو هستند و ارایه‌دهندگان آموزش دیگر مجاز به ارایه کلاس‌های آنلاین با معلمان خارجی نیستند. همچنین مردانی که مدل موهایشان به اندازه کافی مردانه نیست نمی‌توانند در تلویزیون به آموزش بپردازند.

روی هم رفته، این سیل دیکته‌ها را می‌توان به عنوان یکی از عناصر دستور کار گسترده‌تر شی برای شکل‌دهی به یک جامعه جدید چینی که ارزش‌های سوسیالیستی مناسب در آن القا می‌شود، در نظر گرفت. البته این ارزش‌ها را شخص شی جین‌پینگ تعریف می‌کند. در این جامعه جدید تلاش می‌شود که از فردگرایی فاسد و سایر عادات بدی که از فرهنگ‌های خارجی (بخوانید غربی) به جامعه چین رسوخ کرده‌اند، دوری شود. بنابراین شی جین‌پینگ در تلاش است تا جامعه را برای مرحله بعدی مبارزه ملی یعنی جست‌وجو برای عظمت جهانی آماده کند. رجینا آبرامی، مدیر برنامه جهانی موسسه لادر در دانشگاه پنسیلوانیا، به من گفت که کمپین شی باید به عنوان تمرینی برای ملت‌سازی تلقی شود و این به معنای تعریف این موضوع است که ملت چین چیست و چینی‌ها چه کسانی هستند. آبرامی گفت: به گفته شی، چینی‌ها افرادی نیستند که تمام روز بازی‌های ویدئویی انجام دهند.

این آزمایش بزرگ در مهندسی اجتماعی پیامدهای فوق‌العاده‌ای برای آینده چین و جهان دارد. اکنون لحظه حساسی است، زمانی که چین در حال تلاش برای یک جهش قاطع اما بسیار سخت به ردیف پیشرفته‌ترین اقتصادهای جهان است. با این حال، از بسیاری جهات، کمپین شی که به سمت کنترل بیشتر دولتی در حرکت است، ممکن است خطرات کاهش کارآفرینی و نوآوری مورد نیاز برای پیشبرد اقتصاد را در پی داشته باشد. اگر جامعه جدید شی نتواند چین را به سطح اقتصادی بعدی برساند، جاه‌طلبی این کشور برای جانشینی ایالات متحده به عنوان ابرقدرت مسلط جهان در حالی پایه‌گذاری خواهد شد که پیامدهای منفی احتمالی برای شی و رژیم کمونیستی خواهد داشت.

شی احتمالاً دقیقاً برعکس فکر می‌کند و معتقد است که برنامه او آینده چین را تضمین می‌کند، نه اینکه آن را به خطر بیندازد. از نظر او، تزریق انضباط سخت‌گیرانه‌تر، جهت‌گیری حزبی بیشتر و انطباق ایدئولوژیک عمیق‌تر، ملت را برای مرحله رقابت با ایالات متحده تقویت و آماده می‌کند. بنابراین، آنچه قرار است آشکار شود، رقابتی بین باورهای لیبرال و غیرلیبرال در مورد بهترین راه رسیدن به موفقیت ملی است.

کمپین شی از بسیاری جهات به معنای بازگشت به هنجارها است. مداخله در جامعه در دی‌ان‌ای حزب کمونیست چین وجود دارد. مارکسیسم به هر حال به دنبال نابود کردن دنیای فاسد و ناعادلانه و جایگزینی آن با آرمان‌شهر برابری طلبانه است. یک قرن پیش، زمانی که حزب کمونیست چین تشکیل شد، این ایدئولوژی به‌شدت برای رادیکال‌های جوانی که به دنبال تقویت کشورشان بودند که در برابر قدرت‌های امپراتوری تسلیم شده بود، جذاب به نظر می‌آمد. چن دوکسیو، یکی از بنیانگذاران حزب می‌گوید که اگر مردم چین دوباره قیام کنند، باید چین را از تمام تمدن سنتی خود پاکسازی کرد. او ادامه می‌دهد: من ترجیح می‌دهم فرهنگ گذشته ملت ما از بین برود تا اینکه ببینم نژاد ما از بین رفته است.

در دهه‌های اول جمهوری خلق، مائو تلاش کرد تا دیدگاه کمونیستی را به‌طور کامل محقق کند. بنابراین، هیچ عنصری از زندگی چینی از شور و شوق انقلابی در امان نبود، از جمله مزرعه خانوادگی و مدل موی زنانه. اوج تلاش برای تغییر جامعه در قالب انقلاب فرهنگی طی سال‌های 1966 تا 1976 به اجرا گذاشته شد که طی آن نیروهای گارد سرخ جوان به دنبال حذف عقاید قدیمی، فرهنگ قدیمی، آداب و رسوم قدیمی و عادات قدیمی بودند که این مستلزم ضرب و شتم معلمان و غارت برجسته‌ترین معبد کنفوسیوس این کشور بود.