جدال بورس جذاب با مشکلات

امیر توپچی‌پور

سال 1400 در حالی به آخرین ماه‌های خود نزدیک می‌شود که طی یکی- دو سال اخیر بازار سرمایه ایران روزهای پرفرازونشیبی را پشت سر گذاشته و پس از ریزشی که از سال گذشته آغاز کرد، هنوز به ثبات و پایداری نرسیده است. بیشتر سهامداران بورسی در یک سال گذشته متحمل ضرر و زیان شده و نگران آینده این بازار هستند. اوایل سال با ابهامات مربوط به انتخابات سپری شد، ولی پس از انتخابات، با توجه به وعده‌های رییس‌جمهور جدید و گزارش‌های خوب شرکت‌های بورسی، بازار جان تازه‌ای به خود گرفت. بااین‌حال، پس از تشکیل بدنه دولت و مشخص شدن رویکردهای اقتصادی آن، سیاست‌گذاری‌ها نسبت به بازار سرمایه از  طرف دولت طبق انتظار نبود و بازار سرمایه با ابهامات مختلفی مواجه شد.

در حال حاضر با رشد مستمر نرخ بهره بین‌بانکی و فروش اوراق در بازار توسط دولت برای جبران کسری بودجه باعث شده تا بورس با مشکلاتی روبرو شود و نقدینگی به سمت این بازار در جریان نباشد. تا زمانی که جریان نقدینگی قوی وارد بازار نشود، نمی‌توان انتظار حرکت صعودی خاصی از بازار داشت.

البته این صحبت‌ها در حالی مطرح می‌شود که بازار سرمایه چه ازنظر تکنیکالی و چه ازنظر بنیادی به جذاب‌ترین حالت خود طی یکی دو سال اخیر رسیده و ارزندگی خاصی دارد. بااین‌حال، سیاست‌گذاری‌های پولی دولت بازار را تحت کنترل نگه‌داشته است.

بازار سرمایه برای شروع یک‌روند صعودی پایدار نیاز به ارزش معاملاتی بالای 10 همت دارد. هر زمان که این اتفاق رخ بدهد، می‌توان به رسیدن شاخص کل به محدوده‌های یک‌میلیون و 800 هزار واحد تا پایان سال امیدوار شد.

متأسفانه فعلاً شاهد رسیدن ارزش معاملات به حوالی 5 هزار میلیارد تومان در روز هستیم که با این آمار و ارقام نمی‌توان انتظار داشت گروه‌های مختلف به‌صورت یکدست و هم‌زمان رشد داشته باشند و رشد بازار به‌صورت گروهی صورت می‌گیرد. همانطور که طی یکی- دو هفته اخیر گروه خودرویی بهتر از سایر گروه‌ها ظاهر شد.

البته نباید فراموش کرد که یکی از عوامل تأثیرگذار بر روند بازار سرمایه نرخ دلار است. برخلاف وعده مسوولان مبنی بر کاهش قیمت دلار، طی ماه‌های اخیر شاهد روند رو به رشد دلار و رسیدن آن به سقف سالانه خود بودیم. پیش‌بینی می‌شود در صورت ادامه این روند، بازار سرمایه نیز خود را با رشد دلار همسان کرده و روند صعودی ملایمی را طی کند. با فرض ادامه تحریم‌ها و درصورتی‌که آزادسازی منابع ارزی کشور صورت نگیرد، کاهش و یا حتی مهار نرخ دلار در قیمت‌های کنونی کمی دور از ذهن است. فعالان این حوزه معتقدند که دلار تا پایان سال به سقف تاریخی خود که همان 32 هزار تومان است، نزدیک شود. 

با توجه به وضعیت خوب تکنیکالی و بنیادی سهام، این انتظار وجود دارد که طی ماه‌های آذر و دی شاهد رشدی 20 تا 30 درصدی در بازار سرمایه باشیم ولی انتظار رشدهای شارپی از بازار کمی دور از ذهن است. درصورتی‌که ارزش معاملات بازار همچنان پایین بماند، سهام کوچک ارزنده می‌توانند بهتر ظاهر شوند ولی بزرگان بازار برای رشد و شروع یک‌روند صعودی نیازمند ورود پول‌های بزرگ و رشد ارزش معاملات هستند.

باوجوداین، فروش سهام و خروج از بازار سرمایه در قیمت‌های کنونی شاید توجیه‌پذیر نباشد. به نظر می‌رسد منفی‌های فعلی بازار برای افرادی که قصد ورود به بازار سرمایه را داشتند، فرصت مناسبی باشد.