مسیر بورس تغییر می‌کند؟
گروه بازارسرمایه|
بررسی‌ها نشان می‌دهد که شاخص کل تمایل زیادی به نزول دارد هرچند بازار در هفته اخیر رشد 0.69 درصدی را تجربه کند اما؛ خروج نقدینگی حقیقی در تالارشیشه‌ای ادامه دارد. باید صبر کرد و دید آینده این بازار چگونه می‌شود چراکه دولت در قبال از بین رفتن سرمایه‌های مردم سکوت کرده و هیچ رویکرد جدیدی برای بازگشت شاخص یا جبران زیان سرمایه‌گذاران در پیش نگرفته است. از سوی دیگر نرخ سود بین بانکی هم در چند ماه اخیر به محدوده ۲۰ درصد رسیده و این یک سیگنال منفی برای بورس محسوب می‌شود البته طی چند روز اخیر این نرخ کمی کاهشی شد ولی همچنان در دامنه 20 درصدی است. سال گذشته زمانی که مردم به بورس دعوت شدند گفته شد که این بازار تنها سد قوی در مقابل تورم است و این روزها با نابودی سرمایه‌ها و افزایش تورم ماهانه و روزانه دیگر مردم اعتمادی به سخنان مسوولان دولتی ندارند و حتی چندی پیش رییس سابق بانک مرکزی نسبت به ارایه اطلاعات دولت درباره کاهش تورم در ماه‌های اخیر موضع‌گیری کرده و نوشت بود «تامین مالی دولت از بانک‌ها و برداشت آنها از بانک مرکزی تا ۸۰ هزار میلیارد تومان، همان چاپ پول است.» می توان این موضوع را بدان شکل معنا کرد که افزایش نقدینگی همچنان در کشور وجود دارد و این افزایش مهم‌ترین و اساسی‌ترین عامل تورم در کشور است. البته رییس جدید بانک مرکزی هم در همان آغاز انتصابش ضمن اشاره به اینکه میزان رشد حجم نقدینگی در مهر ماه بیشتر از تابستان بوده به نوعی به تورم زا بودن اقتصاد صحه گذاشته است.
چرا بورس نوسانی می‌شود؟
رضا جعفری، کارشناس بازارسرمایه درخصوص نوسانات بازار می‌گوید: در شرایط کنونی فضای روانی بازار به گونه‌ای است که سیگنال‌های مثبت در بازار تاثیرگذار نیست، به همین دلیل تقاضا برای خرید سهام هم از طریق سرمایه داران خرد وجود ندارد و همین جهت معکوس بورس نسبت به متغیر تورم، رشد قیمت ارز و ... باعث شده سهامداران به پارامترهای اقتصاد توجه نکنند، چراکه بر این عقیده‌اند که بازار توسط عده‌ای هدایت و مدیریت می‌شود و عملا تحت تاثیر فاکتورهای اقتصادی نیست. وی در ادامه به دخالت‌های دولت در حوزه انتشار اوراق و تاثیر آن روی بازارسرمایه پرداخته و توضیح می‌دهد: در اصل اقتصاد ایران دولتی بوده و در بسیاری از شرکت‌ها دولت سهامدار عمده است، درنتیجه ممکن است که به صورت مستقیم در بازار دخالت نکند، اما حقوقی شرکت‌های دولتی به نوعی نماینده دولت برای اجرای سیاست‌های آن در بازار هستند. همچنین ممکن است یکی از سیاست‌های دولت برای جلوگیری از ادامه رشد بورس، کنترل نقدینگی بازار با انتشار اوراق برای جلوگیری از بروز تورم جدید و ... باشد، اما این مساله تا جایی می‌تواند ادامه‌دار باشد که برای سهامداران منطقی باشد، در غیر این صورت سایر بازارها همچون ارز و ... به رشد خود ادامه می‌دهند و بعد از آن بازار سرمایه هم در همان مسیر قرار می‌گیرد. این کارشناس درخصوص مولفه‌های تاثیرگذار روی بازار می‌گوید: آمار بانک مرکزی نشان می‌دهد که حجم نقدینگی در ماه‌های گذشته رشد فزاینده‌ای داشته است، به همین دلیل دولت به دنبال کنترل بخشی از این نقدینگی از طریق افزایش نرخ سود بین بانکی است، چرا که این نقدینگی سرگردان در صورتی که در بخش سپرده‌های بانکی حبس نشوند می‌تواند وارد بازارهایی همچون طلا، ارز، خودرو و ... شود و باز موج جدیدی از افزایش قیمت رخ دهد. این سیاست در شرایط تورمی در اقتصاد به‌کار گرفته می‌شود و کاملا منطقی است، اما برای بازار سهام تبعاتی دارد، زیرا مانع ورود نقدینگی به این بازار می‌شود و این مساله در شرایطی که بورس روندی نزولی دارد تشدید می‌شود.
ناترازی بورس همچنان بزرگ‌ترین مشکل اقتصاد
وحید شقاقی، اقتصاددان در گفت‌وگوی اخیر خود با اشاره به اینکه دولت سیزدهم در بودجه‌ای ناتراز گرفتار شده است، توضیح می‌دهد: دولت در حال حاضر نه تنها درآمد کافی ندارد که بتواند هزینه‌های پیش بینی شده در بودجه ۱۴۰۰ را تامین کند، بلکه زمان سررسید بخشی از اوراقی که دولت قبل در سال‌های گذشته صرف هزینه‌های جاری کرده رسیده است، به همین دلیل دولت سیزدهم باید آن اوراق را به همراه سودش برگرداند در چنین شرایطی بهترین راهکار دولت این است که اوراق قبلی را تمدید کند یا اوراق جدید برای تامین اعتبارات مورد نیاز برای پرداخت بدهی هایش منتشر کند. همین مساله باعث شده نقدینگی هم در بورس برای سهام اختصاص پیدا نکند و بازار گرفتار نوعی رکود و روند نزولی شده است. شقاقی با بیان اینکه بازار همچنان باید منتظر خبرهای خوب باشد تا بتواند روند کنونی خود را تغییر دهد، می‌گوید: شاید مهم‌ترین مساله‌ای که بتواند روند بازار را تغییر دهد نزدیک شدن به توافق در برجام است، زیرا در شرایط کنونی بسیاری از شرکت‌ها به دلیل افزایش هزینه‌ها در تولید با مشکل مواجه شده‌اند و ادامه این روند تورمی می‌تواند به‌طور کامل سودسازی در این شرکت‌ها را تحت تاثیر قرار دهد. از طرف دیگر دولت به دلیل کمبود اعتبارات توان لازم برای پرداخت تسهیلات، تامین نقدینگی و ... ندارد و همین مساله به رکود اقتصادی و ناامیدی سرمایه داران در بازار سرمایه دامن زده است. به‌طور قطع عقب ماندگی بازار سرمایه نسبت به سایر بازارها از نظر تورمی جبران می‌شود و البته این به معنای این نیست که همه سهام‌ها به یک اندازه رشد خواهند کرد، به همین دلیل سرمایه داران خرد باید مراقب باشند وارد معامله برای خرید چه نمادی می‌شوند.
رشد کم جان بورس
بازار بورس درهفته اخیر صعودی کج‌دار و مریز را تجربه کرد؛ به‌طوری که شاخص کل بورس تنها توانست نسبت به هفته قبل ۰.۶۹ درصد افزایش یابد. این در حالی است که شاخص کل با معیار هم وزن نسبت به هفته قبل کاهشی باقی ماند. آمار کل معاملات بورس در هفته گذشته نشان می‌دهد که ارزش کل معاملات این بازار با ۵.۳۸ درصد کاهش از ۱۷۹ هزار و ۷۷۲ میلیارد ریال در هفته گذشته به ۱۷۰ هزار و ۹۹ میلیارد ریال در هفته جاری رسید. این در حالی است که حجم کل معاملات این بازار در هفته جاری نسبت به هفته گذشته ۱۹.۹۴ درصد افزایش یافت و از ۲۱ هزار و ۴۶۷ میلیون سهم به ۲۵ هزار و ۷۴۷ میلیون سهم رسید. از میان بازارها ارزش معاملات در بازار اول سهام، بازار دوم سهام و بازار مشتقه روندی کاهشی داشت؛ به‌طوری که این آمار در بازار اول سهام با ۹.۴۵ درصد کاهش از ۶۲ هزار و ۷۹۹ میلیارد ریال به ۵۶ هزار و ۸۶۸ میلیارد ریال رسید. ارزش معاملات در بازار دوم سهام نیز کاهشی ۱۳.۵۷ درصدی را تجربه کرد و از ۵۲ هزار و ۲۰۲ میلیارد ریال در هفته گذشته به ۴۵ هزار و ۱۱۸ میلیارد ریال در هفته جاری رسید. ارزش معاملات در بازار مشتقه نیز با کاهشی ۱۴.۲۷ درصدی از ۸۴ میلیارد ریال در هفته گذشته به ۷۲ میلیارد ریال در هفته جاری رسید. این در حالی است که ارزش معاملات در بازار بدهی و صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله به ترتیب رشدی ۷.۵۶ درصدی و ۴.۸۸ درصدی را تجربه کرد و این آمار در بازار بدهی از ۷۳۸۴ میلیارد ریال به ۷۹۴۳ میلیارد ریال و در صندوق‌ها از ۵۷ هزار و ۳۰۲ میلیارد ریال به ۶۰ هزار و ۹۸ میلیارد ریال رسید. شاخص کل بورس با ۰.۶۹ درصد افزایش توانست از یک میلیون و ۳۴۰هزار واحد در هفته گذشته به یک میلیون و ۳۴۹ هزار واحد در هفته جاری برسد. این در حالی است که شاخص کل با معیار هم وزن ۱.۰۸ درصد کاهش یافت و از ۳۶۷ هزار و ۵۶۱ واحد در هفته گذشته به ۳۶۳ هزار و ۵۸۶ واحد در هفته جاری رسید.
