کاهش نرخ ارز در نتیجه تعدیل انتظارات تورمی

مرتضی افقه 

یکی از عمده دلایل افزایش نرخ ارز در روزهای گذشته، بالا رفتن انتظارات تورمی است. انتظارات تورمی صرفا به دلیل التهاباتی که نسبت به نتایج مذاکرات و تحریم‌ها ایجاد شده، منجر به افزایش نرخ ارز شده است. یکی از مولفه‌های مهمی که این روزها با نرخ ارز بازی می‌کند موضوع نتایج نشست مذاکرات هسته‌ای است. نرخ ارز به دلیل اینکه به‌شدت نسبت به مساله تحریم‌ها حساس است روند صعودی به خود گرفته است لذا عامل مهمی در افزایش انتظارات تورمی به شمار می‌رود.تاثیر نشست برجامی روی افزایش یا کاهش نرخ ارز به قدری تاثیرگذار است که می‌توان گفت در حال حاضرمتغیرهای اقتصادی، تاثیر چندانی روی نرخ ارز نمی‌گذارند. در حال حاضر، چون نرخ ارز به‌شدت وابسته به متغیر سیاسی است که ریشه در روابط اقتصادی و سیاسی ایران با کشورهای دیگر دارد، با هر خبر نامفهومی از نتایج نشست مذاکرات برجامی، افزایش می‌یابد.ضمن اینکه بعد از خروج آقای ترامپ از برجام، افزایش نرخ ارز بدیهی بود. دولت آقای روحانی در آن دوره بر این باور بود که با روی کار آمدن مجدد دموکرات‌ها، می‌توانند به توافق پایداری برسند. آنها تصور می‌کردند به هر نحوی می‌توانند اقتصاد را سه چهار سال تا رفتن آقای ترامپ با استفاده از ذخایر ارزی کشور و راه‌های دیگری مدیریت کنند.دولت تا جای ممکن با استفاده از ذخایر بادنکی، وام‌هایی که از صندوق توسعه ملی وام گرفت، استقراض از بانک مرکزی و انتشار اوراق بدهی توانست اقتصاد را مدیریت کند. بعد از روی کار آمدن دولت آقای بایدن با توجه به اینکه سیاست‌های وی آنگونه که مدیران دولت قبلی می‌اندیشیند نبود، و انتظارات برآورده نشد، زمینه برای افزایش نرخ ارز فراهم شد.چون تیم فعلی مذاکره کننده دولت آقای رییسی از منتقدین اصلی برجام بودند همین موضوع نیز دستاویزی برای رسانه‌ها شده تا شرایط به گونه‌ای القاء شود که در روند مذاکرات هسته‌ای تحولی ایجاد نمی‌شود.پر واضح است نتیجه دور دوم مذاکرات بر نرخ ارز تاثیر می‌گذارد. اگر نتایج برآمده از دور دوم مذاکرات در راستای لغو برجام و امید آفرین باشد ممکن است مقداری با کاهش نرخ ارز مواجه شویم. در غیر این صورت هر گونه تردیدی در نتایج مثبت مذاکرات به افکار عمومی و رسانه‌ها القاء شود منجر به افزایش نرخ ارز آن هم با شیب تندتری می‌شود.