تغییر تاکتیک وام مسکن

گروه راه و شهرسازی|

پس از گذشت سه ماه از افزایش سقف وام خرید مسکن از طریق اوراق موسوم به «تسه»، دیروز بانک عامل از کاهش ۵۰ درصدی هزینه دریافت وام مسکن از محل اوراق گواهی حق تقدم تسهیلات خبر داد. به این ترتیب، متقاضیان دریافت تسهیلات از محل اوراق می‌توانند تنها برای دریافت ۵۰ درصد از میزان تسهیلات درخواستی اقدام به خریداری اوراق کنند و ۵۰ درصد تسهیلات دیگر بدون خرید اوراق و از محل منابع تسهیلات بدون سپرده به آنها پرداخت می‌شود.

به گزارش «تعادل»، از ۲۴ شهریورماه ۱۴۰۰ سقف دریافت تسهیلات خرید مسکن از محل اوراق گواهی حق تقدم به همراه وام جعاله در شهر تهران ۴۸۰ میلیون تومان، در مراکز استان‌ها و شهرهای بالای ۲۰۰ هزار نفر ۴۰۰ میلیون و در شهرهای با جمعیت ۲۰۰ هزار نفر و کمتر ۳۲۰ میلیون تومان رسیده است. در پی افزایش سقف وام، در مهر ماه تقاضا برای خرید اوراق «تسه» افزایش یافت که منجر به رشد قیمت آن نیز شد، به گونه‌ای که در ابتدای آبان ماه قیمت این اوراق به اوج و به قیمت 70 هزار تومان رسید.

    عبور نرخ «تسه» از ۱۱۳هزارتومان 

در دو هفته اخیر اما رشد عجیب قیمت اوراق تسهیلات مسکن سبب تا هزینه دریافت وام مسکن به بالای 100 میلیون تومان برسد. یکشنبه هفته جاری، نرخ «تسه» از 100 هزار تومان فراتر رفت. دیروز اما دوباره قیمت اوراق تسهیلات مسکن با افزایش ۵ درصدی در همه نمادها به ۱۱۱ تا ۱۱۳ هزار تومان افزایش یافت.

به گزارش مهر، در دو هفته گذشته قیمت این اوراق در دامنه ۸۰ هزار تومان بود و طی ۱۰ روز کاری به بیش از ۱۱۰ هزار تومان افزایش یافته است.

به گفته کارشناسان، رشد قیمت اوراق تسهیلات مسکن درحالی است که هم بازار سرمایه روزهای نزولی را پشت سر گذاشته و شاخص کل مرتباً در حال سقوط است و هم بازار مسکن دچار انجماد و قفل‌شدگی است. از این رو، به نظر می‌رسد سفته‌بازان و دلالان در نبود نظارت بر بازار خرید و فروش اوراق تسهیلات مسکن برای جبران زیان‌های وارده از محل خرید و فروش سهام به خرید و فروش سفته‌بازانه اوراق تسهیلات مسکن روی آورده‌اند.

   وام مسکن ارزان شد

با وجود افزایش قیمت «تسه» طی دو هفته اخیر، دیروز محمد حسن علمداری، عضو هیات‌مدیره بانک عامل بخش مسکن اعلام کرد: به منظور افزایش رفاه حال مشتریان و متقاضیان دریافت تسهیلات مسکن از محل اوراق گواهی حق تقدم، در آستانه هشتاد و سومین سالگرد تأسیس بانک، متقاضیان دریافت تسهیلات از محل اوراق می‌توانند تنها برای دریافت ۵۰ درصد از میزان تسهیلات درخواستی اقدام به خریداری اوراق کنند و ۵۰ درصد تسهیلات دیگر بدون خرید اوراق و از محل منابع تسهیلات بدون سپرده به آنها پرداخت می‌شود. وی ادامه داد: در واقع متقاضیان دریافت تسهیلات ۴۰۰ میلیون تومانی از محل اوراق در شهر تهران که پیش از این برای دریافت این تسهیلات باید ۸۰۰ فقره اوراق خریداری و به بانک ارایه می‌کردند هم‌اکنون تنها با خرید و ارایه ۴۰۰ فقره اوراق می‌توانند تسهیلات ۴۰۰ میلیون تومانی را دریافت کنند.

علمداری خاطرنشان کرد: این امتیاز در نظر گرفته شده برای متقاضیان تسهیلات مسکن، شامل تسهیلات جعاله مسکن نیز می‌شود. تسهیلات جعاله مسکن هم‌اکنون در سراسر کشور ۸۰ میلیون تومان است. متقاضیان تا پیش از این برای دریافت این تسهیلات باید ۱۶۰ فقره اوراق خریداری می‌کردند اما هم‌اکنون با خرید و ارایه ۵۰ درصد از این تعداد یعنی ۸۰ فقره اوراق می‌توانند اقدام به دریافت تسهیلات جعاله کنند.

وی تاکید کرد: این امتیاز در نظر گرفته شده برای متقاضیان دریافت تسهیلات مسکن مختص تمام شهرها و استان‌های کشور است و متقاضیان در سراسر کشور می‌توانند از این تسهیلات استفاده کنند.علمداری گفت: با این تمهید اندیشیده شده، هزینه دریافت تسهیلات برای متقاضیان به یک دوم کاهش می‌یابد و به این ترتیب قدرت خرید آنها در بازار مسکن افزایش می‌یابد. این فرصت در واقع فرصتی مناسب برای تمام متقاضیانی است که قصد دارند از محل اوراق اقدام به دریافت تسهیلات و خرید یا ساخت مسکن کنند.بر اساس بخشنامه ابلاغی بانک مسکن به شعب در این زمینه نرخ سود تسهیلات خرید مسکن بدون سپرده و جعاله تعمیر بدون سپرده ۱۸ درصد بوده و حداکثر مدت بازپرداخت تسهیلات خرید مسکن بدون سپرده مذکور ۹۶ ماه معادل ۸ سال است. همچنین حداکثر مدت بازپرداخت تسهیلات جعاله مسکن بدون سپرده مذکور نیز ۶۰ ماه معادل ۵ سال خواهد بود.

   اثر افزایش انتظارات تورمی؟

برخی کارشناسان اقتصاد مسکن معتقدند با وجود قفل شدگی فعلی بازار مسکن و رکود سنگینی که بر این بازار در بخش خرید و فروش حاکم است از یک سو و بی‌تأثیر بودن وام خرید مسکن در افزایش قدرت خرید مسکن خانوارها از سوی دیگر که سبب شده تا اقبال به این تسهیلات به خصوص برای تهران و کلان‌شهرها به‌شدت کاهش یابد، عامل این گرانی اوراق تسهیلات مسکن در بازار سرمایه، می‌تواند ورود سفته بازان و دلالان برای دسترسی به سود از محل فروش اوراق باشد.

با توجه به اینکه بیشتر نمادهای بازار سرمایه در روزهای اخیر با صفوف فروش سنگین و خروج پول حقیقی از بازار مواجهند، سفته بازان به دنبال تسویه زیان‌های خود از سایر نمادها از محل گران کردن اوراق تسهیلات مسکن هستند.حال آنکه این اوراق نه ابزاری برای دستیابی به سود کاذب در بازار سرمایه بلکه ابزاری برای تسهیل دسترسی متقاضیان خرید مسکن با استفاده از وام بانک عامل بخش مسکن است.

به گزارش «تعادل»، بی‌گمان، 100 درصد نمی‌توان جهش نرخ «تسه» را به سفته بازی و سفته بازان نسبت داد چه آنکه خرید و فروش این اوراق مانند سایر اوراق بهادار نیست و هر خریدار باید دستکم 4 ماه اوراق خریداری شده را نگه داشته و سپس اقدام به فروش آن کند. در نتیجه، احتمال سفته بازی روی این اوراق کمتر از سایر اوراق است. از سوی دیگر، اینکه مبلغ وام 480 میلیون تومانی در تهران از قدرت زیادی برخوردار نیست و به‌طور متوسط می‌توان حدود 10 تا 15 متر واحد مسکونی با این مبلغ خریداری کرد، نیز درست است. اما با توجه به چشم‌انداز رشد تورم در آینده، به نظر می‌رسد، گروهی از زوجین با تمام قدرت در حال تلاشند تا بتوانند حتی خانه‌ای کوچک در مناطق حاشیه‌ای شهر تهیه کنند و از بار مالی اجاره نشینی خود را برهانند. از این رو، تهیه وام از طریق «تسه» در دستور کار این دسته از متقاضیان مصرفی خرید ملک قرار دارد. در این میان، مالکانی نیز وجود دارند که می‌خواهند ملک خود را تبدیل به احسن کنند. از این رو، این وام می‌تواند تا حدی برای این دسته از مالکان راهگشا باشد و به آنان در تعویض آپارتمان خود یاری رساند. به همین دلیل، می‌توان گفت که یکی از کانال‌های افزایش تقاضا برای «تسه» توسط این دسته از متقاضیان مصرفی ایجاد شده است.