ماراتن غولهای فناوری برای ورود به متاورس
سال ۲۰۲۲ بزرگترین سال برای متاورس یا نرمافزار و سختافزاری خواهد بود که اجازه میدهند کاربر در فضاهای سهبعدی مجازی بازی یا کار کند. متاورس نرمافزار و سختافزاری را توصیف میکند که به کاربران امکان میدهند در فضاهای سهبعدی مجازی بازی یا کار کنند یا از اینترنت اطلاعات دریافت کرده و آنها را به صورت لحظهای با دنیای واقعی یکپارچه کنند. در حال حاضر متاورس ممکن است از طریق تلفن هوشمند قابل دسترس باشد اما حامیانش میگویند نهایتا از طریق هدستهای واقعیت افزوده پیشرفته یا واقعیت افزوده تجربه خواهد شد. شرکتهای بزرگ فناوری انتظار دارند گجتهایی که کاربرانشان را به دنیای مجازی میبرند، بزرگترین بازارهای جدید در نرمافزار از زمان معرفی تلفن هوشمند صفحه لمسی اپل در سال ۲۰۰۷ را خواهند گشود. اگر متاورس توسعه پیدا کند در آن صورت شاید همه کسانی که اکنون یک تلفن هوشمند دارند، تا چند سال دیگر یک عینک رایانشی یا یک هدست واقعیت مجازی داشته باشند.
سال ۲۰۲۲ بزرگترین سال تاکنون برای متاورس خواهد بود چرا که شرکتهای بزرگی نظیر مِتا پلتفرمز (شرکت مادر فیسبوک)، مایکروسافت و گوگل آماده عرضه محصولات سختافزاری و خدمات نرمافزاری جدیدی میشوند که فعلا بازار کوچکی دارند. اریک شریدان، تحلیلگر گلدمن ساکس در یادداشتی در دسامبر نوشت: پلتفرمهای فناوری بزرگ که از رشد اپلیکیشنهای رایانشی موبایل سود بردند اکنون به واقعیت افزوده به عنوان پلتفرم رایانش بعدی نگاه میکنند که باید به سمت آن تغییر جهت دهند. به نظر میرسد تغییر منطقی بعدی در الگوهای مصرف باشد و رهبران جدیدی در دنیای فناوری ایجاد کند. شرکتها دلارهای تحقیقات و توسعه را برای نمونههای اولیه و فناوریهای اساسی خرج میکنند و آماده میشوند پس از عرضه محصولاتشان در بازار، در عرصه مجازی رقابت کنند. طبق آمار کرانچبیس، سرمایهگذاران ۱۰ میلیارد دلار در استارتآپهای جهان مجازی در سال ۲۰۲۱ سرمایهگذاری کردند و این رقم شامل بودجه بازیگران بزرگ دنیای فناوری نمیشود. به عنوان مثال مارک زاکربرگ، مدیرعامل مِتا اظهار کرد: «این شرکت به حدی پول برای واقعیت افزوده و واقعیت مجازی در سال ۲۰۲۱ خرج کرد که سود این شرکت را به میزان ۱۰ میلیارد دلار کاهش داد.» تحلیلگران گلدمن ساکس برآورد میکنند عمده ۱.۳۵ تریلیون دلار در ساخت این فناوریها در سالهای آینده هزینه خواهد شد. شبکه سیانبیسی به بررسی وضعیت نامهای بزرگ دنیای فناوری در این حوزه و محصولاتی که سال آینده عرضه میکنند، پرداخته است.
مِتا
فیسبوک به فناوریهای متاورس متمرکز شده است. در حقیقت در سال ۲۰۲۱ نام خود را به مِتاپلتفرمز تغییر داد تا منعکسکننده حوزه جدید تحت تمرکز این شرکت باشد. طبق گزارش موسسه IDC، مِتا در این زمینه نسبت به رقیبان بزرگ فناوری پیشتاز است و در حال حاضر سختافزار واقعیت مجازی را تولید و به فروش میرساند و ۷۵ درصد این بازار را در سال ۲۰۲۱ در اختیار داشته است. در کریسمس محبوبترین اپلیکیشن فروشگاه اپاستور اپل، اپلیکیشن واقعیت مجازی اکولوس بود که برای استفاده از هدست کوئست ۲ ضروری است که نشان میدهد افراد زیادی این دستگاه واقعیت مجازی را پای درخت کریسمس پیدا کردهاند. متا آمار فروش کوئست را منتشر نکرده اما کوالکام که تراشه بهکار رفته در کوئست را تولید میکند، برآورد کرد که این شرکت تا نوامبر ۱۰ میلیون دستگاه فروخته است. این آمار به اندازه آمار تلفن هوشمند چشمگیر نیستند اما قابل توجه بوده و با تبلیغات تلویزیونی بزرگ این سختافزار تقویت شدهاند. مِتا سرگرم برنامهریزی عرضه یک هدست واقعیت مجازی دیگر در سال میلادی جاری است که «پروژه کامبریا» نام دارد. این دستگاه سختافزاری خواهد داشت که واقعیت آمیخته را بهتر میکند یا از دوربینهایی در خارج از هدست واقعیت افزوده برای پخش دنیای واقعی برای بینندگان استفاده میکند. مِتا اعلام کرده که این گجت شامل ردیابی چهره و چشم خواهد بود که دستگاه را نسبت به فرمانهای کاربر پاسخگوتر میکند. ورود زودتر مِتا به این حوزه برای این شرکت این امکان را فراهم کرده بررسی کند کاربران چه نرمافزاری برای استفاده در هدستشان میخواهند. ماه جاری این شرکت پلتفرم اجتماعی به نام Horizon Worlds را راهاندازی کرد که افراد در آن میتوانند در برنامههای کمدی و شبهای فیلم در داخل جهان مجازی فیسبوک شرکت کنند. مِتا چند شرکت خریداری کرده که اپلیکیشنهای محبوب برای هدستهای اکولوس را میسازند. این استراتژی ممکن است تحت تفحص ضدانحصارطلبی قرار گیرد. کمیسیون تجارت فدرال امریکا تحقیقات وسیعی را درباره این خرید ۴۰۰ میلیون دلاری آغاز کرده است.
اپل
اپل هرگز تایید نکرد روی یک هدست کار میکند اما سالهاست در حال طراحی رویکردهایی در داخل گروه توسعه فناوری خود است. اپل در حال زمینهسازی برای شاخه محصول جدید بزرگ است. مدلهای جدیدتر آیفون به حسگرهای لیدار مجهز هستند که قادر به سنجش فاصلهای هستند که یک شی قرار دارد؛ ویژگی که برای اپلیکیشنهای مبتنی بر مکان اهمیت دارد. جدیدترین مدلهای آیفون و آیپد، نرمافزاری به نام ARkit دارند که به سازندگان اجازه میدهد اپلیکیشنی بسازند که از حسگرهای آیفون برای ترسیم دقیق فضا و مکانسازی استفاده میکند. این تکههای ساخت فناوری، اساس یک محصول کاملا جدید را ایجاد میکند که احتمالا یک هدست پیشرفته ساخت اپل خواهد بود که واقعیت مجازی و واقعیت افزوده را ترکیب میکند و گویا در سال ۲۰۲۲ عرضه خواهد شد. برخلاف مِتا، اپل درباره محصولات سختافزاری جدید تا زمان آماده شدن آنها برای رونمایی صحبت نمیکند. هنگامی که اپل یک هدست عرضه میکند، احتمالا کل بازار را تکان داده و رویکرد جدیدی برای بسیاری از رقیبان احتمالی فراهم میکند؛ درست همان تاثیری که آیفون در بازار تلفنهای هوشمند و اپل واچ در بازار ساعتهای هوشمند برجای گذاشت. رقیبان اپل به دقت به نظاره خواهند نشست تا ببینند تیم کوک، مدیرعامل اپل چه فاکتوری را به عنوان بزرگترین مزیت و نقطه قوت برای هدست این شرکت تعریف خواهد کرد. محتوا و چگونگی یکپارچگی خدمات اپل برای جذابیت این دستگاه اهمیت خواهد داشت. آیا اپل فروشگاه برنامه جدیدی را برای اپلیکیشنهای واقعیت مجازی معرفی خواهد کرد؟ آیا هدست اپل محتوای مجازی یا پخش محتوای انحصاری یا پخش ورزش و موسیقی مبتنی بر واقعیت مجازی از NextVR خواهد داشت. سرمایهگذاران و تحلیلگران بازار این ارزیابی را شروع کردهاند که اگر اپل نخستین شاخه محصول جدید بزرگ خود در هفت سال گذشته را معرفی کند، آیا فروش آتی هدستها یا سایر گجتهای واقعیت افزوده ارزش سهام اپل را بالاتر خواهد برد. با این حال اپل به نام متاورس اشارهای نخ واهد داشت. تیم کوک در سپتامبر گفته بود: «من از این هیاهو دور خواهم ماند. ما شاخه محصول جدید را صرفا واقعیت افزوده خواهیم نامید.»
گوگل
گوگل با معرفی عینک گوگل در سال ۲۰۱۳ آغازگر جنون هدست در سیلیکونولی بود. این تجربه با استقبال خوبی روبرو نشد اما گوگل تسلیم نشد. تا به امروز گوگل هدستهای گوگلگلس را به شرکتها میفروشد اما بهطور عمومی برای مصرفکنندگان قابل دسترس نیستند. اکنون نشانههایی وجود دارد که گوگل دوباره نسبت به واقعیت افزوده جدی شده است هر چند به اندازه رقیبانش محصولات یا فناوریهایی که به صورت عمومی رونمایی شدهاند، ندارد. از زمانی که گوگل گلس برای نخستینبار رونمایی شد، هدستهای واقعیت افزوده با نمایشگرهای پیشرفتهتر، حسگرهای بهتر و پردازندههای قویتر معرفی شدند. گوگل که سیستم عامل اندروید این شرکت محبوبترین نرمافزار تلفن هوشمند در جهان است، یکی از نرمافزارهایی است که اگر هدستها و دستگاههای متاورس تلفن هوشمند را با سیستم عامل جدیدی کامل کنند، بیشترین ضرر را خواهند دید. در سال ۲۰۲۰ گوگل شرکت نورث را خریداری کرد که در زمینه عینکهای واقعیت افزوده فعالیت میکند. طبق پستی که مارک لوکوفسکی، مدیر ارشد در دسامبر ارسال کرد، گوگل اکنون یک تیم جدید دارد که به سیستمهای عامل برای واقعیت افزوده متمرکز است. لوکوفسکی پیش از پیوستن به گوگل، در پروژه آکیلیس کار میکرد. طبق آگهیهای استخدام که از سوی گوگل منتشر شده است، این شرکت در حال استخدام افراد برای این تیم است که روی دستگاه واقعیت افزوده نوآورانه کار میکنند و محصولاتی را به مجموعه واقعیت افزوده خود اضافه میکند.
مایکروسافت
مایکروسافت نخستین شرکت فناوری بزرگی بود که هدست واقعیت افزوده با امکانات کامل به نام هولو لنز در سال ۲۰۱۶ معرفی کرد. اما محصول فعلی این شرکت هنوز با رسیدن به مرحلهای که مصرفکنندگان بتوانند استفاده کنند فاصله دارد. در عوض مایکروسافت به فروش هدستها به شرکتهایی متمرکز شده که میتوانند از عهده خرید ۳۵۰۰ دلاری هر دستگاه بربیایند و میخواهند ببینند آیا این فناوری بهره وری کارکنانشان را افزایش میدهد. برجستهترین مشتری هولو لنز، ارتش امریکاست. مایکروسافت اوایل سال ۲۰۲۱ برنده قرارداد ۲۲ میلیارد دلاری برای فروش ۱۲۰ هزار دستگاه هولو لنز به ارتش امریکا شد با این حال ارتش اعلام کرد آغاز استفاده آزمایشی میدانی هولو لنز را به سال ۲۰۲۲ معوق کرده است. اگرچه این قرارداد مکررا به تاخیر افتاده است اما سیگنال مهمی از سلامت بازار واقعیت افزوده محسوب میشود. هولو لنز علاقه شرکتهای پزشکی را جلب کرده که میخواهند ببینند آیا واقعیت افزوده میتوانند به بهبود اتاقهای عمل یا حتی کمک به جراحی از راه دور کمک کند. مایکروسافت سرمایهگذاری سنگینی در خدمات ابری داشته تا آماده دنیاهای مجازی باشد که انتظار میرود در سال ۲۰۲۲ برای عموم راهاندازی شود. این شرکت در مارس پلتفرم Mesh را معرفی کرد که به سازندگان نرمافزار اجازه میدهد اپلیکیشنهایی بسازند که به دستگاههای مختلف امکان میدهد واقعیت دیجیتالی مشابهی را به اشتراک بگذارند. در واقع Mesh با هولوگرامهای سه بعدی، اندکی شبیه تماس ویدیویی عمل میکند. بر اساس گزارش شبکه سیانبیسی، این قابلیتهای نرمافزار متاورس در سال ۲۰۲۲ عرضه خواهند شد. مایکروسافت Mesh را در اپلیکیشن کنفرانس ویدیویی «تیمز » یکپارچه خواهد کرد. قابلیتها برای بازیهای ایکسباکس هم در دست ساخت است اما هیچ تاریخ انتشاری برای آن اعلام نشده است. باید دید آیا هدستهای واقعیت افزوده، برنامههای بهرهوری که مایکروسافت برای آنها شناخته شده است را بهبود خواهند بخشید. با این حال ساتیا نادلا، مدیرعامل مایکروسافت مشتاق است. وی در نوامبر گفت: نمیتوانم غلو کنم تا چه حد این موضوع یک نقطه عطف است.