«رتبه‌بندی» یا «بهسازی حقوق» معلمان؟
به نظر می‌رسد رتبه‌بندی معلمان با شکل فعلی، از مسیرش خارج و بیشتر به یک نوع ترمیم و بهسازی حقوق تبدیل شده است. محمدرضا نیک نژاد، کارشناس حوزه آموزش و پرورش به برخی زوایا و ابعاد مصوبه رتبه‌بندی معلمان اشاره کرد و گفت: از زمان مطرح شدن نظام رتبه‌بندی معلمان، سال‌ها گذشته و حدود ۱۰ سال است که درباره آن صحبت شده، ولی جدی گرفته نشده بود و به بهانه‌های مختلف دولت‌ها از اجرای آن شانه خالی می‌کردند.
او افزود: در نهایت لایحه رتبه‌بندی اسفندماه سال گذشته به مجلس شورای اسلامی رسید که با توجه به فشارها و چالش‌هایی که میان مجلس و دولت وجود داشت، علی رغم آنکه بنا بود از ابتدای سال ۱۴۰۰ اجرایی شود اما تصویب آن تا ماه گذشته به طول انجامید.
این معلم و کارشناس حوزه آموزش و پرورش با بیان اینکه مهم‌ترین بخش رتبه‌بندی در حوزه مالی طبق تصمیم مجلس، تراز شدن حقوق معلمان تا ۸۰ درصد حقوق اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها بود، گفت: قرار بود معلمان به پنج رتبه تقسیم شوند و مشابهت‌های اسمی با پنج عنوان در دانشگاه نیز درنظر گرفته شد و بر این اساس دریافتی معلم در هرپایه به ۸۰ درصد دریافتی استاد دانشگاه در همان پایه می‌رسید.
نیک نژاد ادامه داد: نهایی شدن این مصوبات در صحن علنی از حیث پیش بینی بار مالی سنگین آن، چندماهی طول کشید و به کمیسیون آموزش ارجاع می‌شد تا اینکه در نهایت آن همتزاری ۸۰ درصدی را نگه داشتند، اما طرح را از محتوا خالی کردند و گفتند «برابری ۸۰ درصدی حقوق با مربی دانشگاه». در واقع می‌خواهند معلمان را با کمترین پایه دانشگاه بسنجند و گویی اینگونه حقوق‌ها را در خود جامعه معلمان همسان‌سازی می‌کنند. او با اشاره به اینکه از جنبه دیگر، رتبه‌بندی قرار بود در راستای کیفیت بخشی به آموزش اجرا شود، گفت: تجارب و مطالعات بین‌المللی، کارآمدی سیستم تشویق و تنبیه در فرآیند آموزش را مورد تردید قرار داده‌اند و این فرضیه را رد می‌کنند. باید معلم را در فضایی قرار دهند که بتواند در چارچوبی حرکت خود را کیفیت بخشی و درونی کند و درون‌زا باشد. برقراری سیستم تشویق و تنبیه دیگر جواب نمی‌دهد، اما باز شاهدیم که همین را برای معلمان اجرا می‌کنند. اما رتبه‌بندی با این شکل خود، از مسیرش خارج و بیشتر به یک نوع ترمیم و بهسازی حقوق تبدیل شده است.
این معلم و کارشناس حوزه آموزش و پرورش ادامه داد: برخلاف باور عموم که سطح حقوق معلم‌ها در سطح جهان بسیار بالا و در رده پزشکان و ... است درست نیست و به جز یکی دو کشور، عموما معلمان در سطح میانگین حقوقی جامعه، حقوق می‌گیرند و اینطور نیست که معلمی در دنیا شغلی پردرآمد داشته باشد. ولی یک نکته کلیدی وجود دارد مبنی بر اینکه حقوق معلمان در کشورهای دیگر، از میانگین حقوقی آن جوامع، پایین‌تر نیست.
نیک نژاد با بیان اینکه اما در ایران حتی میان دریافتی معلم با سایر دستگاه‌های دولتی اختلاف‌هایی وجود دارد گفت: البته شاید حقوق پایه و مانند آن یکسان باشد، اما میانگین دستگاه‌های دیگر این اجازه را دارند که از محل درآمدهای خود، مزایا و رفاهیاتی را به کارکنان خود اختصاص دهند، اما چون آموزش و پرورش نهادی درآمدزا نیست و نباید هم باشد، از این بخش محروم است. در واقع ممکن است فیش حقوقی یک کارمند دیگر با منِ نوعی برابر باشد، اما خب مزایایی که دریافت می‌کنیم یکسان نیست.
او در ادامه درباره علت اعتراضات معلمان در هفته‌های اخیر پیرامون رتبه‌بندی نیز گفت: بدنه معلمان قبول ندارند که بودجه‌ای برای آموزش و پرورش وجود ندارد. شاهدیم که بودجه برای بخش‌های دیگر هست اما وقتی به آموزش و پرورش می‌رسد می‌گویند بودجه نیست. در سطح جامعه هم خبر ندارند که افزایش حقوق‌هایی که درباره آن اطلاع‌رسانی می‌شود یا اتفاق نمی‌افتد، یا دروغ است یا در سطحی نیست که از آن سخن می‌گویند. به عنوان مثال یک مرتبه افزایش فوق‌العاده برای معلمی با ۳۰ سال سابقه و دارای مدرک فوق لیسانس ۴۰۰ هزار تومان شده بود، در حالی که مانور تبلیغاتی روی آن بسیار زیاد بود.
این کارشناس حوزه آموزش و پرورش افزود: یا یک مرتبه اعلام کردند که حقوق معلمان را به ۸۰ درصد پایه حقوق اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها می‌رسانند اما آن را تا سطح مربی کاهش دادند. اینها ناراحت‌کننده است. درباره زمان اجرای رتبه‌بندی هم که قرار بود از ابتدای سال ۱۴۰۰ اجرا شود تغییراتی به وجود آمد. منِ معلم معترض‌ام، زیرا از یک سو جامعه این تفکر را دارد که معلم‌ها مرتب افزایش حقوق دارند و دولت و مجلس هم روی آن مانور می‌دهند؛ مثلا رییس کمیسیون آموزش یک مرتبه اعلام کرده بود که حقوق معلم‌ها کمتر از ۱۶ میلیون نمی‌شود. اما حالا رتبه‌بندی آن چیزی نشده که درباره‌اش اطلاع‌رسانی کردند. چرا جامعه را مقابل ما قرار می‌دهند؟ اینها را می‌گویند ولی انجام نمی‌دهند.
