اثر لغو تحریم‌ها بر بازار مسکن
سیدمحمد مرتضوی، عضو هیات‌مدیره کانون سراسری انبوه‌سازان گفت: با لغو تحریم و بازگشت انبوه‌سازان و توسعه گران به بازار ساخت و ساز، تولید پایدار شکل می‌گیرد، قیمت‌ها تثبیت می‌شود و انتظار سودهای غیرمتعارف و بالا هنگام فروش خانه کاهش پیدا خواهد کرد. مرتضوی در گفت‌وگو با ایرنا، درباره معادلات بازار مسکن در پی مذاکرات لغو تحریم‌ها گفت: رفع موانع بین‌المللی در تنظیم بازار مسکن، ثبات قیمت‌ها و تعادل در بازار عرضه و تقاضا تاثیرات بسیار مهمی خواهد داشت. وی ادامه داد: پایداری در برنامه تولید مسکن، تاثیر مستقیمی بر تعادل بخشی عرضه مسکن دارد و و پایداری در تولید واحدهای ساختمانی، بازار را از کمبودی که اکنون اسیر آن است نجات می‌دهد. به گفته این فعال حوزه ساخت واحدهای مسکونی، ثبات فکری سرمایه‌گذاران و کاهش ریسک سرمایه‌گذاری موجب بازگشت مجددا سرمایه‌گذاران به حوزه ساختمان می‌شود و شروع ساخت و سازها از عوامل موثر در تثبیت قیمت خانه است. مرتضوی توضیح داد: با لغو تحریم‌هاتکلیف معادلات بازار مسکن مشخص می‌شود و نوسان و ریسک سرمایه‌گذاری پایین می‌آید. با کاهش نوسانات در بازارهای موازی مثل طلا و ارز سرمایه‌گذاران دیگر در حوزه تخصصی خود می‌مانند و سرمایه خود را وارد بازارهای موازی نمی‌کنند. بر این اساس سازندگان مسکن وارد حوزه تخصصی خود می‌شوند و آنها که کارشان توسعه‌گری و انبوه‌سازی است مجددا به صنعت ساختمان روی می‌آورند و به صورت متمرکز کار خود را دنبال خواهند کرد. وی درباره شرایط فعلی بازار مسکن گفت: اکنون نمی‌دانیم خانه بخریم یا خیر؟ یا حتی نمی‌دانیم خانه خود را بفروشیم یا خیر؟ حتی خریداران واقعی دست نگه داشته‌اند تا تکلیف برجام مشخص شود و بدانند با چه قیمتی بخرند و با چه قیمتی بفروشند. عضو هیات‌مدیره کانون سراسری انبوه‌سازان درباره حباب بازار مسکن نیز گفت: تعریف از حباب در بازار مسکن انتظار سود بالا به دلیل ریسک بالای سرمایه‌گذاری است و با توافق برجام این انتظار زیاد کاهش پیدا می‌کند. وی توضیح داد: انتظار سودهی بالا از بازار مسکن که اکنون بازار دچار آن است در اثر ناملایمات اقتصادی است و طبعا وقتی ریسک سرمایه‌گذارش کاهش یابد، انتظار سودهای نامتعارف و تورمی نیز کاهش می‌یابد. این فعال بخش ساختمان گفت: اکنون فاصله بین قیمت تمام شده و قیمت فروش در اثر بالابودن ریسک سرمایه‌گذاری و خروج سرمایه‌گذاران از این بخش زیاد شده و انتظار سوددهی از فروش یک واحد آپارتمان بالا رفته است. مرتضوی بیان داشت: شرایط بازار به گونه‌ای است که تولید کم و عرضه زیاد است. بنابراین انتطار سازنده‌ها بالا می‌رود و اگر ثبات به بازار بازگردد و به تعداد کافی واحد قابل عرضه داشته باشیم، سودها نیز منطقی می‌شود. این فعال بحش ساختمان ادامه داد: پیش بینی می‌کنیم در پی بازگشت سرمایه‌گذاران به بخش ساخت و ساز بتواند فضای مثبتی بر بازار مسکن وارد شده و به سال‌های ابتدایی دهه ۹۰ در کمیت ساخت و ساز برسیم.
نهضت ملی مسکن هنوز روی غلتک نیفتاده
در این حال، انتظار می‌رود، پروژه‌های انبوه‌سازی دولتی، سازندگان را به عرصه کار و فعالیت بازگرداند. اگرچه دولت اعلام کرده که ۷۶۰ هزار واحد نهضت ملی مسکن به مرحله اجرا رسیده و همواره بر اجرای تمام این پروژه توسط بخش خصوصی تاکید کرده، بخش خصوصی می‌گوید که هنوز وزارت راه و شهرسازی آن‌طور که باید و شاید تعاملی با آنها صورت نداده و کارها هنوز روی غلتک نیفتاده است. به گزارش ایسنا، پروژه جهش تولید و تامین مسکن (نهضت ملی مسکن) بعد از پایان نام‌نویسی بخشی از متاهل‌ها هم‌اکنون در مرحله فراخوان ثبت نام افراد مجرد بالای ۲۳ سال قرار دارد و تا ۲۰ بهمن ماه نام‌نویسی در سامانه saman.mrud.ir ادامه خواهد داشت. آخرین وضعیت این طرح از تامین زمین ۷۶۰ هزار واحد و آمادگی پروژه برای آغاز عملیات اجرایی حکایت دارد. این آمار البته مربوط به اوایل دی ماه است. حدود ۵۳۰ هزار واحد از ۷۶۰ هزار واحد، مربوط به پروژه اقدام ملی است که با نهضت ملی مسکن ادغام شده است. البته طبق اعلام وزارت راه و شهرسازی ممکن است تمام ۷۶۰ هزار واحد به مرحله اجرا نرسیده باشد و در مراحل مختلف قرار دارد. به‌طور مثال ممکن است برخی پروژه‌ها کلنگ زنی نشده باشند ولی آماده کار هستند. مع‌الوصف ۲۱۰ هزار واحد یا کلنگ‌زنی شده یا آماده کلنگ‌زنی است. برای ۵۵۰ هزار واحد نیز زمین تامین شده که مسوولان وزارت راه و شهرسازی در استان‌های مختلف در حال فراهم کردن اقدامات آغاز به کار پروژه‌ها هستند. رستم قاسمی ـ وزیر راه و شهرسازی ـ مدتی قبل وعده داد که تا پایان سال جاری تعداد واحدهای در حال اجرای نهضت ملی مسکن به ۸۰۰ هزار واحد می‌رسد. اما برای آنکه از آخرین روند اجرای نهضت ملی مسکن مطلع شویم با انبوه‌سازان صحبت کردیم که چندان از سرعت اجرای پروژه و تعاملی که با آنها برقرار شده رضایت ندارند.
سامانه تسهیلات خودمالکی راه‌اندازی نشده است
فرشید پورحاجت، دبیر کانون انبوه‌سازان گفت: هنوز اشکالات فنی سامانه دریافت تسهیلات خودمالکی نهضت ملی مسکن برطرف نشده است. حدود یک ماه است که تماس می‌گیریم و ایرادات فنی سامانه را گوشزد می‌کنیم اما مشکل کماکان باقی است. بسیاری از بانک‌ها برای پرداخت وام‌های ۲۵۰ تا ۴۵۰ میلیون تومانی خودمالکی اعلام آمادگی کرده‌اند که پیش‌شرط آن رفع ایرادات سامانه است. وی مشکل دیگر را نرخ سود ۱۸ درصد این تسهیلات دانست و گفت: با توجه به جهش قیمت مصالح ساختمانی و کاهش توان متقاضیان، بازده سرمایه در بخش مسکن آنقدر بالا نیست که ۱۸ درصد سود برای تسهیلات نهضت ملی مسکن تعیین کرده‌اند.
