نمایش «اتحاد» در برابر ناتو
پوتین پیشنهاد کرد
«عرضه» سالانه ۱۰ میلیارد متر مکعب گاز از روسیه به چین
تعادل|
در شرایطی که با پیچیده‌تر شدن مساله «اوکراین»، صفوف کشورهای غربی در برابر حمله احتمالی روسیه به اوکراین در قالب «ناتو» نیز منسجم‌تر می‌شود، دیروز ولادیمیر پوتین، رییس جمور روسیه وارد پکن شد و با شی جین‌پینگ، همتای چینی خود دیدار و درباره فهرستی از مسائل مورد نظر دو طرف گفت‌وگو کرد. در پایان این دیدار، پوتین و شی در یک بیانیه مشترک به صراحت اعلام کردند که با گسترش ناتو و ذهنیت جنگ سرد مخالف هستند. در دیدار دیروز این دو رییس‌جمهور، «عرضه» سالانه ۱۰ میلیارد متر مکعب گاز از روسیه به چین اگرچه در ظاهر یک پیشنهادی «اقتصادی» از سوی پوتین به همتای چینی خود بود، اما در واقع، یک پیشنهاد حساب شده «سیاسی» ارزیابی می‌شود، چه آنکه بخشی از گاز مصرفی اروپا از سوی روسیه تامین می‌شود، اما از اوایل پاییز سال جاری به دلیل افزایش درگیری‌ها میان روسیه و اوکراین، آلمان از ارایه مجوز راه‌اندازی خط لوله نورد استریم-۲ طفره رفت و این مساله سبب تشدید افزایش قیمت گاز طبیعی اروپا در روزهای پایانی آذر سال جاری شد. البته رشد غیرمترقبه قیمت گاز در اروپا از اوایل سال 2021 بنا به دلایل مختلف از جمله رشد مصرف داخلی در روسیه، افت استخراج گاز نروژ و... آغاز شده است.
پوتین» روابط نزدیک روسیه و چین بی‌سابقه است
رییس‌جمهور روسیه روز جمعه در دیدار با شی جین‌پینگ، همتای چینی خود در پکن، روابط نزدیک کشورش با چین را همچنان که تنش‌ها بین مسکو و کی یف تهدید بروز یک جنگ را مطرح ساخته، «بی‌سابقه» خواند.
به گزارش ایسنا، به نقل از پایگاه ساوث چاینا مورنینگ‌پست، پوتین در سخنان پیش از افتتاحیه بازی‌های المپیک زمستانی پکن و طی نشست با شی جین‌پینگ گفت: چین و روسیه در زمینه‌های مختلف، از روابط خارجی گرفته تا توسعه اقتصادی، از یکدیگر حمایت کرده‌اند.
او خاطرنشان کرد که همکاری‌های دو کشور در حوزه انرژی با صادرات گاز طبیعی از روسیه به چین تقویت خواهد شد. روابط دوجانبه ما واقعاً از نظر روح دوستی و مشارکت راهبردی بی‌سابقه بوده و روابط دو کشور نمونه‌ای از روابط خوب است که توسعه متقابل را تسهیل کرده و همچنین منجر به تقویت حمایت از یکدیگر برای توسعه می‌شود.
این اولین سفر پوتین به چین از سال ۲۰۱۹ و اولین دیدار رو در روی شی جین‌پینگ، رییس‌جمهور چین با رهبر یک کشور خارجی از سال ۲۰۲۰ که شاهد دیدارهای او با رهبران کامبوج، مغولستان و پاکستان در پکن بود، است.
این نشست رهبران چین و روسیه در پکن نمایش همبستگی در حاشیه بازی‌های المپیک زمستانی است. هر دو طرف از این نشست برای نشان دادن هماهنگی خود در مقابله با امریکا استفاده می‌کنند.
رهبر روسیه از این فرصت استفاده کرد تا نظر همسایه قدرتمند خود را برای کمک به خنثی کردن شبکه ائتلاف‌های امریکا استفاده کند و در مصاحبه با یک رسانه دولتی چین، تاکید کرد که دو کشور «نقش تثبیت‌کننده مهمی» را ایفا می‌کنند.
مخالفت با گسترش ناتو و ذهنیت جنگ سرد
روسای جمهور روسیه و چین دیروز طی بیانیه‌ای مشترک ضمن مخالفت با گسترش ناتو، از رویکرد مشابه جنگ سرد در بین کشورهای غربی به امور بین‌المللی انتقاد کردند.
به گزارش فارس، سخنگوی کرملین گفت: پوتین و شی طی بیانیه‌ای مشترک ضمن مخالفت با گسترش ناتو، از رویکرد مشابه جنگ سرد در بین کشورهای غربی به امور بین‌المللی انتقاد کردند. به نوشته خبرگزاری «اسپوتنیک» در این بیانیه آمده است: «امروزه جهان دستخوش تغییرات عظیمی است. بشریت در حال ورود به عصر جدیدی از توسعه سریع و تحولات در مقیاس بزرگ است. فرآیندها و پدیده‌هایی مانند چند قطبی شدن، جهانی شدن اقتصادی، اطلاعاتی شدن جامعه، تنوع فرهنگی، دگرگونی نظام حکمرانی جهانی و نظم جهانی در حال توسعه است، پیوستگی و وابستگی متقابل دولت‌ها در حال افزایش است، روندی برای توزیع مجدد توازن قدرت جهانی در حال شکل‌گیری است. تقاضای فزاینده‌ای از سوی جامعه جهانی برای رهبری در راستای منافع توسعه صلح آمیز و پایدار وجود دارد». روسای جمهور روسیه و چین توضیح دادند: «در عین حال، در شرایطی که همه‌گیری ویروس کرونا ادامه دارد، وضعیت در حوزه امنیت بین‌المللی و منطقه‌ای هر روز پیچیده‌تر می‌شود و چالش‌ها و تهدیدهای جهانی چند برابر می‌شود. برخی از نیروهایی که نماینده یک اقلیت در صحنه جهانی هستند همچنان از رویکردهای یکجانبه برای حل مشکلات بین‌المللی دفاع می‌کنند و به سیاست زور متوسل می‌شوند، در امور داخلی سایر کشورها دخالت می‌کنند، به حقوق و منافع مشروع آنها لطمه می‌زنند، تضاد ایجاد می‌کنند. اختلافات و تقابل، مانع از توسعه و پیشرفت بشر می‌شود و مخالفت جامعه بین‌المللی را برمی‌انگیزد».
پکن و مسکو با گسترش بیشتر ناتو مخالف بوده و از این ائتلاف خواستند که رویکردهای ایدئولوژیک دوران جنگ سرد را کنار بگذارد. بر این اساس، پوتین و چین تصریح کردند: «دو کشور از همه ملت‌ها درخواست می‌کنند و خواهان تقویت گفت‌وگو و اعتماد متقابل، تعمیق درک متقابل، حمایت از ارزش‌های جهانی مانند صلح، توسعه، برابری، عدالت، دموکراسی و آزادی، احترام به حقوق مردم هستند. به‌طور مستقل مسیر توسعه کشورهای خود و حاکمیت و منافع دولت‌ها در زمینه امنیت و توسعه را انتخاب کنند».
به نوشته اسپوتنیک، بیانیه مشترک همچنین از جامعه بین‌المللی می‌خواهد که از سیستم بین‌المللی که در آن سازمان ملل نقش مرکزی را ایفا می‌کند، «حمایت» کنند و خواستار ایجاد «چندجانبه‌گرایی واقعی» به نفع «دموکراتیزه کردن روابط بین‌المللی، صلح و ثبات و توسعه پایدار» است.
روسای جمهور روسیه و چین در ادامه گفتند که دولت‌ها، ائتلاف‌های نظامی-سیاسی یا ائتلاف‌هایی که به دنبال مزایای نظامی یکجانبه به ضرر امنیت دیگران از جمله رقابت ناعادلانه هستند، در خدمت تشدید رقابت ژئوپلیتیکی، افزایش تضاد و تقابل هستند و به‌طور جدی نظم در زمینه‌های امنیت بین‌المللی و ثبات استراتژیک جهانی را تضعیف می‌کنند.
طبق این بیانیه، پکن و مسکو با گسترش بیشتر ناتو مخالفت می‌کنند، از این ائتلاف می‌خواهند که رویکردهای ایدئولوژیک دوران جنگ سرد را کنار بگذارد؛ به حاکمیت، امنیت و منافع سایر کشورها، تنوع روش‌های تمدنی، فرهنگی و تاریخی آنها احترام بگذارد و با توسعه مسالمت‌آمیز سایر کشورها به شیوه‌ای عینی و عادلانه رفتار کند. به نوشته اسپوتنیک، دو کشور همچنین «مخالف تشکیل ساختارهای بلوک بسته و اردوگاه‌های متضاد در منطقه آسیا- اقیانوسیه هستند و نسبت به تأثیر منفی استراتژی امریکا بر صلح و ثبات در این منطقه بسیار هوشیار هستند» و همچنین به دنبال ایجاد «یک سیستم امنیتی برابر، باز و فراگیر» در هند و اقیانوس آرام هستند که «علیه کشورهای ثالث نیست». در این بیانیه آمده است، روسیه نیز به نوبه خود، دوباره پایبندی خود به اصل «چین واحد» را تأیید می‌کند و تاکید دارد که تایوان بخشی جدایی ناپذیر از چین است و با استقلال تایوان به هر شکلی مخالف است. طرف چینی نیز از پیشنهادات ارایه شده توسط فدراسیون روسیه در مورد تشکیل تضمین‌های امنیتی الزام آور بلندمدت در اروپا حمایت می‌کند.
بر این اساس، دو کشور متعهد شدند که «با اقدامات نیروهای خارجی برای تضعیف امنیت و ثبات در مناطق مشترک مجاور و حضور نیروهای خارجی به هر بهانه‌ای در امور داخلی کشورهای مستقل» و همچنین «انقلاب‌های رنگی» مخالفت کنند و همکاری‌ها در این زمینه‌ها را افزایش دهند. علاوه بر این، روسیه و چین «به منظور جلوگیری از تکرار تراژدی جنگ‌های جهانی، به محکومیت قاطعانه اقداماتی که با هدف جبران مسوولیت جنایات متجاوزان فاشیست، متجاوزان نظامی و همدستان آنها و لکه‌دار کردن و لکه‌دار کردن ملت‌های پیروز انجام می‌شود، ادامه خواهند داد».
در بیانیه پوتین و شی، نسبت به ایجاد معاهده امنیتی سه جانبه بین امریکا، انگلیس و استرالیا در حوزه هند و اقیانوسیه، «نگرانی جدی» ابراز و تاکید شده که چنین اقداماتی در تضاد با اهداف تضمین امنیت و توسعه پایدار در منطقه آسیا و اقیانوس آرام است، خطر مسابقه تسلیحاتی در منطقه را افزایش می‌دهد و خطرات جدی اشاعه هسته‌ای را ایجاد می‌کند.
روسیه و چین بر لزوم کنار گذاشتن ذهنیت جنگ سرد و برچیدن سلاح‌های هسته‌ای در خارج از کشورها تاکید کردند. به نوشته اسپوتنیک، روسیه و چین در مورد سیاست‌های هسته‌ای، بر لزوم کنار گذاشتن ذهنیت جنگ سرد و بازی‌های «حاصل جمع صفر» توافق کرده و از دولت‌های دیگر خواستند سلاح‌های هسته‌ای مستقر در خارج از کشورهایشان را برچینند، توسعه نامحدود سیستم دفاع موشکی جهانی را رد کنند و اقداماتی برای کاهش خطر جنگ هسته‌ای و کاهش نقش سلاح‌های هسته‌ای در سیاست امنیت ملی کشورها انجام دهد. پوتین و شی، تصمیم امریکا در سال ۲۰۱۹ برای خروج از پیمان منع موشک‌های هسته‌ای میان‌برد و تسریع متعاقب آن در تحقیق و توسعه موشک‌های میان‌برد و کوتاه‌برد جدید مستقر در خشکی امریکا، همراه با بحث درباره استقرار آنها در آسیا-اقیانوسیه و اروپا و همچنین برنامه‌ریزی برای انتقال آنها به متحدان خود را محکوم می‌کند. به گفته این دو، چنین فرآیندهایی تنها در خدمت «افزایش تنش و بی‌اعتمادی، افزایش خطرات برای امنیت بین‌المللی و منطقه‌ای، تضعیف سیستم بین‌المللی منع اشاعه و کنترل تسلیحات و تضعیف ثبات استراتژیک جهانی است».
طبق این بیانیه مشترک، روسیه و چین به‌طور گسترده‌تر، با خروج امریکا از دیگر توافق‌نامه‌های بین‌المللی کنترل تسلیحاتی در طول سال‌ها مخالف هستند و می‌گویند که این اقدامات «تأثیر بسیار منفی بر امنیت و ثبات بین‌المللی و منطقه‌ای» دارد و تلاش‌های امریکا برای ایجاد یک شبکه دفاع موشکی جهانی همراه با ساخت تسلیحات غیرهسته‌ای با دقت بالا برای مقابله حملات و سایر وظایف استراتژیک، و اقدامات واشنگتن برای نظامی کردن فضا، به‌طور جدی به امنیت بین‌المللی آسیب می‌رساند.
به نوشته اسپوتنیک، مسکو و پکن همچنین «فعالیت‌های نظامی-بیولوژیکی داخلی و خارجی امریکا و متحدانش» را محکوم کرده و گفتند این اقدامات «نگرانی‌ها و پرسش‌های جدی را در جامعه بین‌المللی در مورد پایبندی واشنگتن به کنوانسیون سلاح‌های شیمیایی ایجاد می‌کند». سران دو کشور افزودند: «این عقیده را داریم که چنین فعالیت‌هایی تهدیدی جدی برای امنیت ملی روسیه و چین است و به امنیت مناطق مربوطه آنها آسیب می‌زند و از ایالات متحده و متحدانش می‌خواهیم که آشکارا، شفاف و مشخص عمل کنند».
پیش از این نیز دولت پکن اعلام کرد که وزیر خارجه روسیه و همتای چینی او، طی دیدار در پکن مواضع خود را در مورد مسائل منطقه‌ای مشترک، مانند اوکراین، افغانستان و وضعیت شبه‌جزیره کره هماهنگ کردند.
