عدالت یا پوپولیسم؟!
حسین حقگو
اعطای وام پنجاه تا یک صد میلیون تومانی و آزادسازی سواحل دریاها دو اقدام ضرب‌الاجلی اخیر دولت سیزدهم است که این روزها در رسانه‌های رسمی و طرفدار دولت بسیار روی آنها تبلیغ و تاکید می‌شود. وام یکصد میلیونی که با فشار دولت در شرایط فقدان منابع لازم در بانک‌ها کلیدخورده است (نگاه شود به یادداشت «چک بی‌محل»- 11/11) حتی با مخالفت کمیسیون اقتصادی مجلس مواجه شد. سخنگوی این کمیسیون گفت: «همین حالا بانک‌ها در ماه‌های پایانی سال با کسری منابع مواجه هستند، خیلی از شعبه‌ها نیز ترازنامه‌های درستی ندارند و اصطلاحا حساب‌شان تراز نیست و کمبود منابع دارند. بنده شخصا از وجود اراده‌ای در دولت برای اجرای چنین برنامه‌ای مطلع نبودم، دقیقا این بلا سر بازار سرمایه آورده شد و بورس را به این روز انداختند، الان هم می‌خواهند بانک‌ها را به روز بازار سرمایه درآورند.» این اقدام بی‌حساب و کتاب دولت علاوه بر تورم‌زایی به واسطه فقدان منابع و اضافه برداشت بیشتر بانک‌ها از حساب جاری نزد بانک مرکزی، همچنین سبب نارضایتی و احساس بی‌عدالتی بخش‌های بزرگی از افراد جامعه می‌شود که جزو حقوق‌بگیران نیستند و مشاغل آزاد و خرد دارند و چنین خواهند پنداشت دولت خود را صرفا در خدمت کارکنانش می‌داند و نه همه مردم جامعه.
2- اقدام دیگر دولت طرح آزادسازی سواحل است که قطعا در صورت وجود برنامه مشخص و طرح‌های گردشگری، اقدامی بسیار مناسب و اصولا ضروری است. اما در فقدان چنین برنامه و طرح مشخص، این اقدام نیز جز به آسیب بیشتر به این سواحل و آلودگی و تخریب محیط زیست منجر نمی‌شود. همه مردم بحق باید بتوانند و این امکان را داشته باشند تا از دریا و سواحل آن بهره ببرند اما وقتی امکانات رفاهی در این سواحل نظیر پلاژ و هتل و اقامتگاه‌های توریستی و رستوران و تفریحگاه‌های تحت نظارت دستگاه‌های مسوول و تامین‌کننده‌کننده بهداشت و پاکیزگی این سواحل وجود ندارد آیا با وضعیتی جز اتراق و چادر زدن بسیاری از مردم و پارک خودرو و انباشت زباله و بسیاری ناهنجاری‌های دیگر مواجه نخواهیم شد؟!
متاسفانه به نظر می‌رسد این هر دو اقدام که در جهت شعارهای «عدالت محورانه» دولت سیزدهم است و ظاهر مردم پسندانه دارد در میان و بلندمدت بر ضد منافع همین مردم است و شاید کارکردی جز کسب محبوبیت آن هم موقت برای دولت نداشته باشد. به هر حال وقتی در حوزه‌های اصلی و زندگی مردم نتوان یا نشود کار خاصی انجام داد این کارها می‌تواند نوعی تحرک و فعالیت از دولت و بهبود زندگی مردم را به نمایش گذارد؛ اقداماتی سطحی و نیمه‌کاره، آزادسازی سواحل بدون وجود برنامه‌های تکمیلی برای جذب گردشگر به چیزی جز تخریب بیشتر این سواحل و وام‌های یکصد میلیون تومانی نیز بدون توجه به کمبود عرضه در بازار کالا به افزایش قیمت‌ها و نیز بدهکار شدن طویل‌المدت وام گیرندگان منتهی نخواهد شد. اقداماتی نمایشی و شاید پوپولیستی که نمی‌توانند جایگزین راهکارها و درمان‌های واقعی برای بیماری‌های مهلک اقتصادی و افزایش سرمایه اجتماعی دولت شوند!
دولتی که مدعی است مردم را غافلگیر نمی‌کند، با اقدامات خود ساختار‌های موجود را دچار شوک کرده و آسیب‌ها را دوچندان و از جمله دو ابر چالش ناترازی بانک‌ها و نابودی محیط زیست را وخیم‌تر از قبل می‌کند، متاسفانه!
