سهم نامناسب بخش‌های مختلف اقتصادی از اعتبارات
عباس علوی‌راد
اصلاح سهم بخش‌های مختلف اقتصادی از اعتبارات بانکی، یک ضرورت است و هدایت اعتبار به سمتی است که ضریب تولیدی و اشتغال‌زایی بالاتری داشته باشد.درباره راه‌های هدایت اعتبارات به سمت تولید در نظام پولی و مالی کشور باید توجه داشت که تسهیلات‌دهی از حیث بخشی و رقمی خوب بوده است، اما یک مساله تاریخی در کشور وجود دارد و آن هم این است که اعتبارات مورد نظر موفق به ایجاد پایداری رشد اقتصادی نشده است، حتی در زمان‌هایی هم که کشور دچار تحریم نبود و این تکانه‌ها وجود نداشت، این سبک از اعتباردهی موفقیت مورد انتظار را به ثبت نرساند و مشکل در جایی رقم خورد که در زمان‌های مختلف سبد اعتبارات مورد اشاره بدون تغییر باقی ماند. معنای جمله بالا این است که در دوران جنگ، تحریم یا صلح قسمتی از اعتبارات که به بخش‌های مختلف اختصاص داشت، خیلی تغییر نکرد و این مساله در بخش صنعت، ساختمان، خدمات، بازرگانی و کشاورزی در مقاطع مختلف زمانی بدون تغییر باقی ماند. بنابراین مساله نخست این است که سهم بخش‌های اقتصادی برحسب شرایط روز باید مورد چینش قرار گیرد.شیوه‌های سنتی همراه با محافظه‌کاری مایل نیست که در این زمینه تغییری به وجود آورد، اما باید پذیرفت که اقتصاد ایران در مقاطعی از زمان نیاز دارد تا در این سهم‌ها دگرگونی به وجود آورد. از دولت آقای رییسی خواهش می‌کنم در منجلاب دولت‌های سابق گرفتار نشود و مانند آنها عمل نکند.تمام دولت‌های پس از جنگ تحت عناوین و نام‌های گوناگون درصدد برآمدند تا با تزریق منابع بانکی شغل و رشد اقتصادی ایجاد کنند، امروز روشن است که این دولت‌ها در بحث مطرح شده شکست خورده‌اند. طرح ساماندهی اقتصاد در دولت خاتمی، بنگاه‌های زودبازده در دولت احمدی‌نژاد و رونق تولید در دولت روحانی از جمله طرح‌های شکست خورده در اقتصاد ایران به حساب می‌آید، بنابراین وقت آن رسیده که دولت آقای رییسی این راه به خطا رفته را دوباره تکرار نکند زیرا اقتصاد دیگر توان آزمون و خطا را ندارد. راه‌حل آن هدایت اعتبار به سمتی است که ضریب تولیدی و اشتغال‌زایی بالاتری داشته باشد. به معنای دیگر راهی که دو ویژگی تولید و اشتغال بیشتر ایجاد کند، باید مورد توجه قرار گیرد. مساله دیگر این است که پاسخ داده شود تا چه زمانی یکسری کارخانجات چند سال یک‌بار بنا است شارژ مالی شده و در مدیریت غلط خود غرق شوند. بر این تصور هستم درصورتی‌که دولت آقای رییسی مایل است هدایت اعتبار بانکی را در اختیار داشته باشد، باید از بنگاه‌ها بخواهد خودشان را توانمند سازند و با گرفتن این منابع بانکی اشتغال را گرو نگیرند. بنگاه اقتصادی که به دنبال توانمند شدن است باید در ابتدا خود را چابک سازد، مقیاس‌پذیری را مورد توجه قرار داده و انعطاف‌پذیری را پرورش دهد. تقویت این سه مورد با تزریق منابع مالی توانمندی واقعی حاصل خواهد کرد. هیچ جای دنیا مادام العمر به شرکت‌های تولیدی و بنگاه‌ها وام نمی‌دهند.
