سرانجام سرخابی‌ها چه می‌شود؟
بر اساس گزارش ایسنا سرانجام بعد از سال‌ها قرار است پای دو باشگاه استقلال و پرسپولیس به تالار شیشه‌ای باز شود و در این راستا نتیجه ارزشگذاری دو باشگاه اعلام و هر دو نزد سازمان بورس ثبت شده‌اند. قرار است 20 درصد سهام این دو باشگاه به مردم، هواداران، بازیکنان و پیشکسوتان واگذار شود. در واقع سهم مردم 10 درصد، سهم هواداران پنج درصد و سهم بازیکنان و پیشکسوتان نیز پنج درصد خواهد بود. بر این اساس قرار است سهام دو باشگاه در بازار پایه فرابورس با روش جدید عرضه شود، در واقع این عرضه با روشی که تحت عنوان عرضه اولیه شناخته می‌شود، تفاوت دارد. نحوه عرضه سهام دو باشگاه افزایش سرمایه از طریق صرف سهام با سلب حق تقدم خواهد بود.
به گفته میثم فدایی، مدیرعامل فرابورس ایران، این روش عرضه باعث می‌شود که منابع حاصل از عرضه سهام به داخل شرکت‌ها برود. منابع جذب شده می‌تواند صرف تسویه بدهی‌های دو باشگاه و اصلاح صورت‌های مالی شود. وی بر این نکته هم تاکید کرد که افرادی که قصد خرید سهام دو باشگاه را دارند، باید به گزارش افزایش سرمایه و صورت مالی دو باشگاه توجه کنند مگر اینکه رویکرد هواداری صرف داشته باشند. برای استقلال و پرسپولیس سودآوری از محل فروش بلیت، حامی مالی و حق پخش تلویزیونی پیش بینی شده است. ضمن اینکه دو شرکت ملزم به شفافیت عملکرد مالی و برگزاری منظم مجامع خواهند شد.
چرا پرسپولیس گران‌تر است!؟
البته ماجرا به همین سادگی‌ها هم نیست و همین فرآیند ارزشگذاری، انتقادات زیادی را در پی داشت. چراغ نخست اعتراضات با گران‌تر بودن پرسپولیس نسبت به استقلال روشن شد. چرا که پرسپولیس ۳۲۰۰ میلیارد تومان و استقلال ۲۸۰۰ میلیارد تومان ارزشگذاری شدند. این اعداد از همان ابتدا باعث شکل‌گیری این سوال شد که چرا پرسپولیس از استقلال ۱۴ درصد گران‌تر است؟ در این راستا حسین قربانزاده، رییس سازمان خصوصی‌سازی این توضیح را ارایه کرد که اولین‌بار است که یک باشگاه فوتبالی دارد به این شکل ارزشگذاری می‌شود. کارشناس رسمی دادگستری باید برود دارایی‌های باشگاه‌ها را ببیند، دارایی‌های ثابتی که دارند؛ بدهی هم دارند، بخشی از صورت‌های مالی در ترازنامه دارایی‌هاست و بخشی از آن هم بدهی‌هاست و برآیند آنها به علاوه ارزش دارایی نامشهود آنها که برندشان است و خود برند، معیارهایی دارد که ارزشگذاری برند بر اساس معیارهایی انجام می‌شود، جمع اینها می‌شود آن ارزش کل باشگاه استقلال و پرسپولیس. کارشناسان دادگستری که یک تیم بین ۵ تا ۷ نفر در حوزه‌های مختلف وسایل نقلیه، برند و ... هستند در جلسات متعددی ارزشگذاری را انجام دادند . ضمن آنکه این کار سه بار در سالیان گذشته انجام شده، یک‌بار در سال ١٣٩٤، یک‌بار در سال ١٣٩٨ و یک‌بار در سال ١٣٩٩ و این‌بار در سال ۱۴۰۰ رفته و مصوب شده است، چون دو بار اخیر به تصویب هیات واگذاری نرسیده بود، ولی این‌بار آمد و به تصویب هیات واگذاری رسید.
ورود به بازار پایه، چه سیگنالی می‌دهد؟
در این راستا، حمید کوشکی، کارشناس بازار سرمایه، با بیان اینکه سابقه ارزشگذاری باشگاه‌های ورزشی در کشور وجود ندارد، اظهار کرد: با این حال توجه به این نکته ضروری است که برای ارزشگذاری دو باشگاه استقلال و پرسپولیس بیشتر روی ارزش دارایی‌ها و برند این باشگاه‌ها حساب باز کرده‌اند که اشتباه‌ترین نوع ارزش یابی است. وقتی امکان برآورد سود و عملکرد کوتاه باشد دست میگذاریم روی دارایی و برند. بنابراین این موضوع ارزش یابی از طریق دارایی‌ها به‌شدت ریسک بالایی دارد. وی ادامه داد: زیرا در بحث ارزشیابی این موضوع مطرح می‌شود که دارایی‌ها یک روی سکه و کم اهمیت‌ترین موضوع هستند و چیزی که اهمیت دارد این است که این دارایی‌ها چقدر می‌توانند بازدهی داشته باشند.
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به پذیرش استقلال و پرسپولیس در بازار پایه فرابورس گفت: پذیرش در بازار پایه این سیگنال را می‌دهد که این شرکت‌ها وضعیت خوب و مطمئنی از نظر سودآوری ندارند. بنابراین تبعات خرید هیجانی برای سهامدار است. نمی‌توان همه‌چیز را مدیریت کرد. اگر هیجانی رفتار کند بازار می‌تواند سرمایه‌اش را از بین ببرد. کوشکی با تاکید بر انتشار فایل ارزش یابی دو باشگاه، عنوان کرد: هنوز جزییات ارزشگذاری مشخص نیست. کارشناس ارزش‌گذار باشگاه استقلال درمورد روند ارزشگذاری این باشگاه اعلام کرده است که ارزش برند استقلال ۱۷۸۰ میلیارد تومان است. در حالی که اصلا مشخص نیست برند چگونه ارزشیابی می‌شود. از طرف دیگر از نرخ رشد ۳۰ درصد استفاده کرده بود. این نرخ رشد ۳۰ درصد یعنی نرخ رشد اقتصادی ما ۲۲ درصد بوده و وقتی نرخ رشد شرکتی ۳۰ درصد باشد یعنی شرکت بی‌نهایت بزرگ‌تر از اقتصاد می‌شود! وی ادامه داد: باید منتظر بود گزارش‌ها بیاید و صورت‌های مالی مشخص شود. اما به‌طور کلی باید گفت برای ارزشگذاری عمدتا دست روی دارایی‌هایی گذاشته‌اند که ملموس و قابل رویت نیست. مانند برند. از طرف دیگر تمرکز روی دارایی‌های شرکت است. اعلام هم کرده‌اند که فرآیند عرضه اولیه نیست و افزایش سرمایه است. اینکه این فرآیند چطور مدیریت شود مشخص نیست، زیرا سابقه نداشته است.
هواداری با سهامداری فرق دارد
در کل وضعیت خصوصی‌سازی از طریق بازار سرمایه در حوزه‌های مختلف از جمله حوزه‌های ورزشی و فرهنگی اتفاق خوبی است که باید در هر کشوری رخ دهد. تیم‌های بورسی زیادی در دنیا وجود دارند که سهامشان در بازار سرمایه عرضه می‌شود و این اقدام باید در ایران از جایی آغاز شود. اما با توجه به وضعیت مالی دو باشگاه و حاشیه‌های ایجاد شده، باید بر این نکته تاکید کرد که تعریف سهامدار با هوادار فرق دارد. هواداران باید بدانند وضعیت سهام داری متفاوت و صرفا از روی هیجان اقدام به خرید هیچ سهامی نکنند.
