امروز؛ ورود رسمی استقلال و پرسپولیس به بازار سرمایه

سهام دو باشگاه پرطرفدار استقلال و پرسپولیس امروز به‌طور رسمی وارد بازار سرمایه خواهد شد. سهام سرخابی‌ها با نماد استقلال و پرسپولیس در بازار پایه نارنجی فرابورس پذیره نویسی می‌شود.

افرادی که کد بورسی دارند، امروز می‌توانند با مراجعه به وب‌سایت کارگزاری خود و جست‌وجوی نام نماد مدنظر نسبت به خرید سهام دو باشگاه اقدام کنند. سهامداران می‌توانند سهام هر دو باشگاه را هم خریداری کنند و محدودیتی در این زمینه وجود ندارد. البته باید توجه داشته باشید که حداکثر تعداد سهام تخصیص یافته به هر کد بورسی در نماد استقلال 1030 برگه سهم است. قیمت هر برگه سهام باشگاه استقلال در پذیره نویسی 291 تومان تعیین شده و حداکثر مبلغ مورد نیاز برای خرید سهام این باشگاه، 300 هزار تومان است.

سهام پرسپولیس اما، گران‌تر از استقلال بوده و قیمت 338 تومان برای هر برگه سهم آن تعیین شده است. بر این اساس، حداکثر تعداد قابل خرید برای هر کد بورسی، 885 برگه سهم بوده و حداکثر مبلغ مورد نیاز برای خرید سهام باشگاه استقلال نیز 300 هزار تومان است.

    یک هشدار مهم

مساله‌ای که هواداران و سهامداران در خرید سهام دو باشگاه پرسپولیس و استقلال به آن توجه داشته باشند، بلوکه شدن سرمایه‌شان است. شیوه واگذاری این دو باشگاه از طریق «افزایش سرمایه از محل صرف سهام» است، پس از پایان پذیره‌نویسی خریداران سهام پرسپولیس و استقلال باید منتظر انجام فرآیند افزایش سرمایه که امری زمان‌بر و در اکثر اوقات چندین ماهه است بنشینند. بر این اساس، سرمایه خریداران سهام استقلال و پرسپولیس در این مدت و تا زمان پایان پذیره نویسی بلوکه می‌شود و آنها باید تا زمان بازگشایی منتظر بمانند.  بازگشایی نمادهای مختلف در بازار سرمایه پس از پذیره نویسی، معمولاً پروسه این زمان‌بر بوده و تا زمان نهایی شدن فرآیند افزایش سرمایه به طول می‌انجامد. پیش‌بینی می‌شود بازگشایی نماد استقلال و پرسپولیس چندین ماه طول بکشد.  سرمایه سهامداران در این مدت بلوکه می‌شوند و آنها نمی‌توانند نسبت به خرید یا فروش آن اقدام کنند. بر این اساس، ضروری است که افراد پیش از تصمیم‌گیری برای شرکت در پذیره نویسی به این نکته توجه داشته باشند. 

    سهامداری یا هواداری؛ مساله این است

واگذاری سهام دو باشگاه پرطرفدار استقلال و پرسپولیس سال‌های سال است که میان مدیران مختلف مطرح شده، اما هیچگاه به واقعیت نپیوسته است. در راستای سیاست‌های دولت سیزدهم، حالا این مهم به وقوع پیوسته و سهام پرسپولیس و استقلال امروز وارد بازار سرمایه خواهد شد. بحثی که در این میان به وجود می‌آید، تفکیک بحث سهامداری با هواداری است. طبیعتاً هر کسی می‌تواند تعلقات رنگی به تیم‌های مختلف داشته باشد و این موضوع در همه جای دنیا مرسوم است، اما پیوند آن با سهامداری می‌تواند حواشی در پی داشته باشد. طبیعتاً هواداران متعصب یک تیم، حاضرند که حتی تمامی دارایی خود را بدون هیچ چشم داشتی در اختیار باشگاهشان قرار بدهند، اما سهامداران در ازای مبلغی که در یک باشگاه یا شرکت سرمایه‌گذاری می‌کنند، به دنبال کسب سود هستند. از طرفی دیگر، دو باشگاه استقلال و پرسپولیس زیان ده هستند و صورت‌های مالی جالبی هم ندارند که سهامداران باید در خرید خود به این موضوع نیز دقت کنند. 

  تزریق هیجان به بورس با سرخابی‌ها

بهنام صمدی، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با شهر بورس، درباره وضعیت صورت‌های مالی دو باشگاه استقلال و پرسپولیس، اظهار داشت: در صورت‌های مالی هرکدام از این دو باشگاه، حداقل 30 اظهارنظر مشروط حسابرس دیده می‌شود که مشخص نیست برخی از منابع مالی استقلال و پرسپولیس در کجا خرج شده است. استقلال و پرسپولیس پیش‌ازاین به عنوان باشگاه فعالیت می‌کردند و نظارتی بر روی آنها وجود نداشت.

وی افزود: ورود این باشگاه‌ها به بازار سرمایه، اتفاق مثبتی است که باعث می‌شود در مورد فعالیت‌های آنها شفاف‌سازی صورت بگیرد. باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس از این پس باید درباره تمامی قراردادهای با اهمیت خود در سامانه کدال اطلاع‌رسانی کنند.

بهنام صمدی، سناریوهای احتمالی پس از عرضه سهام سرخابی‌ها در بازار سرمایه را بررسی کرد و یادآور شد: شنیده می‌شود که پس از ورود استقلال و پرسپولیس به بورس، 15 درصد از بلوک آبی پوشان به همراه اول و 15 درصد از بلوک سرخ پوشان به ایرانسل واگذار خواهد شد. هماهنگی‌های لازم در این خصوص صورت گرفته.وی تصریح کرد: با وجود اینکه محل درآمد سرخابی‌ها مشخص نبوده و شرایط صورت‌های مالی نیز افتضاح است، اما آینده آنها روشن ارزیابی می‌شود. بعید است که دولت به همین راحتی‌ها از مدیریت استقلال و پرسپولیس کناره‌گیری کند. اگر 10 درصد سهام در اختیار مردم قرار بگیرد، 5 درصد به بازار گردان برسد و 15 درصد هم به اپراتورها واگذار شود، دولت همچنان 70 درصد از مالکیت سرخابی‌ها را در اختیار خواهد داشت.این کارشناس بازار سرمایه گفت: تا زمانی که استقلال و پرسپولیس در اختیار دولت باشند، این دو باشگاه نیز شرایطی مانند صنعت خودروسازی که ظاهراً خصوصی هستند. باید دولت به‌صورت کامل از مدیریت سرخابی‌ها کنار برود و درآمد آنها ازجمله حق پخش و بلیت‌فروشی شفاف شود.بهنام صمدی یادآور شد: حضور استقلال و پرسپولیس در بازار سرمایه اتفاق مثبتی است، اما آنها به بنگاه‌های سود ده تبدیل نخواهند شد. پس از عرضه استقلال و پرسپولیس، فضای جالبی هم به وجود می‌آید و به‌طور مثال، شاید پس از برگزاری دربی سهام یک باشگاه صف خرید و سهام باشگاه دیگر صف فروش باشد. اگرچه دربی و نتیجه آن اثر مالی بر روی باشگاه‌ها نمی‌گذارد، اما هیجانات این‌چنینی به بازار تزریق خواهند کرد.

  مشکلات و چالش احتمالی

هنوز هم که هنوز است، در بحث واگذاری سهام استقلال و پرسپولیس ابهامات بسیاری وجود دارد که می‌تواند پس از بازگشایی این دو نماد، مشکلاتی را در بازار سهام به وجود بیاورد.سناریوهای احتمالی و هیجاناتی که احتمالاً با ورود سهام دو باشگاه به بازار سرمایه وارد می‌شود، می‌تواند به یک چالش جدی برای کلیت بازار تبدیل شود. به‌طور مثال؛ ممکن است طرفداران یک باشگاه در سهام خود اقدام به خریدهای سنگین کرده و سهم را به سمت صف خرید هدایت کنند. در این شرایط، طرفداران تیم حریف نیز بر سر کری خوانی که با آنها دارند، به دنبال رساندن سهم باشگاه مورد علاقه‌شان به صف خرید خواهند بود. مثال دیگر، این است که دو باشگاه پرسپولیس و استقلال همیشه در صدر اخبار ورزشی قرار دارند. فرض می‌کنیم که یک شیطنت رسانه‌ای حاشیه جدیدی را متوجه یکی از دو باشگاه بکند که حتی می‌تواند بر صورت‌های مالی آن نیز تأثیر بگذارد؛ مثلاً محکومیت در یک پرونده به پرداخت غرامت یا جریمه به بازیکن، مربی و حتی فدراسیون فوتبال و هر فرد و ارگان دیگر.اگرچه ممکن است این خبر حتی واقعیت هم نداشته باشد، اما قطعاً وضعیت سهام این باشگاه در بازار سرمایه را تحت تأثیر قرار خواهد داد و باشگاه‌ها مجبور به شفاف‌سازی در این مورد هستند. 

بر اساس قوانین، باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس مجبورند تمامی رخدادهای خود را در سامانه کدال اطلاع‌رسانی کنند که با توجه به شرایط موجود در باشگاه‌های ایرانی و حواشی گوناگون آنها، می‌تواند به توقف نماد در اکثر روزها منجر شود.

     نکات مثبت ورود سرخابی‌ها به بازار سرمایه

دو باشگاه استقلال و پرسپولیس در سال‌های اخیر دخل و خرج مشخصی نداشتند و هواداران هم هیچگاه متوجه درآمدها و هزینه‌های آنها نبودند. 

با تبدیل باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس به شرکت و ورود آنها به بازار سرمایه، شفافیت نخستین نکته مثبت در این باشگاه‌ها به حساب خواهد آمد. مدیران مختلف که در تمامی این سال‌ها بدهی‌های کلان به بار آورده و در مقابل هیچ‌کس پاسخگو هم نبودند، حالا نه تنها با هواداران، بلکه با سهامداران طرف حساب هستند. همانطور که پیش‌ازاین هم گفته شده، سهامداران در قبال تک‌تک اقدامات انجام گرفته منتظر توضیح هستند و بهانه‌های  بنی اسراییلی برخی مدیران هم آنها را قانع نخواهد کرد. 

     تکرار اتفاقات شستا در پرسپولیس و استقلال

مهدی حاجی وند، کارشناس خصوصی‌سازی نسبت به تکرار مشکلات شستا در عرضه سهام پرسپولیس و استقلال هشدار می‌دهد و می‌گوید: در صورتی که همانند عرضه شستا در بورس، قرار است 10، 15 درصد از سهام دو باشگاه پرسپولیس و استقلال در بازار سرمایه عرضه شود و مالکیت، مدیریت و تصمیم‌گیری کماکان با دولت باشد، بهتر است این کار را انجام ندهیم.

وی ادامه می‌دهد: به نظر می‌رسد دولت به دنبال تکرار ماجرای شستا در پرسپولیس و استقلال است تا 10، 15 درصد سهام آن را در بورس عرضه کند.سهام شستا نزدیک به دو سال است که در بورس عرضه شده، اما تغییری در مالکیت، مدیریت و کارایی آن اتفاق نیفتاده است که ممکن است پرسپولیس و استقلال به این سرگذشت دچار شوند. حاجی وند یادآور می‌شود: اگر واگذاری پرسپولیس و استقلال در بورس به واگذاری مالکیت و مدیریت منجر می‌شود، خیلی خوب است. انتقال مالکیت، مدیریت، افزایش درآمدزایی و دست کشیدن دولت از این دو باشگاه؛ از جمله اهداف خصوصی‌سازی است که باید ببینیم واگذاری 10، 20 درصدی سهام تأثیری در درآمدزایی آنها خواهد داشت یا خیر.

    بورسی‌ها موافق ورود  استقلال و پرسپولیس هستند؟

حسین مرید سادات، کارشناس بازار سرمایه به بررسی ابعاد ورود باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس به بازار سرمایه پرداخت و عنوان کرد: با توجه به طرفداران میلیونی که تیم‌های استقلال و پرسپولیس دارند، ورود سهام آنها به بازار سرمایه نیز می‌تواند جزو جذابیت‌های بورس به‌حساب بیاید و قطعاً استقبال خوبی از آنها به عمل خواهد آمد.

وی افزود: در این شرایط، بازاری که ارزش معاملات آن سه هزار میلیارد تومان بوده و سهام مختلف با پی بر‌ای سه واحد خریداری ندارند، آیا کشش پذیرش این دو باشگاه زیان ده را دارند که صورت‌های مالی عجیب‌وغریبی منتشر کرده‌اند؟ قطعاً جواب خیر است. مرید سادات یادآور شد: شرکت‌کنندگان بسیاری به خاطر تعصب‌شان به این دو باشگاه، در پذیره نویسی استقلال و پرسپولیس شرکت خواهند کرد، اما این نقدینگی برای خرید سهام سرخابی‌ها از چه منبعی تبدیل خواهد شد؟ قطعاً ورود پولی به بازار اتفاق نخواهد افتاد و سهامداران دست به فروش سهام‌شان می‌زنند. متأسفانه به جای اینکه مصلحت بورس در نظر گرفته شود، سایر مسائل را در نظر گرفته‌اند که امیدواریم که این کار فشار عجیب‌وغریبی را به بازار متحمل نکند.