وضعیت نابسامان سرخابی‌ها برای ورود به بورس
رقیه ندایی |
بیش از سه سال است که مسوولان سعی دارند سرخابی‌ها را وارد بازار سرمایه کنند اما؛ پس از گذشت سه سال تنها مذاکراتی کوتاه در این خصوص رخ داده و هر روز به حواشی دوتیم استقلال و پرسپولیس اضافه می‌شود.
این روزها خبر‌های ضد و نقیضی در خصوص عرضه اولیه سرخابی‌ها در بازار سرمایه شنیده می‌شود و در مقایسه با سه سال گذشته این عرضه وارد فاز جدیدی شده است که حتی رییس سابق سازمان خصوصی‌سازی در تابستان اعلام کرده بود استارت واگذاری باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس تا مردادماه زده می‌شود، در این میان وزیر ورزش و جوانان نیز مدت‌هاست از عرضه اولیه سهام پرسپولیس و استقلال در بازارسهام می‌گوید که با اما و اگرهای بسیار فراوانی روبه رو شده است. مسعود سلطانی‌فر هم درخصوص این عرضه و واگذاری نظر مثبتی دارد و می‌گوید بین صاحب نظران اقتصادی، ورزشی و مدیران کشور و دولتی‌ها اجماع بسیار خوبی وجود دارد اما؛ این موضوع در حالی است که پیشکسوتان این دوتیم نظرهای متفاوتی دارند و براین باورند که واگذاری و عرضه نمایشی گره از مشکلات سرخابی‌ها باز نمی‌کند ولی شواهد حاکی بر آنند که وزیر ورزش عزم خود را برای واگذاری استقلال و پرسپولیس در بورس جزم کرده تا این عرضه در زمان سکان داری این وزیر رخ دهد. سلطانی‌فر نیز وعده وعیدهایی در خصوص عرضه سرخابی‌ها به مردم می‌دهد و از هواداران این دو تیم درخواست می‌کند که پس از عرضه در بورس به صورت همگانی این گروه از سهام را خریداری کنند. این درحالی است که قراربود آبان ماه سال جاری نخست مجمع پرسپولیس و پس از آن مجمع استقلال برگزار شود اما؛ هنوز خبری از برگزاری مجمع این دو تیم نیست و حتی زمانی برای برگزاری مجامع آنها مشخص نشده است.
تقریبا چندماه پس از روی کار آمدن مسعود سلطانی‌فر به عنوان وزیر ورزش و جوانان، او مهم‌ترین برنامه خود را واگذاری تیم‌های پرطرفدار استقلال و پرسپولیس اعلام کرد و با وجود اینکه بازیکنان و پیشکسوتان سرخابی در خصوص این واگذاری و عرضه همچنین دخالت‌های دولت در امور تیم شان انتقاد داشتند اما؛ وزیر ورزش و جوانان در پاسخ به منتقدان برای واگذاری این عرضه پرحاشیه اعلام کرد: بعد از خصوصی‌سازی استقلال و پرسپولیس، دولت و وزارت ورزش و جوانان دخالتی در اداره دو تیم نخواهند داشت و عمدتا به صورت ارشادی با تشویق سرمایه‌گذاران حمایت خود را برای پایدار شدن روند خصوصی‌سازی دو تیم به صورت مشروط و موقت ادامه می‌دهد و به مرور و با زمان‌بندی این حمایت‌ها کاهش می‌باید تا این دو باشگاه به خود متکی شوند اما؛ براساس گفته صاحب نظران و کارشناسان، روند منفی بازار سرمایه از میانه‌های مردادماه وشیوع بیش از حد کووید-19 ممکن است مشکلاتی در این عرضه پیش روی آورد.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که دو تیم استقلال و پرسپولیس طی 10 سال گذشته حسابرسی شدند و سند ورزشگاه مرغوب‌کار و کمپ ناصرحجازی به نام استقلال و مجموعه درفشی فر و شهدای گمنام نیز به نام پرسپولیس زده شده است و با وجود این موضوع بسیاری از تحلیلگران این میزان دارایی دو تیم را در حدی نمی‌دانند که بورسی را راغب به سرمایه‌گذاری کند. البته در مورد ارزش برند و دارایی سرخابی‌ها نیز اخبار متفاوتی وجود دارد اما بررسی‌های موجود خبر از این می‌دهد که در نیمه پایانی سال 1397 توسط یک گروه ارزش‌گذاری برند، در حدود 700 میلیارد تومان برآورد شده بود که پس از قهرمانی پرسپولیس در لیگ برتر قیمت برند استقلال و پرسپولیس به بیش از هزارمیلیارد تومان رسیده است و اگر صورت مالی‌های پرسپولیس نهایی شود مراحل پذیرش این تیم در بازار دوم بورس تهران انجام می‌پذیرد. درست است که اعلام شده بود حسابرسی سال آخر پرسپولیس برای شهریور ماه وبرای استقلال مهرماه انجام می‌شود اما؛ نکته حائز اهمیت اینجاست که صورت مالی‌های این دوتیم همچنان تایید و نهایی نشده و در نتیجه در اختیار سازمان بورس قرار نگرفته است. برهمین اساس اگر سرخابی‌ها صورت مالی خود را به درستی ارایه دهند واگذاری این دوباشگاه به بخش خصوصی بلامانع خواهد بود. طبق پیشنهاد شورای نظارت بر اصل 44 قرار است 10 درصد از سهام باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس برای کشف قیمت در بورس و 50 درصد به شرکت‌های سهامی عام با حداقل 10 هزار سهامدار و 40 درصد دیگر به تعاونی‌های سهامی و فراگیر کل کشور واگذار شود. موضوعی که صدای پیشکسوتان دو باشگاه را درآورده و معتقدند واگذاری با این شرایط و آن 10 درصد، دیگر واگذاری محسوب نمی‌شود.
شیوع ویروس کرونا و نزول بورس وضعیت واگذاری سرخابی‌ها در بورس را کمی پیچیده‌تر کرد و در خصوص آخرین وضعیت خصوصی‌سازی پرسپولیس و استقلال مرتضی فلاح، مدیرکل امور حقوقی وزارت ورزش و جوانان می‌گوید: به‌دلیل شیوع ویروس کرونا برخی فعالیت‌ها در رابطه با واگذاری دو باشگاه به تعویق افتاده است. به گفته وی درحوزه هماهنگی‌ها و پیشبرد امور به منظور خصوصی‌سازی، پرسپولیس جلوتر از استقلال است اما؛ در مجموع به نظر می‌رسد ظرف دو، سه ماه آینده شاهد آغاز واگذاری این دو باشگاه باشیم اگر چه مشخص نیست چرا پروسه نهایی شدن صورت‌های مالی دو باشگاه ماه‌هاست که به طول انجامیده ولی اگر این واگذاری تا پایان سال جاری انجام نشود به دلیل همزمانی این روند با انتخابات ریاست‌جمهوری کشور در سال 1400 واگذاری و عرضه دو تیم وارد فاز دیگری خواهد شد. همواره واگذاری‌هایی که در بورس انجام می‌شود نیازمند پیش‌شرط‌هایی است. بر همین اساس شرکت‌هایی که قرار است وارد بازارسرمایه شوند باید صورت‌های مالی شفافی داشته باشند این در حالی است که استقلال و پرسپولیس سال‌هاست با مشکلات مالی فراوانی دست و پنجه نرم می‌کنند و زیان‌ده بودن این دو تیم بزرگ پایتخت مشهود است اما مشخص نیست سرخابی‌ها بعد از ورود به بازار سهام بتوانند سودآوری مناسبی داشته باشند.
شمس جامخانه، عضو هیات عامل سازمان خصوصی‌سازی می‌گوید: در ابتدا اعلام شده بود که عرضه سهام دو باشگاه استقلال و پرسپولیس در شهریورماه انجام می‌شود، بعد از آن به دلیل برخی از مسائل به مهرماه موکول شد، اما صورت‌های مالی این دو باشگاه به مرحله نهایی نرسید.شمس جامخانه اظهارمی‌کند: وضعیت باشگاه پرسپولیس از نظر صورت‌های مالی و برخی دیگر اقدامات که قرار است برای واگذاری آن انجام شود به مراتب بهتر از استقلال است. وی می‌گوید: گزارش توجیهی افزایش سرمایه باشگاه پرسپولیس که سرمایه توجیهی آن حدود ۷۰۱ میلیارد تومان است تهیه شده و برای بررسی در اختیار حسابرس و بازرس قانونی سازمان حسابرسی قرار گرفته است. عضو هیات عامل سازمان خصوصی‌سازی تاکید می‌کند: در تلاشیم تا بتوانیم در هفته جاری گزارش را دریافت کنیم، مطابق آن مجمع عمومی فوق‌العاده برگزار تا در نهایت اصلاح اساس‌نامه و افزایش سرمایه آن انجام شود. وی ابراز امیدواری کرد با توجه به صحبت‌های انجام شده با سازمان حسابرسی و همکاری‌های باشگاه پرسپولیس، گزارش حسابرس بازرس قانونی طی هفته آینده اخذ و پس از آن درخواست پذیرش شرکت فرهنگی- ورزشی پرسپولیس به هیات پذیرش فرابورس داده شود. شمس می‌گوید: اطلاعات دیگری که باید تهیه شود به موازات دیگر اقدام‌های لازم از طریق مشاور پذیرش در حال انجام است و امیدواریم بتوانیم درخواست عرضه پرسپولیس را به هیات پذیرش ارایه و در پایان، عرضه اولیه آن انجام شود. وی گفت: اکنون عرضه سهام استقلال در بورس با مشکلاتی همراه است و هنوز صورت‌های مالی آن نهایی نشده است، تغییر و تحولات اعمال شده موجب شده تا به جمع‌بندی نهایی نرسیم. شمس با بیان اینکه سند مالکیت مجموعه ورزشی شهید مرغوب‌کار و کمپ «حجازی» به نام باشگاه اخذ و ارزیابی آن توسط کارشناسان انجام شده، اضافه می‌کند: فقط صورت مالی این باشگاه کار را متوقف کرده است، در صورت رفع مشکلات موجود سهام استقلال پس از پرسپولیس وارد بورس خواهد شد. عضو هیات عامل سازمان خصوصی‌سازی با اشاره به اینکه هیات پذیرش فرابورس در آبان‌ماه بطور حتم برای پرسپولیس برگزار و اگر در آنجا پذیرش شود عرضه اولیه انجام خواهد شد، خاطرنشان می‌کند: استقلال ممکن است با یک ماه تاخیر در بورس عرضه شود، در وضعیت کنونی راه دیگری جز اینکه این دو باشگاه را به صورت جداگانه در بورس عرضه کنیم، نداریم. وی با بیان اینکه تا پایان سال سهام دو باشگاه استقلال و پرسپولیس در بورس عرضه خواهد شد، می‌گوید: درخواست هیات پذیرش پرسپولیس در آبان‌ماه ارایه و پس از پذیرش، عرضه اولیه آن انجام می‌شود.
