از انکار تولید ملی

به نقل از جهان صنعت؛ از زمان وقوع تصادف زنجیره‌ای جاده بهبهان تاکنون، سردار‌ هادیانفر رییس پلیس راهور کشور در مصاحبه‌های مختلف خود با اشاره به خودروسازان داخلی، شدیدترین انتقادات را در مورد آنها مطرح کرده است. در همین راستا در تازه‌ترین صحبت‌های رییس پلیس راهور کشور که در ایام تعطیلات نوروز منتشر شد، باز هم این انتقادات مطرح شد، به‌طوری که ‌هادیانفر تاکید کرد: امروز یکی بیاید از خودروساز بپرسد که چرا از چین قطعه وارد می‌کنند؟ چه‌کسی بر کیفیت قطعه چینی نظارت دارد؟ ما مادامی که نگاه مان به قطعات چینی است هیچگاه خودروی ملی نداریم. اما فارغ از این انتقادات مطرح‌شده، رییس پلیس راهور کشور ادعای عجیبی نیز مطرح کرده است. وی در ادامه صحبت‌های خود با بیان اینکه اکنون دانشگاه‌های ما خودروی ملی تولید کرده اما حمایت نشده‌اند، گفت: همین الان دانشمندان جوان ما سوخت آب را به جای بنزین تولید کرده‌اند و اکنون شش خودروی پلیس در البرز از آب برای تردد استفاده می‌کنند. حالا هر چه به‌خودروساز می‌گوییم از آب استفاده کن، هزار اما و اگر می‌آورد! گفته‌های سردار ‌هادیانفر در مورد خودروی آب‌سوز در حالی مطرح شده که برخی از ناظران و کارشناسان در خصوص وجود چنین خودرویی شبهات مختلفی را مطرح کرده و سوال اصلی‌شان نیز این بوده که اگر چنین فناوری و قابلیتی در کشور وجود دارد چرا تاکنون عملیاتی نشده و به تولید انبوه نرسیده است و یا اینکه اساسا چرا تاکنون خودروسازان بزرگ جهان که میلیاردها دلار هزینه تحقیق و توسعه فناوری‌های نوین در سال می‌کنند، به سمت تولید چنین خودرویی نرفته‌اند؟

    مانور رسانه‌ای

در این رابطه مهدی محمودی کارشناس صنعت خودرو توضیح می‌دهد: در ابتدا لازم است خاطرنشان کنم که به شخصه تاکنون چنین خودرویی را مشاهده نکرده‌ام. از سوی دیگر اگر تاکنون چنین خودرویی تولید شده است، چرا تاکنون صحبتی در مورد آن به صورت گسترده مطرح نشده و انتشار نیافته است؟ شما می‌دانید که در حال حاضر یکی از راه‌های جایگزینی سوخت‌های فسیلی در صنعت خودرو، تولید ماشین‌هایی با سوخت هیبریدی و در گام دوم ماشین‌های برقی است که روز‌به‌روز هم میزان تولید آنها افزایش می‌یابد. بنابراین اگر در کشور ما خودروی آب‌سوز وجود دارد یا تولید شده، چرا تاکنون سایر شرکت‌های خودروسازی به سراغ این تکنولوژی نرفته‌اند؟ لذا اگر چنین پروژه‌ای وجود خارجی داشته باشد از لحاظ سیستم Power train (سیستم پیشرانه) و گشتاور قابل توجه نبوده و از همین ابتدا محکوم به شکست است. وی در ادامه می‌افزاید: در واقع وقتی که شرکت‌های بزرگی در دنیا وجود دارند که تنها در بخش Power train فعالیت می‌کنند، آیا تاکنون شاهد بوده‌ایم که یکی از آنها اعلام کند که خودروی آب‌سوز تولید کرده است؟ بنابراین چنین صحبت‌هایی بیشتر جنبه رسانه‌ای و تبلیغاتی داشته و به شخصه معتقدم چنین پروژه‌ای وجود خارجی نخواهد داشت؛ چراکه اگر قرار باشد از آب به عنوان سوخت استفاده کنید، باید آن را تجزیه کرده و هیدروژن و اکسیژن را از یکدیگر جدا کنید. حال سوال این است که پیشرانه‌ای که قادر به انجام این تجزیه و تفکیک است، هزینه تمام‌شده‌اش چه میزان بوده و گشتاوری هم که ایجاد می‌کند به چه مقدار است؟ پس لازم است در وهله اول اگر چنین خودرویی در کشور ما وجود دارد، یک برآورد دقیق از نحوه و هزینه تولید آن منتشر شود و در نهایت نیز مستندات آن را نیز در قالب مقالات علمی در نشریات معتبر به انتشار برسانیم. وقتی تاکنون چنین اتفاقی صورت نگرفته، می‌توان گفت که صحبت‌های مطرح‌شده در این خصوص جنبه رسانه‌ای داشته و نوعی فرار به جلو محسوب می‌شود. در واقع امروز بخش Power train خود یک صنعت در دنیاست که اکنون از سوخت‌های فسیلی به سمت خودروهای هیبریدی و برقی گام برداشته است. بنابراین اگر واقعا در ایران‌ خودروی آب‌سوز تولید شده باشد باید نتایج مطالعات آن منتشر شده و اعلام شود که از چه رآکتوری برای تجزیه آب به اکسیژن و هیدروژن استفاده شده تا آن زمان بتوان به صورت دقیق بررسی کرد که این طرح خوب است یا بد؟

    ادعایی که قابلیت تجاری‌سازی ندارد

از سوی دیگر مهران لهراسبی کارشناس صنعت خودرو نیز در خصوص ادعای مطرح شده در مورد خودروهای پلیس آب‌سوز در استان البرز توضیح می‌دهد: اکنون چند سال است که بحث خودروهای آب‌سوز مطرح می‌شود؛ خودروهایی که دستگاهی در داخل آنها تعبیه می‌شود تا با جدا کردن اکسیژن و هیدروژن از آب، عامل احتراق و نیروی محرک آنها تامین شود. با این حال شواهد نشان داده که هزینه چنین طرحی بسیار گران تمام شده و مقرون به صرفه نیست. به همین دلیل هم هست که هیچ کشوری تاکنون در دنیا به دنبال چنین طرحی نرفته است. یعنی شاید چنین خودرویی به عنوان پایلوت، نمونه یا طرح اولیه وجود داشته باشد، اما اینکه تجاری‌سازی شده و به تولید انبوه رسیده باشد، تاکنون در جایی دیده نشده است. لهراسبی در ادامه صحبت‌های خود می‌افزاید: شما اکنون می‌توانید خودروی اتمی هم تولید کنید. یعنی یک رآکتور کوچک درون خودرو قرار دهید و پلوتونیوم را تبدیل به انرژی و عامل پیشران آن کنید؛ ولی این طرح‌ها هنوز مقرون به صرفه نبوده و با استقبال هم روبرو نشده است. علاوه بر این فارغ از بحث مقرون به صرفه بودن چنین طرح‌هایی، مساله مهم تکنولوژی آنها نیز مطرح است. لذا نمی‌توان تنها به نمونه‌های آزمایشگاهی اکتفا کرد. همچنین لازم به ذکر است که تبدیل خودروهایی که با سوخت فسیلی کار می‌کنند به خودروهایی با سوخت پاک در کشورهای نفت‌خیز صرفه اقتصادی نداشته و دارای مزیت رقابتی نیز نیست. بنابراین همانطور که اشاره کردم صحبت‌های مطرح‌شده در خصوص خودروهای آب‌سوز در ایران تنها در سطح نمونه آزمایشگاهی است که قادر به تولید انبوه نیست. در واقع در اینجا مرز بین خلاقیت و تجاری‌سازی از اهمیت زیادی برخوردار است. یعنی شما باید در ابتدا خلاقیت را به نوآوری و پس از آن نوآوری را به کارآفرینی و در مرحله آخر به تجاری‌سازی تبدیل کنید. چنین فاصله‌ای از نظر امکانات، تامین منابع، رقابت و فناوری حائز اهمیت است و اگر یک درصد امکان داشت که با توجه به شرایط موجود خودروی آب‌سوز به تولید انبوه برسد، مطمئن باشید تاکنون این کار توسط خودروسازان بزرگ دنیا دنبال شده و به نتیجه می‌رسید.