نوشدارو بعد ازمرگ سهراب
نیکو فرحزادی
بروز رفتارهای خارج از کنترل ربطی به جایگاه اجتماعی، تحصیلات و حتی مقام افراد ندارد. این اتفاق در لحظه رخ میدهد، رفتاری خارج از کنترل که بعضا آسیب زننده هم هست. هر کسی میتواند در شرایطی چنین رفتارهایی را از خود بروز دهد، اما چه باید کرد که این اتفاقها رخ ندهد. متاسفانه مسالهای که سالهاست در کشور ما نادیده گرفته شده است، بررسی سلامت افراد است. هر فردی که قرار است در جایگاهی قرار بگیرد، شغلی را انتخاب کند، یا مسوولیتی به او واگذار شود باید مورد بررسی روانی قرار بگیرد. اما از آنجایی که پرداختن به این موضوع در کشور ما به نوعی تابو به حساب میآید، افراد از اینکه تن به چنین بررسیهایی بدهند طفره میروند. مثلا یک پزشک اگر قرار باشد برای اینکه کار خود را در یک بیمارستان یا مطب شروع کند، حاضر نیست برای پذیرش این مسوولیت مورد بررسی روانی قرار بگیرد. یا یک معلم یا هر فرد دیگری که میخواهد در جایگاهی قرار بگیرد که با مردم سر و کار دارد. اینکه ما هر از گاهی در جامعه شاهد رفتارهای خشن و غیر اصولی از سوی افرادی هستیم که اتفاقا خودشان مامور قانون به شمار میروند، به این خاطر است که هیچ حد و مرزی برای آنها تعیین نشده است. وقتی به فرد یا افرادی میگوییم که دستفروشان را از خیابان جمع کنید، برای آنها دستورالعمل چگونگی انجام این کار را تشریح نمیکنیم. در واقع از آنجایی که همه انتظار دارند زودتر به نتیجه برسند بر اینکه هدف وسیله را توجیه میکند، اعتقاد فراوانی دارند و این آغاز اشتباهی است که باعث میشود چنین رفتارهای خشنی را در جامعه شاهد باشیم.
این که ما در فیلمی نحوه دستگیری زنی را میبینیم که نه تنها درست نیست که از نظر شرعی هم اشکال دارد، به این خاطر است که مامور مورد اشاره در این فیلم تنها به انجام وظیفهاش به هر شکل فکر میکند و البته در بسیاری از موارد مافوق هم همین انتظار را از او دارد. در واقع ایراد کار از آنجایی است که ما سعی نمیکنیم قبل از اینکه مسوولیتی را به فردی بدهیم تواناییهای او برای انجام درست، تاکید میکنم انجام درست آن عمل مورد بررسی قرار دهیم. بارها این اتفاق رخ داده که در مدارس دانشآموزان مورد خشونت جسمی از سوی معلم و ناظم مدرسه قرار میگیرند. این مساله که باید معلمان قبل از استخدام از نظر سلامت روان مورد بررسی قرار بگیرند، به نوعی توهین به معلم به حساب میآید در حالی که این مساله در بسیاری از کشورهای دنیا رعایت میشود. وقتی قرار است فردی آموزش آیندهسازان کشور را در دست بگیرد باید نه تنها از نظر علمی مورد تایید باشد که از نظر روانی هم توانایی ارتباط برقرار کردن با دانشآموزان را داشته و در کنار آموزش درسهای مکتوب مهارتهای زندگی را نیز به آنها آموزش بدهد. اما وقتی دانشآموزان در مدرسه احساس امنیت و آرامش نداشته باشند، مورد توهین و تحقیر قرار بگیرند دیگر نمیتوانیم انتظار داشته باشیم که آن دانشآموز هم به انسانی سالم تبدیل شده و در جامعه مفید واقع شود. حتی اگر تمامی مدارج ترقی را طی کند ممکن است در جایی از زندگیاش این توهین و تحقیرهای مخفی شده در لایههای زیرین اخلاقیاش را با رفتارهایی هنجار شکنانه به معرض نمایش بگذارد. برخوردهای خشونت بار از سوی هر شخصی در هر مقام و جایگاهی که باشد، میتواند در دراز مدت نتایج بد اجتماعی و اخلاقی به دنبال داشته باشد. در واقع ترویج خشونت به هر شکل در جامعه خطرناک است به خصوص اگر این ترویج خشونت از سوی افرادی صورت بگیرد که مسوولیتی هم بر عهده دارند. در واقع وقتی فعلی اتفاق میافتد، تشکیل کمیته تحقیق و بررسی تنها رفع و رجوع کردن اتفاقی است که نباید میافتاد، در واقع ما اگر میخواهیم جامعه سالم داشته باشیم باید تلاش خود را بر پیشگیری از بروز چنین وقایعی متمرکز کنیم. در واقع تشکیل کمیته بررسی میشود نوشدارو بعد از مرگ سهراب.