معاملات بورس پر رونق‌تر شد
نشست تخصصی «جایگاه سرمایه انسانی در افق پیشروی بازار سرمایه» در اولین روزکاری این هفته به منظور شناسایی فرصت‌ها و چالش‌های مدیریت منابع انسانی در بازار سرمایه توسط مرکز مالی ایران به همراه تامین سرمایه تمدن و شرکت بورس اوراق بهادار تهران برگزار می‌شود.
علی عباس کریمی، معاون توسعه شرکت بورس اوراق بهادار تهران در سمینار جایگاه سرمایه انسانی در افق پیش روی بازار سرمایه به تحولات عظیم بازار سرمایه در سال‌های اخیر اشاره کرد و افزود: در طی چند سال گذشته با رشد و توسعه بازارها، ابزارها و فناوری‌های مورد استفاده در بازارهای مالی، رویکرد سنتی استفاده از منابع انسانی با فرصت‌ها و چالش‌هایی همراه بوده است.
وی خاطرنشان کرد: تحت تاثیر تحولات سریع بازارهای مالی از یک سوءاستفاده از نیروی انسانی سنتی کاهش پیدا کرد و از سوی دیگر دسترسی به نیروهای متخصص با چالش مواجه شد. در یک دهه گذشته معاملات با عددهای بسیار پایین و با سیستم‌های سنتی انجام می‌شد اما اکنون معاملات به صورت آنلاین و از طریق نوآوری‌های پیشرفته در حال انجام است.
معاون توسعه شرکت بورس اوراق بهادار تهران معتقد است که این تحولات و تغییرات در مهم‌ترین سرمایه بازارهای مالی یعنی نیروی انسانی و مهارت‌های نیروی انسانی نشان داده می‌شود.در حوزه معاملات هوشمند دنیا، آمارها کاملا واضح است و شاهد هستیم که معاملات الگوریتمی بیش از ۷۵ درصد از معاملات را به خود اختصاص می‌دهد.
بازارگردانی خودکار معاملات بازار سرمایه
کریمی بازارگردانی خودکار معاملات در این بازار را دیگر تحول انجام شده در این بازار دانست و گفت: زمانی که معاملات به صورت الگوریتمی انجام می‌شود نیاز است تا فعالیت‌هایی که در حوزه معاملات هستند خود را با تغییرات ایجاد شده همراه کنند.
معاون توسعه شرکت بورس اوراق بهادار تهران به موضوع تعیین الزامات و هوشمندسازی مدیریت نظارت بر بازار اشاره کرد و گفت: امروزه اقدامات مربوط به گزارش‌دهی اتفاقات به صورت هوشمند انجام می‌شود و نیازمندیم تا کنترل معاملات بازار با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین صورت گیرد.
وی ادامه داد: اکنون پیشرفت این بازار به حدی است که دیگر احراز هویت و اطلاعات‌سنجی مشتریان با مراجعه سرمایه‌گذاران به کارگزاری‌ها انجام نمی‌شود.
کریمی با اشاره به اینکه بسیاری از تغییرات بازار سرمایه رو به جلو در حال انجام است، گفت: تاکنون شاهد خدمات مبتنی بر نیروی انسانی بوده‌ایم و اکنون نیروی انسانی باید خود را با مهارت‌های جدید وفق دهد. امروزه خدمات مبتنی بر هوش مصنوعی و فناوری‌های نوین مورد بحث است؛ بنابراین به مراتب تغییر مهارت‌های منابع انسانی نیز مورد نیاز خواهد بود.
وی با بیان اینکه برخی از مهارت‌ها برای منابع انسانی فعال در بازار سرمایه نیاز است که باید آنها را در ساختارها گنجاند و نیروی انسانی در این جهت مورد تقویت واقع شود، گفت: مسائلی مانند طراحی سامانه‌های هوشمند پیش معاملاتی، معاملاتی، نظارتی، پسامعاملاتی در بازار سرمایه با استفاده از فناوری‌های نوین، آشنایی با انواع روش‌های حفظ امنیت کاربران در بسترهای نوین معاملاتی و توانایی طراحی و بازبینی الگوریتم‌های معاملاتی، نظارتی و تحلیل در بازار سرمایه، تقویت الگوریتم‌های معاملاتی، الگوریتم‌های نظارتی و تحلیلی از جمله مواردی هستند که نیروی انسانی باید در جهت آنها حرکت کند و آموزش ببیند.
اعمال استانداردهای جدید برای حرکت بازار به دور از انحراف‌ها
کریمی با بیان اینکه باید استانداردهای جدید برای این ساز و کارها مانند کشورهای پیشرفته دیده شود، گفت: برای این فناوری‌های جدید، استانداردها و مقررات جدید تبیین شده است تا بازار بتواند مسیر خود را به دور انحراف و دستکاری طی کند.
معاون توسعه شرکت بورس اوراق بهادار تهران معتقد است که امنیت سیستم‌های معاملاتی بسیار مهم است و نیروی انسانی آینده باید نسبت به آنها مجهز شود.
وی با بیان اینکه تا چند وقت گذشته معاملات روزانه بازار سرمایه کمتر از ۵۰ هزار معامله بود و اطلاعاتی که به دست می‌آمد به سادگی قابل جمع‌آوری و تحلیل بودند، گفت: در سال ۹۹ این عدد به بیش از سه میلیون رسید، اگر بازار مسیر خود را به خوبی طی کند و شرایط مناسب فراهم شود در معاملات این بازار به اعدادی چشمگیر دست پیدا می‌کنیم.
کریمی ادامه داد: تببین مقررات مربوط به نحوه استفاده از فناوری‌های نوین، سرمایه‌گذاری برای آموزش و توانمند‌سازی منابع انسانی در همه سطوح بازار سرمایه، جذب نیروهای جدید متخصص در حوزه فناوری‌های نوین جزو اقداماتی هستند که در بازارهای سرمایه پیشرفته انجام شده است و مهارت نیروی انسانی را می‌توانند همگام با تغییرات فناوری ارتقا دهند.
معاون توسعه شرکت بورس اوراق بهادار تهران با اشاره به اینکه مرکز مالی می‌تواند در حوزه منابع انسانی کمک‌کننده باشد، خاطرنشان کرد: در این زمینه باید ضمن ارایه راهکارها، نهادهایی به کار گرفته شوند که بتوانند در بازار سرمایه، آموزش‌های لازم را برای بهره‌گیری از فناوری‌های جدید فراهم کنند و به نیروهای تخصصی ارایه دهند. امیدواریم در آینده با کمک این اقدامات بازار سرمایه و بازار مالی هوشمند، گسترش یافته، شفاف و به دور از دستکاری‌ها را داشته باشیم.
دعوت از شرکت‌های دانش‌بنیان برای ارایه ایده به بازار سرمایه
سجاد موحد، مدیرعامل مرکز مالی ایران پایگاه جامع آموزش بازار سرمایه نیز در این سیمنار اعلام کرد: یکی از برنامه‌های اصلی مرکز مالی ایران از زمان تاسیس، بحث آموزش و پرورش نیروهای متخصص برای بازارهای مالی به ویژه بازار سرمایه کشور بوده است. در این راستا در سال ۱۴۰۰ بیش از ۴۵۲ دوره آموزشی، طراحی و تدوین به مرحله استانداردسازی رسید که حدود ۱۸ هزار دانش‌پذیر از این آموزش‌ها بهره‌مند شدند.
موحد ادامه داد: در سال ۱۴۰۰ به چهار دستاورد دست پیدا کردیم که می‌توان از آنها به عنوان اتفاقی مبارک برای مرکز مالی و نیز بازار سرمایه یاد کرد. در این پایگاه تلاش شد تا ساز و کاری فراهم شود که هر آنچه برای برگزاری کلاس آموزشی و نیز ارایه محتوا لازم است، ایجاد شود. امیدواریم همکاری‌های لازم از سوی کارشناسان صورت گیرد تا اطلاعات خود را در این پایگاه برای متقاضیان و علاقه‌مندان ارایه دهند.
وی اظهار داشت: موضوع دیگر مساله محیط آزمون یا سندباکس بازار سرمایه است که مرکز مالی ایران در آذر ماه ۱۴۰۰ به اقداماتی مثبت دست پیدا کرد. در این زمینه کمیته‌های تخصصی مانند کسب و کار در مرکز مالی ایران تشکیل شد و همچنین طرح‌های ارایه شده به مرکز مالی ایران در این کمیته‌ها تعیین تکلیف شدند.
مدیرعامل مرکز مالی ایران ادامه داد: افرادی که در بحث فناوری‌ها دارای ابزار و ایده جدیدی هستند می‌توانند طرح خود را با ارسال به مرکز مالی ایران طی یک بازه زمانی ۶ ماهه به اجرا در آورند و در نهایت طرح و ایده آنها در بازار سرمایه به صورت گسترده مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
وی به پایگاه داده‌های تحقیقاتی مالی ایران به عنوان سومین دستاورد مرکز مالی ایران در سال ۱۴۰۰ اشاره کرد و گفت: در این پایگاه قرار است تا داده‌های مالی و معاملاتی به دانشجویان و اساتید دانشگاه‌ها ارایه شود و در کنار آن سهامداران بازار سرمایه هم می‌توانند برای فعالیت‌های تحقیقاتی و پژوهشی خود از این داده استفاده کنند.
موحد به آخرین دستاورد مرکز مالی ایران در سال ۱۴۰۰ تاکید کرد و اظهار داشت: سامانه تخصصی اشتغال در بازار سرمایه جزو دستاوردهای این مرکز است و بحث مدیریت استعداد و نیز مدیریت سرمایه انسانی شرکت‌ها جزو دغدغه شرکت‌های حاضر در کشور تلقی می‌شوند.
طراحی فرآیند مدیریت استعداد در شرکت‌ها
به گفته مدیرعامل مرکز مالی ایران، اتفاقی که در خصوص مدیریت استعداد از جمله جذب استعداد رخ می‌دهد در حوزه مدیریت استعداد قرار می‌گیرد.
وی با تاکید بر اینکه باید ٢ نکته مهم در حوزه مدیریت استعداد مورد توجه قرار بگیرد، افزود: نخستین بحث مساله فرآیندی است که در خصوص مدیریت استعداد باید پیگیری شود، فرآیندها باید پیوسته و مستمر باشند و در عین حال اثر اجرای فرآیندها مورد ارزیابی قرار بگیرد تا ساز و کاری که برای آن شرکت در نظر گرفته شده است به سرانجام برسد. در تصمیم‌گیری‌های خرد و کلان هر شرکت و سازمان باید استعداد و مدیریت استعداد مورد بررسی قرار بگیرند.
مدیرعامل مرکز مالی ایران با بیان اینکه در کشور ما به موضوع مدیریت استعداد توجه چندانی نشده است و بازار سرمایه هم‌اکنون در حال دست و پنجه نرم کردن با این موضوع است، افزود: باید به‌طور حتم فرآیند مدیریت استعداد در شرکت‌ها طراحی شود، در در این زمینه در مرکز مالی مسیری را در پیش گرفته‌ایم و سامانه‌ای راه‌اندازی شده است.
توسعه حوزه نیروی انسانی
علی عباس کریمی، معاون توسعه بورس اوراق بهادار چالش‌های نیروی انسانی در بازار سرمایه را شامل موضوعات آموزش و به‌روزرسانی دانش کارکنان، وجود فرصت‌های شغلی برون شرکتی و برون مرزی، خود اشتغالی، بهداشت و سلامت نیروهای انسانی متخصص عنوان کرد.
وی مهارت‌های جدید مورد نیاز نیروهای انسانی را شامل موارد زیر دانست:
توانایی طراحی و بازبینی الگوریتم‌های معاملانی، نظارتی، تحلیلی و...
طراحی سامانه‌های هوشمند پیش معاملاتی، معاملاتی، نظارتی، پسامعاملاتی، تحلیلی در بازار سرمایه با استفاده از فناوری‌های نوین به ویژه هوش مصنوعی
تسلط بر جدیدترین استانداردهای مورد نیاز برای طراحی و زیرساخت‌های فنی و فناوری‌های نوین
آشنایی با انواع روش‌های حفظ امنیت کاربران در بسترهای نوین معاملاتی
توانایی گردآوری ذخیره و تحلیل کلان داده‌ها با استفاده از روش‌های مختلف تحلیل آنها
طراحی سیستم خبره برای پردازش‌های سنگین با سرعت بالا
متخصصان نرم‌افزارهای متن برای به‌کارگیری توانمندی‌های روش‌های یادگیری ماشین
وی گفت: با توسعه روزافزون، کاربرد فناوری‌های نوین در بازارهای مالی بیشتر شده و نیاز کمتری به نیروی انسانی سنتی وجود دارد. همچنین متخصصین مالی که دارای سطح تخصص بالایی هستند تمایلی برای همکاری با شرکت‌های فعال در این حوزه ندارند. بنابراین برای رقابت در فضای کسب و کار جدید شرکت‌ها مجبور به سرمایه‌گذاری در حوزه فناوری‌های نوین هستند.
معاون توسعه بازار بورس اوراق بهادار بیان کرد: به زودی نیازمند حضور بیشتر نیروهای مسلط به فناوری‌های نوین در بازار سرمایه خواهیم بود و تقاضا برای نیروهای انسانی به شکل سنتی کاهش می‌یابد. آموزش و سرمایه‌گذاری برای به‌روزرسانی دانش نیروی انسانی نقشی مهم در رقابت در این حوزه خواهد داشت.
شالوده جدید برای منابع انسانی
بهنام محسنی، مدیرعامل تامین سرمایه تمدن نیز گفت: شالوده اصلی ارایه خدمت در بازار سرمایه مبتنی بر سهمیه انسانی است و جنس فعالیت در بازار سرمایه که نیازمند قضاوت، تحلیل و تصمیم‌گیری است به تصمیمات نیروی انسانی براساس عوامل محیطی استوار است.
محسنی خاطرنشان کرد: در بازار سرمایه و همینطور در نهادهای مالی، ارکان و سازمان بورس به عنوان ناظر، دارایی‌های فیزیکی وجود ندارد و تمامی دارایی‌ها مبتنی بر سرمایه انسانی است. حتی شرکت‌هایی همچون تمدن که پلتفرم‌های معاملاتی را طراحی می‌کنند، حیات و پیشرفتشان مبتنی بر نیروی انسانی استوار است که این بسترها را توسعه می‌دهد و براساس نیاز بازار سرمایه کشور بروز می‌کند.
وی گفت: در بحث سیستم‌های مبتنی بر هوش مصنوعی و توسعه این تکنولوژی‌ها در کشور، همچنان جایگاه افراد متخصص که دارای تجارب ذهنی قابل اهمیت و ارزشمندی هستند هر روز پر رنگ‌تر می‌شود.
به گفته مدیرعامل تامین سرمایه تمدن یکی از ویژگی‌هایی که متخصصان بازار سرمایه نیاز است داشته باشند اهمیت تلفیق دانش و تجربه در بازارهای مالی است. به بیان دیگر ارتباط میان دانشگاه و صنعت در بازار سرمایه مهم و بی‌بدیل است و باید ارتباطی قوی، پررنگ و بهینه باشد.
وی ادامه داد: بحث دیگر استفاده از مهارت‌ها و تخصص‌های میان رشته‌ای در بازار سرمایه است. بازار سرمایه کشور ما و دنیا مخصوصا کشورهای دارای بازار سرمایه پیشرفته، با یک بازار میان رشته‌ای مواجه هستند. ترکیب سرمایه انسانی فعلی در ارکان بازار سرمایه تلفیق یک محیط چند رشته‌ای است و این نکته‌ای بسیار مهم و حائز اهمیت در توسعه بازار سرمایه کشور است.
محسنی اظهار کرد: از دیگر نکاتی که می‌توان به آن اشاره کرد این است که اکوسیستم بازار سرمایه استانداردهای اخلاقی بالایی را می‌طلب و این استانداردهای اخلاقی از سرمایه انسانی انتظار می‌رود. بحث مهم مدیریت منافع عمومی و شخصی در کنار مدیریت ثروتی که در نهادهای مالی در بازار سرمایه اتفاق می‌افتد نیازمند حضور متخصصانی با استانداردهای بالای حرفه‌ای و اخلاقی است. این مسائل سبب خواهد شد بازار سرمایه به یک نقطه قابل اتکا و اعتماد برسد.
وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود گفت: جنس فعالیت منابع انسانی در بازار سرمایه که با تصمیمات متعدد لحظه‌ای مواجه هستند به دلیل تصمیماتی که در مدیریت ثروت اتخاذ می‌شود، استرس زا و با فشار کاری بالا است. نهادهای مالی نسبت به بهترین مدیریت ثروت سرمایه‌گذاران خود متعهد هستند و مسوولیت دارند و این تعهد فشار کاری بالایی را متوجه متخصصین می‌کند و باید برای حفظ شادابی آنها شرایط ویژه‌ای اندیشیده شود.
مدیرعامل تامین سرمایه تمدن عنوان کرد: چالش دیگر ایجاد یک همسویی میان منافع فردی و سازمانی می‌باشد که بسیار دشوار است و به عنوان یکی از چالش‌ها مهم در بازار سرمایه باید به آن نگاه شود. بازار سرمایه ما با تشکیل نهادهای مالی در یک مرحله خوب گذار است و رشد خود را پشت سر می‌گذارد و متناسب با این مرحله از رشد و ضریب نفوذ در کشور، یک رقابت جذب سرمایه انسانی در میان نهادهای مالی ایجاد شده است و به عنوان چالش دیگر شناخته می‌شود.
وی ادامه داد: تمایل نیروی انسانی برای دخیل بودن در منافع بلندمدت نهادهای مالی و پاداش‌های مبتنی بر سهامداری قضیه مهم و موضوع حائز اهمیتی در مقطع کنونی است و باید نهادهای مالی را در بلندمدت به سمت برنامه‌های انگیزشی برای پرسنل سوق دهد.
به گفته محسنی نهادهای مالی بزرگ برای داشتن یک فعالیت پایدار و بلندمدت برای ارایه خدمات به مشتریان داشته باشند باید برنامه‌ریزی جدی داشته باشند و به عقیده من یکی از چالش‌های مهم می‌تواندجذب و حفظ منابع انسانی است.
وی گفت: توفیقات بازار نیز انگیزه‌های افراد را برای حفظ یا ادامه فعالیت در نهادهای مالی متاثر می‌کند و به عنوان چالش دیگر شناخته می‌صود.
محسنی در بخشی دیگری از صحبت‌های خود به دوره بوت کمپ ۳۶۰ نیز اشاره داشت و گفت: این دوره یک دوره بسیار خوب برای جذب و توسعه مهارت‌های تخصصی سرمایه‌های انسانی است و ازجمله مزایای آن می‌توان به بحث آموزش نتیجه محور آن اشاره کرد. ایجاد ارتباط بین دانشگاه و نهادهای مالی در بازار سرمایه در این دوره به خوبی برقرار و به‌کار گرفته می‌شود. از سوی دیگر بحث تلفیق دانش و یک تجربه عملگرا در این دوره مشاهده می‌شود و کمک می‌کند خروجی این دوره عامل رشد، پرورش و تربیت متخصصانی باشد که از دانش خود عملیاتی هدفمند از آن استفاده کنند. در این دوره‌های انگیزه جذب و استخدام نیز دیده شده و سرمایه ما در دوره‌های آتی است.
وی آخرین مزیت برگزاری این دوره را رصد شدن افراد حاضر در این دوره توسط نهادهای مالی خواند و گفت: از وظایف و مسوولیت‌های نهادهای مالی بزرگ حفظ نیروی انسانی و ارتقای جایگاه بازار سرمایه کشور است.
