پیشنهادی امریکایی برای احیای برجام
یک مجله امریکایی در گزارشی با تاکید بر اهمیت به نتیجه رسیدن مذاکرات وین در راستای احیای توافق هستهای، راهکارهایی را برای دولت بایدن جهت تسریع روند توافق با ایران مطرح کرد. مجله امریکایی نشنال اینترست در گزارشی درباره تلاشهای دیپلماتیک برای احیای توافق هستهای نوشت: دولت بایدن در یک سال گذشته تلاش کرده است درباره توافق هستهای جدیدی دوباره با ایران مذاکره کند، توافقی چندجانبه میان امریکا، ایران و دیگر کشورها برای ممانعت از ساخت سلاح هستهای از سوی ایران در ازای لغو تحریمها. با در نظر داشتن اینکه حدود ۷۶ درصد مردم امریکا بر این باورند که ایرانی هستهای تهدید حساسی خواهد بود، بازگشت به این توافق برای ثبات منطقهای حیاتی بوده و به خاطر ترس همگانی از این موضوع، نسبت به گسترش تنشها ترجیح بیشتری دارد.
نشنال اینترست در ادامه مینویسد: احتمال این وجود ندارد که ایرانی هستهای تهدیدی برای امنیت ملی امریکا ایجاد کند، به این خاطر که این کشور[ایران] از نظر جغرافیایی دور است و امریکا بازدارندگی هستهای بسیار قویتری دارد. با این حال، این موضوع میتواند تنشها در خاورمیانه را شدت بخشیده و چشمانداز وقوع اشتباه محاسباتی و حملاتی پیشدستانه را پدیدار سازد. کشورهایی مانند عربستان سعودی به دنبال تسلیحات هستهای میروند تا برای خود بازدارندگی ایجاد کنند. توافق قبلی بهطور موفقیتآمیزی تهران را ملزم به غیرفعال کردن و انتقال بیشتر سانتریفیوژها و اورانیوم غنیشدهاش کرد. اگرچه، خروج دولت ترامپ از توافق در سال ۲۰۱۸ و اجرای کارزار «فشار حداکثری»، موجب گسترش بیشتر تنشها و به اوج رسیدن حملات علیه سربازان امریکایی شد. در موقعیتی که سیاست خارجی امریکا در گیر ودار بحران در اوکراین و تهدیدهایی جهانی مانند تغییرات آبوهوایی است، آخرین چیزی که واشنگتن نیاز دارد، فشار حامیان داخلی برای به کار بردن تدابیر بیشتر برای خاورمیانه است. تعامل دیپلماتیک برای مصالحه هزینه بسیار کمتری نسبت به ریسک سیاستهای مخاطرهآمیز در دولت آینده امریکا دارد.تعامل دیپلماتیک برای مصالحه هزینه بسیار کمتری نسبت به ریسک سیاستهای مخاطرهآمیز در دولت آینده امریکا دارد در ادامه این گزارش آمده است: کشورها وقتی طرف مذاکرهشان تهدید ایجاد کرده و بیاعتبار باشد، از همکاری خودداری میکنند. متاسفانه، سیاستهای داخلی امریکا باعث متصور شدن هر دوی این موارد درباره واشنگتن میشود. مقاصد خصومتبار کنگره موجب کارشکنی در تلاشهای دولت در مذاکرات میشود. هر توافقی از سوی دولت برابر است با توافقی که میتوان آن را درست مانند سال ۲۰۱۸ دور انداخت. ایران بدون تعهدات معتبر برای متوقف کردن کنگره متخاصم و دولت بعدی از کارشکنی در این تلاشها، هیچ دلیلی برای این ندارد که باور کند واشنگتن به هرگونه توافقی پایبند خواهد ماند. گزارش نشنال اینترست همچنین مطرح میکند: علاوه بر این، پابرجا بودن تحریمها دستیابی به یک توافق را سختتر میکند. تهدید و اجبار طی مذاکرات میتواند بهطور ناخواسته مانعی سر راه رسیدن به هدف باشند. با افزایش یافتن هزینه پابرجا بودن خصومتها، تحریمها موجب فرستادن سیگنالهای منفی درباره آمادگی طرف مقابل برای حل و فصل مسائل از طریق افزودن بر حداقل ملزومات رسیدن یک توافق میشود.
این مجله میافزاید: سرانجام، دولت به درک بهتری از عزم ایران برای حفظ توافق نهایی نیاز دارد. عزم ایران بدون شک نسبت به مذاکرات اصلی بالاتر رفته است. انتخاب شدن ابراهیم رییسی گواهی بر آن است. درکی قویتر و بهتر از این موضوع برای اجرای توافق و تشخیص موارد ناکارآمد در ادامه راه، حیاتی خواهد بود. رییسجمهور بایدن برای حل کردن این مسائل به رویکردی استراتژیک برای مذاکرات نیاز دارد که پاسخگوی سیاستهای امریکا، محدودیتهای منطقهای و وضعیت داخلی ایران باشد.
نشنال اینترست همچنین مطرح کرد: دولت بایدن باید برای پرداختن به محدودیتهای سیاسی داخلی ترک کردن توافق را سختتر کند. یکپارچگی تجارت و اقتصاد میتواند با ذینفع کردن دو طرف در صلح، این روند را تسهیل کند. واشنگتن باید کسبوکارها را به سرمایهگذاری در ایران تشویق کند، وابستگی متقابل را توسعه داده و برای اطمینانیابی از پایبندی به توافق، حمایتهای داخلی قوی ایجاد کند. پیشرفتهای سریع ایران در علم و تکنولوژی، همچنین وجود جمعیت تحصیلکرده آن سرمایهگذاری را برای صنعت تکنولوژی امریکا سودمند میسازد. واشنگتن با ایجاد روابط ایرانی-امریکایی میتواند آن اعتماد مورد نیاز را به ایران بدهد که بتواند باور کند این توافق ارزشش را دارد.
همچنین این مجله در گزارشش آورده است: علاوه بر این، دولت بایدن باید فضای مذاکراتی را با لغو تحریمهایی که پس از خروج دولت دونالد ترامپ از توافق اصلی اعمال شدند، گسترش دهد. این تحریمها در دورهای اعمال شدند که مذاکرات [میان ایران و امریکا] از سر گرفته شده بود و بنابراین، با شدت بخشیدن به سوء تفاهمها، رسیدن به یک توافق را سختتر کرد. تحریمهایی که بهطور غیرمستقیم بر غذا و دارو اثر میگذارند، باید فورا لغو شوند، چون موجب برانگیختن خصومت میشوند که هیچ سودی برای امنیت امریکا ندارد. در پایان این گزارش آمده است: سرانجام، دولت بایدن باید دولت و جامعه ایران را بهتر درک کند. آنها باید برای ارایه روادید به دانشجویان ایرانی برای تحصیل در امریکا روندی سریع ایجاد کنند. با گذشت زمان، واشنگتن میتواند تا پایان دور اول [دولت جو بایدن] با عادیسازی روابط و ایجاد تبادلات دیپلماتیک، این روابط را گسترش دهد. درحالی که بازدارندگی هستهای خود امریکا میتواند از ملتش در برابر تهدیدهای قریبالوقوع حفاظت کند، شکست در رسیدن به یک توافق میتواند احتمال ایرانی هستهای را افزایش دهد. با توجه به فضای سیاسی داخلی امریکا، این به معنای خراب شدن بیشتر تدابیر امریکا، گرفتاریهای جدید و سردرگمی بیشتر خواهد بود. دولت باید برخی تحریمها را برای انجام دادن توافقی لغو کند که مسیری برای تعامل پایا ایجاد میکند.