دلار با بورس چه می‌کند؟
پیمان مولوی
بررسی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها نشان می‌دهد که شاخص کل بورس همگرایی با برخی اصلاحات اقتصادی در دولت‌های گذشته دارد. در صورتی‌که تغییر سیاست در نحوه تخصیص ارز ۴۲۰۰تومانی ملاک قرار گیرد و به بررسی اثرات آزادسازی یارانه‌ها در دولت احمدی‌نژاد در روند حرکتی شاخصکل بورس اوراق‌بهادار تهران بپردازیم، شاهد یک همگرایی خواهیم بود. نمودار‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها نشان می‌دهند، در زمانی که دولت اقدام به پرداخت یارانه کرد و از سویی قیمت‌ها در حوزه‌های مختلف با تعدیلاتی همراه شدند در واقع همگرایی شاخص با این مهم (در برخی مواقع حتی بیش از انتظار) به وقوع پیوست، با این‌حال به‌نظر می‌رسد چنین عاملی، محرکی کوتاه‌مدت است. آخرین رقمی که بانک مرکزی درخصوص نقدینگی سال۱۴۰۰ (اسفند‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ماه) ارایه کرد از رشد ۵/۴درصدی نقدینگی در یک‌ماه حکایت داشت. با در نظر گرفتن این متغیر برخی کارشناسان معتقدند در بازار دارایی‌ها اعم از ملک، دلار و بازار سرمایه به سمت تورم افزایشی حرکت خواهند کرد. در این میان انتظار می‌رود در اردیبهشت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ماه رکورد تورم نسبت به چند سال‌اخیر ثبت شود؛ چراکه کالاهای اساسی نقش بی‌بدیلی در سبد خانواده و نرخ تورم دارند. تمام عوامل مذکور در کنار چشم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌انداز بازار کامودیتی، شاخص CRBو شاخص‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های جهانی در واقع نقش کمک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کننده به بازار سهام خواهند داشت اما منظور افزایش قیمت‌ها و شاخصکل نیست. در گذشته یک ریسک وجود داشت مبنی‌بر اینکه اگر مذاکرات اتمی به حصول توافق ختم شود در نتیجه بازار سهام ریزش پیدا خواهد کرد. اکنون به نقطه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای نزدیک شده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ایم که بورس ریزش نخواهد داشت چراکه وضعیت متفاوت است. در مورد تحولات سیاسی اخیر هم باید اذعان کرد که هرگونه ملتهب‌شدن فضای اقتصادی و سیاسی در یک بازاری همانند بازار سرمایه الزاما تاثیر مثبت نخواهد داشت؛ چراکه این التهاب می‌تواند پول را به سمت سایر بازارها اعم از ملک هدایت کند. در زمان‌هایی که روند‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها خیلی حساسیت برانگیز می‌شوند اغلب سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران نقدینگی را به سمت بازاری سوق می‌دهند که از امنیت سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری بیشتری برخوردار است؛ در کوتاه‌مدت دلار و پس از آن بازارهای دیگر. در اینجا ممکن است بازار سرمایه دچار مشکل شود. چنین عواملی یقینا می‌تواند اثرات منفی در روند حرکتی شاخصکل ایجاد کند اما به‌معنای عدم کاهش یا افزایش آن نیست بلکه به‌نظر می‌رسد شاخصکل در این حوزه در حال تثبیت است. در عین حال سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران برای فعالیت در بخش مولد، لازم است شرکت‌ها را مورد ارزیابی قرار دهند. از دلار می‌توان به عنوان ماشه بازارها یاد کرد. به‌نظر می‌رسد که بر اساس مدل‌های PPP قیمت تعادلی دلار برای سال جاری به‌صورت متوسط ۳۲هزار‌تومان خواهد بود. فعالان اقتصادی در حوزه بازار سرمایه از این مهم آگاهی کافی دارند. به عنوان مثال در سال۱۴۰۰ دلار سقف ۳۰هزار‌تومان و کف ۲۱هزار‌تومان را تجربه کرد اما به‌طور متوسط دلار در رقم ۲۶هزار‌تومان تثبیت شد. برای سال۱۴۰۱ این رقم معادل ۳۲هزار‌تومان ارزیابی می‌شود. هر چند در صورت عدم‌احیای برجام ممکن است در این حوزه، ارقام بالاتری به نمایش گذاشته شود. افزایش نیم‌درصدی نرخ بهره که فدرال‌رزرو اعمال کرد، اکنون قابل‌لمس نیست. شاخص CRB از رقم ۳۲۶ کمی افت پیدا کرد. از طرفی زنجیره تامین دچار مشکل شده است. به‌نظر می‌رسد در حال‌حاضر تصمیمات فد خیلی اثر‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذار نیست اما چیزی که مهم است افزایش این نرخ به ارقام بالاتر است. در چنین شرایطی بازار کامودیتی می‌تواند وارد دوره رکود شود. باید توجه داشت زمانی که بازار کامودیتی وارد رکود می‌شود (در نتیجه اعمال سیاست انقباضی) فضایی برای بازار اوراق ایجاد می‌شود. هر چند در بازار رمز‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ار‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ز‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها شاهد افت قیمتی کریپتوکارنسی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها هستیم اما با توجه به تجربیات سال۱۳۹۹ بعید به‌نظر می‌رسد که نقدینگی از این بازار به‌طور قابل‌توجهی تغییر مسیر داده و به سمت بازار سهام سوق پیدا کند. برای فعالان در حوزه مدیریت سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری (در بازار دلار و طلا) بحث حضور مستمر مطرح است. در عین حال سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران فعال در حوزه بازار سرمایه نیز باید به سمت حوزه سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری شاخصی و سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری مبتنی بر تقسیم سود حرکت کنند. خرید‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های پله‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای به مرور زمان در سناریویی که نقدینگی افزایش ۵/۴درصدی به‌طور ماهانه داشته باشد (در سال۵۴ درصد)، نقدینگی ۴۸۰۰هزار میلیارد تومان به ۷۵۰۰هزار میلیارد تومان خواهد رسید، مورد‌توجه است. سناریوی متوسط نیز رشد نقدینگی معادل ۳۹درصد در سال است، در اینجا معادل ۱۸۰۰هزار میلیارد تومان به نقدینگی افزوده می‌شود.
سناریوی خوب نیز ادامه مسیر با متوسط ۴۰سال گذشته یعنی ۵/۲درصد است، در اینجا معادل ۱۶۰۰هزار میلیارد‌تومان به نقدینگی اضافه خواهد شد. در هر صورت مسیر نقدینگی نشان می‌دهد که نگهداری ریال در شرایط فعلی پر خطر خواهد بود؛ منتها اخبار مربوط به نرخ بهره و مذاکرات هسته‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای را باید زیرنظر داشت چراکه این عوامل می‌توانند تورم را کاهش دهند.
