جنجال آیفون؛ بنویسید ممنوعیت، بخوانید گرانی

در یک هفته گذشته هیاهوی زیادی بر سر ممنوعیت ورود گوشی آیفون به پا شد و حتی گزارش‌ها حاکی از افزایش چند میلیون تومانی قیمت این محصول در بازار است، اما مسوولان بعد از یک هفته، در نهایت این وضعیت را به اختلال سیستمی نسبت دادند. این در حالی است که اعلام به موقع چنین خبری می‌توانست از التهاب در بازار موبایل جلوگیری کند.

در یکی دو روز گذشته اخبار عجیب و غریبی درباره ممنوعیت واردات آیفون به گوش رسید و بازار در هر دقیقه نسبت به آن واکنش خاصی داد. صبح یکشنبه، اول خرداد ماه بود که تصاویر ممنوعیت ثبت سفارش جدید موبایل به دست رسانه‌ها رسید و فعالین بازار موبایل در گفت‌وگوهای رسانه‌ای خود اذعان داشتند که عملا واردات آیفون ممنوع شده است. در همان ساعات اولیه، انواع آیفون از فروشگاه‌های اینترنتی حذف شد و بازار نیز شروع به جهش قیمت کرد به‌طوری که نرخ بعضی مدل‌ها ۱۰ میلیون تومان بیشتر شد. اکثر مغازه‌داران باور دارند که وضعیت بهتر می‌شود و چند فروشنده خاص اما تاکید دارند که اوضاع بدتر می‌شود. این صحبت‌ها در زمانی مطرح می‌شود که هنوز خبر آزاد شدن ثبت سفارش جدید نیامده است. عدم امکان ثبت مسافری گوشی در روز ۱ خرداد ماه که تا بعد از ظهر دوم خرداد ادامه داشت، باعث شد که شایعه «ممنوع شدن به‌طور کلی آیفون» قوت بگیرد. گوشی‌های آیفون در روز یکم خرداد این سرنوشت را پیدا کرده بودند که نه ثبت سفارش جدید داشتند و نه به صورت مسافری ثبت می‌شدند، این وضعیت ترسناکی را در بازار ایجاد کرده بود. فروشنده‌ای در این باره گفت: «از دیروز که زمزمه‌های ممنوعیت شنیده شد، قیمت پاسپورت بالا رفت و تعدادی گوشی که هنوز وقت نکرده بودیم رجیستر کنیم را آوردیم که ثبت کنیم. من و چند تن دیگر از کسبه بازار تعداد زیادی گوشی داشتیم که باید ثبت می‌شدند اما پنجره واحد گمرکی بسته بود و نمی‌توانستیم هیچ گوشی را ثبت کنیم.»

   وحشت در بازار

فروشندگان موبایل آنقدر از وضعیت اول خرداد واهمه داشتند که همگی می‌گویند قصد داشتند آیفون‌ها سریع‌تر فروش برود؛ آیفون‌هایی که حالا گران‌تر هم شده بودند و برخلاف تصور، خریداران بیشتری هم پیدا کرده بودند. فروشنده‌ای در مورد چرایی افزایش درخواست آیفون با وجود رشد شدید قیمت‌ها می‌گوید: «گران شدن آیفون روی قشری که خریدار این گوشی هستند تاثیری ندارد. مگر شخصی که ۴۵ میلیون پول گوشی می‌دهد، نمی‌تواند ۵۵ میلیون پول گوشی بدهد؟» این فروشنده در ادامه صحبت‌های خود می‌گوید: «خیلی‌ها می‌خواستند برای بچه‌شان بعد از امتحانات گوشی بخرند و الان که روز اول امتحانات است آمده‌اند تا این خرید را انجام دهند. فرد دیگری هم داشتیم که کادوهای تولد یکی دو ماه بعد را آمدند و از الان می‌خرند. یک عده هم از ترس اینکه نکند فردا گران‌تر نشود همین الان آمدند و خریدشان را انجام می‌دهند، عده‌ای که تعدادشان بسیار کم است.»

   گوشی‌های دست دومی که  گران می‌شوند

قیمت آیفون‌های قدیمی و دست دو هم گران‌تر شده به‌طوری که آیفون6S که قیمتی معادل دو تا دو و نیم میلیون تومان در اردیبهشت ماه داشت، حالا زیر چهار میلیون تومان فروخته نمی‌شود. یک فروشنده گوشی‌های دست دو آیفون، درباره چرایی گران شدن مدل‌های دست دو می‌گوید: «اتفاقا مدل‌های دست دو معتبرتر هستند تا این گوشی‌های آکبند. این مدل‌ها آنتن می‌گیرند، رجیستر شدند، مشکلی ندارند و قطعا برایتان کار می‌کند. اما معلوم نیست اگر گوشی آکبند بخرید، برایتان صد درصد کار کند.» او معتقد است که قیمت دیگر گوشی‌ها نیز به زودی گران‌تر می‌شود: «همین الان یک سری پرچمدار گران شده و گران‌تر هم می‌شود.» از سوی دیگر، دزدی بیشتر، جلوی بازار اتفاق افتاده است. فروشنده‌ای می‌گوید دزدی گوشی در همان روز اول و دوم خرداد نیز در جلوی پاساژ بیشتر از روزهای پیشین بوده است: «هر چند ساعت یک‌بار این اتفاق می‌افتد و ما به همه خریداران تاکید می‌کنیم که جعبه گوشی را درون کیفشان بگذارند و از پارکینگ بیرون بروند.» حرفی که امیر اسحاقی، دبیر انجمن واردکنندگان موبایل پیش‌تر گفته بود که «با گران شدن آیفون، خطر جانی و مالی بیشتری متوجه دارندگان این گوشی است.»

    دغدغه خریداران آیفون چیست؟

خانم و آقای جوانی هستند که دو آیفون خریدند، در پاسخ به اینکه چرا در این گرانی خرید می‌کنند، می‌گویند: «آنقدری که می‌گویند هم گران نشده. قصد داشتیم تابستان این خرید را انجام دهیم و الان با این وضعیت دیدیم که بهتر است همین الان خرید کنیم تا گران‌تر نشده.» شخص دیگری که در صف ایستاده تا گوشی آخرین مدل آیفون خود را بخرد، می‌گوید: «اینکه این خبرها و تصمیم‌گیری‌ها ناگهانی انجام می‌شود و به دست مردم می‌رسد، نشان می‌دهد که هیچ چیز قطعی در تصمیم‌گیری مسوولان وجود ندارد و نمی‌توان به هیچ چیز اعتماد کرد. همین اعتماد نکردن به حرف‌ها است که باعث شده مردم الان به خرید آیفون هجوم بیاورند.» او تاکید می‌کند که قصد خرید آیفون داشته اما می‌خواسته زمانی که حقوق گرفته این کالا را بخرد و حالا زودتر با قرض آمده تا گوشی مورد نظرش را بخرد. چند خریدار دیگر اما از دغدغه‌ای صحبت می‌کنند که بیشترین نگرانی خریداران به شمار می‌رود، آنها هم صدا از این مساله واهمه دارند که نکند خدمات‌رسانی به آیفون‌شان قطع شود. در واقع نگرانی بیشتر خریداران در اینجا نه قیمت‌های رشد پیدا کرده بلکه وضعیت آینده آیفون‌هایی است که خریداری می‌شود، یکی از خریداران می‌گوید: «می‌ترسم ناگهان آنتن‌دهی به آیفون را قطع کنند یا گارانتی گوشی‌ام به اصطلاح بپرد و دیگر خدمات ندهد.»

   آزادسازی ثبت سفارش

درنهایت خبر آزادسازی ثبت سفارش جدید آیفون در بازار منتشر شد، خبری که پس از انتشار در رسانه‌ها، وارد بازار شد؛ یکی از فروشندگان فعالان می‌گوید: «نه اتحادیه نه انجمن نه هیچ نهاد دیگری نمی‌توانست بگوید قرار است چه بشود. ما هم یک پا در هوا مانده بودیم که وضعیت چه می‌شود و باور دارم این فشار رسانه‌ای بوده که باعث شد عقب‌نشینی درباره این تصمیم صورت بگیرد.» عصر دوم خرداد، بازار در حالی رو به تعطیلی می‌رفت که خبر آزادسازی ثبت سفارش آیفون همه جا منتشر شده بود اما قیمت‌ها نه بالا می‌رفت و نه پایین. در حال حاضر، قیمت‌ها هنوز در بازار موبایل اعلام نشده است، با اینکه معمولا قیمت‌های موبایل در ظهر هر روز مشخص می‌شود ولی به نظر می‌رسد که خبرهای جدید باعث شده که فروشندگان ندانند باید چه کنند. هم آنها نگران سرمایه‌شان هستند و هم خریداران، هرچند، به نظر می‌رسد خریداران چندان با تفاوت قیمت گوشی مشکل ندارند و بازار آیفون به هر شکلی که باشد در کشور ادامه دارد و در جامعه آماری خریداران و عشاق این برند، این بازار همیشه داغ است. با وجود این، پیش‌بینی می‌شود که از این پس روندی کاهشی پیدا کنند، هرچند به قول برخی مغازه‌داران و فعالین بازار موبایل، واقعا هیچ چیزی مشخص نیست و بعید نیست دوباره همه‌چیز عوض شود. در حال حاضر فعالین بازار موبایل کماکان نمی‌توانند ثبت سفارش جدید آیفون انجام دهند و با وجود وعده‌هایی که مسوولان داده بودند، به نظر می‌رسد چالش آیفون در کشور همچنان ادامه داشته باشد.