ممنوعیت واردات برندهای پرتقاضای موبایل
واردات گوشی‌های برخی برندها ازجمله شیائومی به‌دلیل مشکل عدم مسیریابی صحیح سرشماره‌های اضطراری ممنوع شده است. از آنجا که این شرکت چینی و چند برند دیگر ازجمله ریلمی و وان پلاس به‌دلیل تحریم‌ها در ایران نمایندگی یا دفتر رسمی ندارند، برخی استانداردهای سازمان تنظیم مقررات وزارت ارتباطات مبنی بر مسیریابی‌شماره‌های اضطراری در این گوشی‌ها رعایت نشده و همین موضوع عامل لغو مجوزهای واردات برندهای مذکور شده است. از این رو سازمان تنظیم مقررات مجوز واردات برخی گوشی‌های برندهای شیائومی و ریلمی و نوکیا را به‌دلیل عدم امکان تماس با سرشماره‌های اضطراری کشور ممنوع کرد.
طی چند روز اخیر، برخی واردکنندگان موبایل با اعلامیه‌ای از سوی سازمان تنظیم مقررات رادیویی مواجه شده‌اند که در آن آمده است: «به آگاهی می‌رساند بر اساس بررسی‌های انجام‌شده، برخی گوشی‌های موبایل واردشده به کشور، سرشماره‌های اضطراری ۱۱۰، ۱۱۵ و ۱۲۵ را به‌درستی مسیریابی نکرده و آن شماره‌ها را به سرشماره ۱۱۲ هدایت می‌کنند که این موضوع موجب عدم دسترسی فوری ذی‌نفعان خریدار گوشی‌های مربوطه، به سامانه‌های مرتبط با سرشماره‌های فوق و بالطبع تضییع حقوق آنها خواهد شد. با توجه به موضوع فوق و با عنایت به ماده ۴ قانون حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان و تعهد ارایه‌شده توسط آن شرکت در هنگام ثبت سفارش و ترخیص؛ ضروری است تا آن شرکت حداکثر ظرف مدت ۲۰ روز از تاریخ صدور این نامه، نسبت به ارایه اقدامات انجام شده، در راستای برطرف کردن مشکل فوق و اطلاع‌رسانی لازم به مخاطبان و سازمان اقدام کند. تا زمان احراز رفع مشکل در گوشی‌های یادشده، ورود مجدد گوشی‌های تلفن همراه مذکور به کشور ممنوع است.» مدل REDMINOTE10، مدل REDMI9C، مدل REDMI9C، مدل REDMI9AT، مدل POCOX3، مدل REDMINOTE9 PRO از برند شیائومی، برخی از مدل‌های برند وان‌پلاس، اینفینیکس و نوکیا مشمول این نامه می‌شوند. انجمن موبایل اتاق بازرگانی پس از دریافت این اعلان‌ها توسط شرکت‌ها، نامه فوق را به نهادهای ذی‌ربط جهت رفع فوری این ممنوعیت ارسال کرده است.
تحریم‌های امریکا باز هم دردسرساز شد
ماجرای عدم هم‌خوانی گوشی‌های موبایل وارداتی برای اتصال به شماره‌های اضطراری ۱۱۰، ۱۲۵ و ۱۱۵ پس از اعمال تحریم‌های ایالات متحده امریکا علیه ایران رخ داد. از آنجا که شرکت‌های گوشی‌ساز از حضور در ایران و داشتن دفتر و فعالیت رسمی منع شدند، محصولات آنها دیگر برای کشور ما مناسب‌سازی نمی‌شد. برای مثال در آن زمان، شرکت‌ها قبل از توزیع دستگاه‌های‌شان در ایران، کیبورد فارسی یا اپلیکیشن‌های فارسی را به‌طور پیش‌فرض روی گوشی نصب می‌کردند. اما پس از اعمال تحریم‌ها کمپانی‌های گوشی‌ساز دیگر در ایران توزیع‌کننده و تأمین‌کننده مستقیم نداشتند و درنتیجه آن، دیگر چنین برنامه‌هایی مخصوص ایران اجرا نکردند و هیچ دستگاه موبایلی با سفارشی‌سازی و مناسب جغرافیای ایران تولید نشد. درنتیجه این اتفاق، قابلیتی در گوشی‌ها که برای تماس گرفتن با مراکز اورژانسی و ضروری در زمان در دسترس نبودن شبکه موبایل تنظیم می‌شود، شامل حال گوشی‌های وارداتی نشد. حال آنکه یکی از استانداردهای سازمان تنظیم مقررات برای صدور مجوز واردات گوشی این است که قابلیت تماس با شماره‌های اضطراری مخصوص کشور را دارا باشند. گوشی‌های وارداتی درصورت دارا نبودن استانداردهای رگولاتوری ثبت سفارش نخواهد شد. سازمان تنظیم مقررات به همین علت، پاییز سال گذشته طی نامه‌ای به واردکنندگان موبایل اعلام کرد که تکلیف این برندها را روشن کنند و درصورت حل نشدن مشکل، دیگر اجازه واردات به برندهای خارجی موبایل داده نخواهد شد. به نظر می‌رسد با اینکه دفترهای رسمی هواوی و سامسونگ در ایران فعالیت رسمی خود را متوقف کرده بودند، هنوز ارتباطاتی با شرکت اصلی در ایران وجود داشت؛ درنتیجه شرکت‌های مذکور توانستند نماینده‌ای از شرکت اصلی را به ایران بیاورند و پس از جلساتی با سازمان تنظیم مقررات، بر سر حل مشکل با اپراتورهای موبایل به توافق برسند. حال آنکه عمر شرکت‌های جدیدی همچون شیائومی، ریلمی و وان پلاس به ثبت دفتر و حضور در ایران قد نمی‌دهد و این شرکت‌ها به همین دلیل تاکنون نتوانسته‌اند اقدام موثری صورت دهند.
نامه درخواست تجدیدنظر در واردات
گوشی‌های شیائومی
با توجه به آخرین آمارهای واردات گوشی موبایل، برند شیائومی سهم ۳۰ درصدی بازار کشور را به خود اختصاص داده است. استقبال ایرانی‌ها از گوشی‌های شیائومی به‌خصوص در یک سال گذشته شدت گرفته است؛ به‌طوری‌که میزان واردات گوشی‌های این برند در خردادماه سال جاری تقریبا برابر با میزان واردات گوشی‌های برند سامسونگ طی همین ماه بوده؛ حال آنکه سامسونگ نیمی از بازار ایران را در سیطره خود دارد. با مشاهده آمارها متوجه می‌شویم ارزش گوشی‌های شیائومی واردشده در خردادماه برابر با ۲۰۴ میلیون دلار و ارزش گوشی‌های سامسونگ واردشده در همین بازه برابر با ۱۵۹ میلیون دلار است. این یعنی سهم ارزشی گوشی‌های شیائومی از بازار ایران برای اولین‌بار از سامسونگ پیشی گرفته است. درنتیجه رییس هیات‌مدیره انجمن واردکنندگان موبایل اتاق بازرگانی طی نامه‌ای به رییس سازمان تنظیم مقررات، درخصوص ممنوعیت مجوز ثبت سفارش گوشی‌های برخی برندها ازجمله شیائومی درخواست تجدیدنظر کرده است. حسین غروی‌رام خطاب به حسین فلاح جوشقانی، رییس رگولاتوری، نوشته است: «در حال حاضر برندهای مطرحی همچون شیائومی دارای عدم هم‌خوانی برای اتصال به سرشماره‌های اضطراری ۱۱۰ – ۱۲۵ – ۱۱۵ کشور و منتقل شدن به شماره ۱۱۲ مرکز ملی امداد و نجات هستند که به دلایل فنی و متفاوت بودن این سرشماره‌ها با شماره‌های عمومی در سایر کشورهای دنیا با روش‌های دیگری از جمله نگه‌داشتن کلید صفر در برخی مدل‌ها در حال حاضر قابل انجام است که طبق شنیده‌ها با توجه به درخواست‌های پلیس کشور و ستاد بحران نیاز به حفظ جان و امنیت مصرف‌کنندگان در شرابط بحرانی و اضطراری (که از آن منظر تقاضای کاملا به‌حق و ضروری است) مجوز ثبت سفارش این مدل‌ها توسط سازمان تنظیم متوقف شده که نیاز است از جنبه‌های دیگری به شرح ذیل، مورد تجدیدنظر قرار گیرد با هدف یافتن راه‌حل منطقی و عملیاتی برای حفظ نظم و آرامش بازار و احترام به تقاضای مصرف‌کنندگان.» غروی‌رام ابتدا با اشاره به اعمال تحریم‌های خصمانه علیه ایران می‌گوید این تحریم‌ها منجر به قطع ارتباط مستقیم با برندهای اصلی موبایل شده و برندهای مذکور به‌جهت این تحریم‌ها و استفاده از برخی قطعات و تکنولوژی‌های امریکایی، امکان مذاکره یا فروش باواسطه یا بی‌واسطه به ایران را ندارند. به‌گفته وی: «بازرگانان با روش‌های بسیار سخت و پیچیده با دور زدن تحریم‌ها نیاز مصرف‌کنندگان را تأمین می‌کنند که عملا امکان درخواست تغییرات نرم‌افزاری در حال حاضر وجود ندارد.» غروی‌رام در ادامه با اشاره به سهم ۳۰ درصدی برندهای مذکور گفته است که توقف واردات این برندهای عمدتا چینی منجر به «تنش و بحران جدی در بازار و ایجاد موج افزایشی قیمتی و تقدیم این سهم بازار به سایر برندهای امریکایی و کره‌ای» می‌شود. وی در بخش دیگری از نامه با توجه به نیاز به اصلاح بسیاری از ثبت سفارش‌های کالاهای در راه کشور توسط تعداد زیادی از واردکنندگان گفته است که تصمیم جاری علاوه‌بر صدمه جدی مالی به این بخش، «به احتمال قریب به یقین» منجر به اعتراضات و نارضایتی زیادی ازسوی اصناف و بازرگان و برهم‌خوردن نظم بازار و البته موج جدید سوداگری و سفته‌بازی و فعالیت کاسبان تحریم و درنهایت آسیب به مصرف‌کنندگان خواهد شد. رییس هیات‌مدیره انجمن واردکنندگان موبایل همچنین با تأکید بر احتمال رفع تحریم‌ها در ماه‌های آتی و انعقاد قرارداد ۲۵ ساله ایران با چین می‌گوید: «حذف بخشی از بازار با روش عدم صدور مجوز واردات و ثبت سفارش می‌تواند آسیب جدی به ورود شرکت‌های بزرگ چینی به بازار تولید موبایل در کشور و فعالیت رسمی آنها به‌علت آسیب‌خوردن به چرخه تأمین و سهم بازار شود.»
مشکل گوشی‌های شیائومی
با تغییرات اندکی قابل‌حل است
غروی‌رام درادامه از سازمان تنظیم خواسته است که با در نظر گرفتن شرایط حساس کنونی کشور و ثبات بازار موبایل و متعادل بودن قیمت‌ها در آستانه فاز جدید رجیستری تجهیزات سیم‌کارت‌خور، محدودیت‌های ایجادشده برای مجوز ثبت سفارش و واردات گوشی‌های این برندها را متوقف کرده و جلسه‌ای اضطراری برای بررسی نظرات و پیشنهاد‌ها تمام ذی‌نفعان تشکیل دهد. رییس هیات‌مدیره انجمن واردکنندگان موبایل اتاق بازرگانی درانتهای نامه خود، پیشنهاداتی را برای حل مشکل تا زمان لغو تحریم‌ها و امکان تعامل با کشورهای تولیدکننده موبایل را مطرح کرده است: «دریافت تعهد از بازرگانان برای نصب برچسب روش شماره‌گیری صحیح سرشماره‌های اضطراری برای موبایل‌های برندهای مذکور روی جعبه هر گوشی واطلاع‌رسانی مناسب در شبکه‌های فروش و شبکه‌های اجتماعی شرکت‌ها برای آگاه‌سازی مصرف‌کنندگان تا زمان لغو تحریم‌ها؛ مذاکره و تعامل با سامانه همتا و تصویب کمیته راهبری رجیستری ذیل مدیریت حضرتعالی برای ارسال پیامک اطلاع‌رسانی به مصرف‌کننده پس از فعال‌سازی یا در هنگام فرایند فعال‌سازی مدل‌های مذکور برندهای فوق با هدف آگاه‌سازی مردم از روش شماره‌گیری صحیح این شماره‌ها تا زمان لغو تحریم‌ها؛ تعامل با اپراتورهای کشور برای ایجاد راهکار نرم‌افزاری موقتی برای حل بحران موجود به‌جای توقف واردات بخش بزرگی از نیاز بازار موبایل برای جلوگیری از ایجاد تنش و نارضایتی صنفی و مردمی در آستانه استقرار دولت جدید». در نهایت در حال حاضر به نظر می‌رسد واردات برخی مدل‌های پرطرفدار برند شیائومی متوقف شده و باید دید آیا این نامه خواهد توانست تغییری در روند ثبت سفارش‌های جدید ایجاد کند یا خیر.
