اقتصاد کلان
هفت سین ذخایر ارزی
رییس هیات عامل صندوق توسعه ملی، پنج «ب» را تحت عنوان بیراهه و هفت «سین» را به عنوان راه سره صندوق بیان کرد.مهدی غضنفری که در مدت اخیر بارها نحوه استفاده از منابع صندوق توسعه ملی را مورد نقد قرار داده و خواستار تغییر نگاه سایر دستگاه‌ها به ویژه دولت به این صندوق شده است، چند موضوع را مورد توجه قرار داد که نباید برای آنها به صندوق توسعه ملی مراجعه کرد و خواستار منابع شد؛ بلکه دستگاه‌های مربوطه باید برای آن پاسخ دهند. او در توییتی، از «پنج ب» زیر به عنوان بیراهه صندوق نام برده که شامل استفاده از منابع صندوق برای «بودجه جاری»، «بودجه عمرانی»، ابزاری برای فعالیت‌های «بانک‌ها»، به‌کارگیری منابع برای جبران کاستی‌ها و حوادث تحت عنوان «بیمه‌های اجتماعی و اقتصادی» و در نهایت، ورود به «بنگاهداری و رقابت با بخش خصوصی» است.اما رییس هیات عامل صندوق توسعه ملی، «هفت سین» زیر را به عنوان راه سره صندوق اعلام کرده است که شامل «سرمایه‌گذاری و مشارکت صندوق در حوزه‌های تولیدی»، «سرمایه‌گذاری و مشارکت صندوق در حوزه‌های خدماتی»، «سرمایه‌گذاری صندوق در بازار سرمایه داخلی»، «سرمایه‌گذاری و مشارکت در توسعه استارت‌آپ‌ها و محصولات دانش‌بنیان»، «سرمایه‌گذاری و مشارکت در حوزه‌های زیربنایی»، «سرمایه‌گذاری در بازارهای پولی و مالی بین‌المللی» و همچنین «سرمایه‌گذاری و مشارکت در سایر حوزه‌های پربازده و کم‌ریسک اقتصادی» است.وی معتقد است که رعایت این نکات برای دستیابی به نرخ رشد بالا در زمان حال و اعتلا و سربلندی نسل‌های بعدی لازم است.غضنفری مدتی پیش به منظور عدم خرج اصل پول نفت و حفظ آن، پیشنهاد داده بود که دولت به تدریج، تمام منابع نفتی بودجه را در اختیار صندوق قرار داده و صندوق نیز از محل سود حاصل از سرمایه‌گذاری این منابع، معادل بودجه نفتی دولت در هر سال را به آن پرداخت کند. در این شرایط اصل سرمایه، در صندوق توسعه ملی حفظ و فقط از سود سرمایه‌گذاری خرج خواهد شد. قرار بود این پیشنهاد در هیات امنای صندوق توسعه ملی مطرح شود که هنوز جلسه برگزار نشده ولی ظاهرا هفته آینده، هیات امنای صندوق توسعه ملی تشکیل و احتمالا مطرح و بررسی خواهد شد.
دلایل محقق نشدن اهداف برنامه ششم
رییس مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده نگری با اشاره به دلایل محقق نشدن اهداف برنامه ششم توسعه گفت: در برنامه ششم توسعه پیش فرضی به نام رفع تحریم و برجام وجود داشت، اما پیش بینی بازگشت تحریم‌ها در این برنامه دیده نشده بود؛ در واقع سناریوی جایگزین برای شرایط جدید نداشتیم.پاکذات در ادامه با تأکید بر اینکه برنامه‌ها باید با توان اجرایی کشور سنخیت داشته باشند، آن را یکی از چرخش‌های تحول آفرین دانست و افزود: یعنی تمام مسائل حل نشده در دهه‌ها و ادوار گذشته را نمی‌توان در یک برنامه توسعه به دلیل عدم وجود منابع اجرایی حل کرد. تعدادی از دوستان این موضوع را به برنامه‌ریزی جامع که سعی دارد برای همه مناطق، مسائل و بخش‌های کشور برنامه تولید کند تعبیر می‌کنند. وی افزود: اولین کاری که باید انجام دهیم تمرکز بر اولویت‌ها، مسائل کلیدی و پیشران‌ها است که ما مجموع این موارد را تحت عنوان هسته‌های کلیدی نام‌گذاری کرده‌ایم. هسته‌های کلیدی به ما نشان می‌دهد توان کشور در طول برنامه هفتم توسعه باید بر چه محورهایی استوار باشد.او در بخش دیگری از سخنانش بیان کرد: برنامه‌ریزی در کشور ما با مشارکت برخی از دستگاه‌های اجرایی، کارشناسان سازمان برنامه و بودجه، نمایندگان مجلس، تعداد محدودی از نخبگان و دانشگاهیان و بعضی از قوا شکل می‌گیرد؛ با این وجود مشارکت عمومی در تدوین برنامه وجود ندارد؛ بنابراین اگر قرار است برنامه‌ای تدوین شود که مبنای کار کل کشور قرار گیرد، علاوه بر دولت، سایر قوا، بخش خصوصی، نهادها و تشکل‌های عمومی و انقلابی و صاحب‌نظران در مراحل اولیه تدوین حضور داشته باشند.پاکذات ادامه داد: این دغدغه را به سازمان برنامه و بودجه منتقل کردیم و برنامه بسیار خوبی برای آن شکل گرفت تا یک سازماندهی در زمینه مشارکت تمام نخبگان و به نوعی ذینفعان مرتبط با برنامه تدوین انجام شود.رییس مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده نگری تشریح کرد: انتقال این وظیفه به بازوی پژوهشی خود از جمله تدبیری است که سازمان برنامه و بودجه در نظر گرفته است. این سازمان دو بازوی پژوهشی به نام‌های مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده نگری و موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی دارد. بر این اساس بنا بر این شد که در یک ساختار نظام مند و منسجم از کانال این دو سازمان وابسته به سازمان برنامه و بودجه، نظرات خبرگان و ذینفعان گرفته و در فرآیند برنامه‌ریزی دخالت داده شود. هرکدام از کارشناسان، خبرگان، دانشگاهیان، حوزویان، تشکل‌ها، انجمن‌ها، بخش خصوصی، شرکت‌های بزرگ و هر ذینفع و ذیربطی به برنامه توسعه وجود دارد و پیشنهادی در خصوص تدوین برنامه هفتم توسعه دارند، می‌توانند نظرات خود را از طریق سایت با مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده نگری درمیان بگذارند.وی منفک بودن برنامه‌ها از بودجه‌های سنواتی را یکی از مشکلات برنامه‌های توسعه ادوار گذشته دانست و گفت: ما یک برنامه پنج ساله می‌نویسیم اما بودجه‌های پنج سال‌های که داخل این بازه زمانی قرار می‌گیرد انطباقی با برنامه توسعه خود ندارند. باید برنامه پنج سال‌های که برای کل کشور نوشته می‌شود با بودجه تصویب شده انطباق و تناسب داشته باشد و یک برش یک ساله از آن را محقق کند.پاکذات ادامه داد: متأسفانه این مساله به صورت کامل وجود ندارد و به همین دلیل ما طرحی داده‌ایم که قابلیت انطباق برنامه با بودجه به وجود آید و حلقه وصلی بین آنها ایجاد شود که این موضوع هم یکی از چرخش‌های تحول آفرینی است که درحال پیگیری تحقق آن در برنامه هفتم توسعه هستیم.
