کمیت پیام‌رسان‌های بومی هنوز لنگ است
فائزه طاهری
بررسی‌ها درباره برخی پیام‌رسان‌ها نشان داده که خواندن لیست مخاطبان یا اطلاعات تماس ذخیره‌شده در گوشی، فعال کردن میکروفن، استفاده از دوربین دستگاه بدون اطلاع کاربر نمونه‌ای از سطح دسترسی‌هایی است که سرویس‌دهنده جهت فعال‌سازی نرم افزار به آن نیاز دارد و این عاملی برای دسترسی احتمالی به اطلاعات کاربران به شمار می‌رود. هکرها همیشه منتظر کاستی‌ها و حفره‌ها در نرم‌افزارها هستند تا از آن طریق بتوانند به شبکه یا رایانه‌ها نفوذ کنند. پس چنانچه شما از وصله جدید اطلاعی نداشته باشید و آن حفره را توسط پیچ وصله‌شده‌ای که نرم‌افزار ارائه کرده، برطرف نکرده باشید خود را در معرض خطر نفوذ قرار داده‌اید. از طرفی، هر روز بر تعداد کاربران نرم‌افزارهای پیام‌رسان موبایلی افزوده می‌شود اما نکته‌ای که در کنار این اقبال روزافزون قابل تامل است، عدم توجه به سطح دسترسی‌هایی است که کاربران هنگام نصب نرم‌افزار با دستان خود در اختیار سرویس‌دهندگان این قبیل از نرم‌افزارها می‌گذارند و بدین ترتیب زمینه نقض حریم خصوصی برای سرویس‌دهندگان پیام‌رسان‌های موبایلی نسخه خارجی به راحتی فراهم می‌شود. طبق بررسی تحلیلگران، طی سال‌های گذشته بدون شک طراحی اپلیکیشن‌های ایرانی بدون ایراد نبوده و البته این موضوع تنها به نمونه‌های بومی مختص نیست و همه اپلیکیشن‌ها در نسخه‌های اولیه خود با مشکلاتی مواجهند اما در راستای فرهنگ‌سازی کاربران برای استفاده از پیام‌رسان‌های داخلی باید به نکات مختلفی توجه شود؛ از جمله اینکه کاربران با سیستمی مثل تلگرام آشنا هستند که از سال‌های خیلی قبل کارش را آغاز کرده، در حالی که داخلی‌ها مدت زیادی از فعالیت‌شان نمی‌گذرد. از زمانی که تلگرام فیلتر شده، بعضا اعلام شد که پیام‌رسان‌های اجتماعی بومی مشابه آن رشد کمی و کیفی فوق‌العاده‌ای داشته‌اند. اما در صحبت با مسوولان پیام‌رسان‌های داخلی، آنها بعضا موانع و موضوعاتی را مطرح می‌کنند که همچنان قابل بررسی است. به گفته کارشناسان، منهای ایرادهای فنی برخی اپلیکیشن‌های داخلی که اغلب سورس کد خود را از تلگرام کپی‌برداری کرده‌اند و بعضا به دلیل فیلتر تلگرام و یکی بودن کدها، شاهد هنگ کردن اپ‌های ایرانی بودیم، موضوع حمایت از این پیام‌رسان‌ها جای تامل و توجه دارد. به عنوان نمونه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در راستای حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی موظف شده بود تسهیلات موثر کم‌بهره و همچنین امکان عرضه خدمات الکترونیک عمومی همچون دولت الکترونیک و خدمات بانکی و شهری را ارایه و در جهت تامین زیرساخت‌های شبکه‌ای و ذخیره‌سازی به داخلی‌ها کمک کند، کما اینکه در سال ۱۳۹۷ برای حمایت از زیست‌بوم پیام‌رسان‌های داخلی، جلسات متعددی برای رفع موانع قانونی ناشی از واگذاری رایگان امکانات به پیام‌رسان‌های داخلی برقرار کرد. با این حال تحلیلگران می‌گویند که متاسفانه ۹۰ درصد اپلیکیشن‌های تولید داخل وارد بازطراحی نمی‌شوند و نسخه دومی از آنها ساخته نمی‌شود که باگ‌های موجود در نسخه قبلی را حل کند و دلیل آن هم ناموفق بودن و عدم استقبال کاربران از نسخه اولیه است. از سوی دیگر برنامه‌نویسان و اپلیکیشن‌سازان خبره‌ای در ایران حضور دارند که بعضا برای شرکت‌های بزرگ دنیا کدنویسی می‌کنند اما متاسفانه از آنها در تولیدات داخلی استفاده نمی‌شود و همین موضوع باعث شده که شاهد کیفیت پایین برخی برنامه‌های بومی باشیم. با این اوصاف با وجود موارد ذکر شده شاید برخی پیام‌رسان‌های ایرانی از طراحی و امکانات منحصربه فردی برخوردار باشند، اما این سوال وجود دارد که چرا از آنها هم استقبالی که باید و شاید نشده است؟ در پاسخ شاید به این موضوع برسیم که در راستای فرهنگ‌سازی استفاده از داخلی‌ها، مشکلاتی دیگر هم وجود دارد؛ بعضا نمایندگان یا برخی مسوولان طی سال‌های گذشته برای رفع فیلتر تلگرام یا توییتر نامه زدند، اما صرف‌نظر از این موضوع باید بررسی شود کدام یک از آنها در یک پیام‌رسان داخلی عضو فعال هستند که انتظار دارند مردم هم بیایند؟ بنابراین ابتدا باید از خود شروع کنیم و بعد از مردم انتظار داشته باشیم.
