ارز حذف نمی‌شد هم گرانی داشتیم
چند هفته پس از آغاز طرح اصلاحات اقتصادی دولت، معاون اول رییس‌جمهور توضیحاتی را درباره چگونگی اجرای این طرح و گام‌های بعدی ارایه کرده است. توضیحاتی که هرچند برخی نگرانی‌ها درباره آینده کالاهایی مانند بنزین را برطرف می‌کند اما همچنان تبعات احتمالی این طرح برای مردم نامشخص است.
در شرایطی که دولت اعلام کرده بود که تنها با حذف ارز 4200 تومانی، افزایش قیمت چهار کالای روغن، لبنیات، مرغ و تخم‌مرغ گران خواهد شد و اجازه افزایش قیمت سایر کالاها صادر نشده است اما در عمل با افزایش قیمت این کالاها، دیگر محصولات نیز در حوزه‌های دیگر افزایش قیمتی جدید را تجربه کردند و همین موضوع باعث شد نرخ تورم با شوک قیمتی جدیدی مواجه شود.
هرچند نرخ تورم در ماه‌های ابتدایی فعالیت دولت رییسی کاهشی نسبی را تجربه کرده بود اما از فروردین ماه و همزمان با آغاز گمانه زنی‌ها درباره حذف ارز 4200 تومانی، تورم ماهانه و نقطه به قطع افزایشی شد و این روند در اردیبهشت نیز ادامه پیدا کرد. به نظر می‌رسد با توجه به اینکه نتیجه اعمال اصلاحات اقتصادی دولت خود را به تازگی نشان داده احتمالا این روند در خرداد ماه نیز ادامه پیدا خواهد کرد و در نهایت به افزایش دوباره تورم سالانه منجر می‌شود. موضوعی که دولتی‌ها نیز آن را تایید کرده‌اند اما هنوز مشخص نیست تا حد این افزایش قیمت قطعی خواهد بود.
با وجود بروز نخستین نشانه‌ها از گرانی‌های تازه، معاون اول رییس‌جمهور گفته که اقدام اصلاحی دولت تلاش برای بهبود شرایط اقتصادی کشور بوده و حتی در صورتی که ارز حذف نمی‌شده امکان افزایش قیمتهای جدید وجود داشته است. وی درباره اصلاح نظام یارانه‌ها گفت: یارانه ماه اول واریز شد و مردم آن را برداشت کردند.
ماه دوم هم در حساب مردم است و به موقع اجازه برداشت داده خواهد شد. اضافه هزینه‌ای که برای بعضی مردم اتفاق افتاده است، جبران می‌شود. برای بعضی دهک‌ها هزینه‌هایی تحمیل می‌شود. یارانه‌ها باید هدفمند می‌شد. عده‌ای از این هدفمندی حداکثر استفاده را می‌کردند اما بعضی از این خانواده‌ها یک شانه تخم مرغ هم نمی‌توانستند بخرند.
معاون اول رییس‌جمهور درباره تأثیر گرانی‌ها روی کالاهای دیگر تاکید کرد: گرانی‌ها آثاری روی همه کالاها دارد که داریم روی آن کار می‌کنیم. در عین حال مردم باید بدانند که حتی اگر ارز ترجیحی حذف هم نمی‌شد، به لحاظ تغییرات بین‌المللی و منطقه‌ای، یک موج گرانی داشتیم. وضعیت در حال مدیریت است. تنها یکی از پازل‌های نقشه راه ما حذف ارز ترجیحی بود. مردم در این ماجرا بسیار همکاری کردند و از آنها تشکر می‌کنم. خواهش بنده اما این است که عسر قبل از فرج را تحمل کنند؛ ان‌شاءالله یسر انفاق می‌افتد. مخبر درباه سرنوشت کالابرگ اساسی گفت: به لحاظ قانونی موظف بودیم که اصلاح را از ابتدای فروردین انجام دهیم. از آنجا که هنوز کالابرگ آماده نشده است، یارانه می‌دهیم. دستگاه‌های مسوول در حال تلاش و کار هستند.
معاون اول رییس‌جمهور همچنین درباره اجرای آزمایشی توزیع یارانه آرد در زنجان و قزوین گفت: تا مطمئن نشویم که این کار بدون مشکل در حال انجام است، به همه کشور آن را تسری نخواهیم داد. نان و دارو جزو خط قرمز دولت است؛ تا یک قران هم گران نشود. قیمت نان نباید برای مردم تغییر کند. با تغییرات منطقه‌ای و مشکل آرد، ارزانی آرد در ایران اتفاق افتاده بود و این موضوع قاچاق را به صرفه می‌کرد. در کشورهای هم جوار ما قیمت کالاها چند برابر شد. اما امروز می‌بینیم که نان برای مردم گران نشده است. وی در پاسخ به پرسی درباره احتمال گرانی بنزین گفت: اصلا بنزین گرانی مطرح نیست.
معاون اول رییس‌جمهور دولت سیزدهم درباره نظارت بر بازار گفت: تاکنون پنج گروه کالا را قیمت زده‌ایم که تا هفته دیگر اجرایی می‌شود. چهار تا از آنها اساسی هستند. توسط تولید‌کنندگان قیمت مصرف‌کننده زده می‌شد. مردم هر جا تخلف دیدند، با سامانه ۱۲۴ تماس بگیرند. مجوز برای تعزیرات گرفته‌ایم که برخوردها را شدیدتر خواهد کرد. تعداد کالاهای گروه پنجم بیشتر است، برنامه داریم. همه این گرانی‌ها به لحاط حذف ارز ترجیحی نیست. حقوق ورودی و عوارض بالا رفته است. ارزش افزوده و قیمتهای جهانی هم تأثیرگذار بوده است.
معاون اول رییس‌جمهور با بیان اینکه به لحاظ کالای اساسی، جزو کشورهایی هستیم که کالاهای اساسی بدون هیچ اختلالی تأمین و توزیع شده است؛ گفت: امیداریم برنامه تصویب قیمت‌ها را داشته باشیم. همکاری مردم بسیار خوب بوده است. مردم با فرهنگ بالایی عمل کردند. کشورهای اروپایی رفتند فروشگاه‌ها را غارت کردند. سهیمه‌بندی کردند، اما مردم ما همکاری داشتند و دولت تدبیر دیده بود، کمبود هیچ کالایی را نداشتیم. تغییر قیمت باعث شد کالاها فقط و فقط کمی دیر برسد. امیدوار به تثبیت قیمت‌ها هم هستیم.
بخشی از این اصلاحات اقتصادی دولت برای کاهش فشار بودجه‌ای اجرایی شده که در این سال‌ها وجود داشته است. با وجود تلاش‌های انجام شده، همچنان وابستگی به پول نفت در بودجه بالاست و عدم دسترسی به منابع نفتی در این سال‌ها، کار را دشوار کرده است، با این وجود رییس سازمان برنامه و بودجه اعلام کرده که لااقل در کوتاه‌مدت امکان قطع اتکای بودجه به پول نفت وجود نخواهد داشت. سیدمسعود میرکاظمی درباره اصلاح ساختار بودجه دولت و اینکه آیا شاهد هستیم که نفت از ساختار بودجه کنار برود؟ گفت: در کوتاه‌مدت خروج نفت از بودجه امکان پذیر نیست و اصلاح ساختار بودجه فقط خروج نفت نیست و اصلاحات دیگری لازم است که صورت گیرد. اینکه بودجه ساده و قابل فهم و رصد باشد و دستگاه‌ها و استان‌ها در قبال بودجه پاسخگو باشند مهم است.
وی افزود: وزیر علوم می‌گوید دانشگاه‌ها هیات امنا دارند و بودجه می‌گیرند و من کاره‌ای نیستم. ما هم در پیشنهادی که به مجلس دادیم یک ردیف برای وزیر گذاشتیم و گفتیم وزیر باید پاسخگوی رشد علمی کشور باشد و دوباره دوستان آن را برگرداندند و گفتند که خیر همه دانشگاه‌ها باید ردیف داشته باشند. وزیر ماه گذشته اعتراض داشت که من دخل و تصرفی در تخصیص بودجه ندارم؛ لذا اصلاح ساختار بودجه ابعاد مختلفی دارد و بحمدالله جلسات مشترکی شروع شده است.
میرکاظمی تصریح کرد: یکی از ماموریت‌‌های جلسات شورای اقتصادی سران، ماموریتی است که مقام معظم رهبری ارایه داده بودند و آن هم اصلاح ساختار بودجه است، لذا کاری را شروع کردیم و امیدواریم با کمک مجلس و دست اندرکاران بتوانیم در صحن شورای عالی اقتصاد سران آن را تصویب و بعد به مجلس ببریم. رییس سازمان برنامه و بودجه در پایان گفت: کار شروع شده و امیدواریم در کوتاه‌مدت انجام شود و ما در حال بررسی قانون برنامه هستیم و باید زودتر آن را برسانیم، زیرا بودجه سال 1402 مبتنی بر قانون برنامه است.
در شرایطی که دولت اعلام کرده پس از دو ماه سیستم حمایت فعلی را متوقف کرده و کالابرگ الکترونیک را جانشین آن می‌کند، باید دید در نهایت وضعیت افزایش قیمت‌ها به چه شکل خواهد بود و در نهایت اصلاحات اقتصادی تا چه میزان به اهداف خود خواهند رسید
