توسعه اینترنت ثابت با بالارفتن تعرفه اینترنت همراه

احمد بیدآبادی

بخش‌های مختلف حاکمیت باید متقاعد شوند توسعه فیبر نوری در کشور، پروژه‌ای ملی است تا این پروژه به سرانجام برسد. شرکت‌های FCP در قالب طرح‌های مختلف می‌توانند بار مالی هزینه‌های فیبر را برای مردم کاهش دهند، اما نیاز است تعرفه اینترنت اپراتورهای همراه افزایش یابد تا بخشی از تقاضای این بازار به سمت اپراتورهای ثابت سرازیر شود. برنامه دولت سیزدهم توسعه زیرساخت اینترنت ثابت است و یکی از مشکلات مهم، غفلت از توسعه زیرساخت‌های اینترنت ثابت است. به دلیل سیاست‌های نامناسب، اینترنت ثابت به‌اندازه همراه رشد نکرده است. در ایران، اپراتورهای همراه بیشتر از مکالمه‌ درآمد دارند و از این بخش به دیتا سوبسید می‌دهند تا قیمت آن پایین بماند. تکنولوژی اینترنت ثابت در ایران تا الان ADSL بوده است. برای توسعه دادن VDSL هم دیر است چون این تکنولوژی قدیمی است؛ در کشورهای دیگر نیز، از این تکنولوژی استفاده می‌کنند اما توسعه نمی‌دهند. پس باید به سمت فیبرنوری حرکت کنیم. موفقیت در ارایه ۲۰ میلیون پورت بستگی به میزان مصمم بودن شرکت‌ها و حمایت‌های وزارتخانه و تزریق بودجه دارد. آن چیزی که در برنامه‌های وزارت ارتباطات به عنوان خانوار مطرح است یعنی وقتی تجهیزات را قرار می‌دهید تا شعاع ۳۰۰ متری هر کدپستی که آنجا تحت پوشش باشد، یک خانوار محسوب می‌شود. بر اساس تعهدی که از ‌FCPها گرفته شده است از زمان درخواست مشترک، اتصال پورت نباید بیشتر از یک ماه طول بکشد. این برنامه در سه سال تقسیم شده است: سال ۱۴۰۱، ۲۰۰ هزار خانوار، سال ۱۴۰۲، ۲۰۰ هزار خانوار و سال ۱۴۰۳، ۴۰۰ هزار خانوار. حداکثر ۵۰۰ هزار پورت از این یک میلیون پورت می‌تواند در ۸ کلانشهر کشور باشد. ۲۵۰ هزار پورت در مراکز استان‌ها به غیر از کلانشهرها و ۲۵۰ هزار برای شهرهای غیر از مراکز استان‌ها. البته شرکت‌ها می‌توانند همه را در شهرهای کوچک کار کنند. در کمترین حالت برای هر پورت فیبرنوری، در حال حاضر نیاز به ۳.۵ میلیون تومان سرمایه‌گذاری است که برای یک میلیون پورت با قیمت امروز، ۳ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان می‌شود. گفته شده پولی هم به ازای آن می‌دهند. در مراکز استان‌ها به غیر از کلانشهرها تا سقف ۴۰۰ هزار تومان کمک‌هزینه و در شهرهای دیگر تا سقف یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان به ازای هر پورت به شرکت‌ها اختصاص داده می‌شود. در کشور مساله‌ای جا انداخته شده که اینترنت باید مجانی باشد. رسانه‌ها، نهادهای حاکمیتی و سازمان تنظیم مقررات، در این زمینه آگاهی کافی را به مردم نداده‌اند. امروز مردم برای یک وعده غذای خانوار در کمترین حالت باید ۲۰۰ هزار تومان هزینه کنند. در این شرایط، پرداخت این مبلغ به عنوان هزینه اینترنت یک ماه خانوار، زیاد نیست. وضعیت امروز که  کرونا آن را تشدید کرده است افراد را مجبور می‌کند که به امکانات برخط دسترسی داشته باشند. هزینه‌ای که کاربر باید پرداخت کند اصلا زیاد نیست، بلکه باید تفهیم شود و البته ما هم باید سرویس مناسب ارایه کنیم. هزینه راه‌اندازی (اتصال) فیبر را می‌توان در قالب تسهیلات از کاربران دریافت کرد. مثلا روی بسته‌های طولانی‌مدت یکساله می‌شود هزینه‌ را دریافت کرد. شهری موفق است که بزرگراه اطلاعاتی داشته باشد. امروزه در مورد شبکه ملی اطلاعات بحث می‌شود. علت موفق نشدن آن این است که شاهراه‌ها درست شده است اما بزرگراه اطلاعاتی شهرها به وجود نیامده. این بزرگراه‌های اطلاعاتی زیرساخت می‌خواهند و امروز زیرساخت دیگر ADSL و VDSL نیست بلکه باید به سمت فیبر برویم. باید خارج از هیاهو این مساله جا انداخته شود که همانطور که دولت در گازرسانی و برق‌رسانی سوبسید می‌دهد و بودجه می‌گذارد، در این حوزه هم هزینه کند. اگر این را به عنوان یک طرح ملی بدانیم همه باید کمک کنند. مثلا مالیات نگیرند، امکانات‌شان را در اختیار شرکت‌ها قرار دهد یا شهرداری برای حفاری از شرکت‌های FCP از آنها هزینه‌ای دریافت نکند. این اتفاق در همه کشورهای پیشرفته نیز می‌افتد. تحقق این اتفاق قطعی است به شرط اینکه شرایط مهیا شود. اگر این کارها سه سال پیش انجام می‌شد، ارز و نیروی انسانی ارزان بود. هر چه تاخیر بیشتر شود کشور ضرر می‌کند. اپراتورهای همراه هم درآمدهای کلانی از صدا و دیتا به دست می‌آورند و فکر می‌کنند سرمایه‌گذاری در این حوزه دیربازده است چون درآمدهای خوبی از طریق تلفن به دست می‌آورند. من باور دارم بازیگران این حوزه باید هم‌افزایی کنند و منابع را به اشتراک بگذارند. یکی از آفات فرهنگ ما این است که کارگروهی انجام نمی‌دهیم و در بخش خصوصی نیز تعامل بین بازیگران وجود ندارد. تعرفه اینترنت اپراتورهای همراه نیز باید افزایش یابد. در نتیجه، گرایش به سمت اینترنت ثابت بیشتر می‌شود و درآمد زیاد می‌شود و می‌تواند این درآمدها را صرف توسعه این بخش کرد. تجدید نظر در تعرفه‌های دیتا به مصوبات کمیسیون ارجحیت دارد. مصوبه کمیسیون به‌طور کلی خوب است اما یک جاهایی باید تغییر کند. مهم‌تر از همه اینها است که اپراتورها دامپ نکنند. دامپ نمی‌صرفد اما باز هم انجام می‌دهند زیرا فرهنگ تکروی وجود دارد.