کمبود نقدینگی در بورس

برزو حق‌شناس

آنچه درمورد بازار سرمایه برای هفته آینده می‌توان پیش‌بینی کرد چندان خوش‌بینانه نیست، بازار بورس ما به‌شدت از کمبود نقدینگی رنج می‌برد، یعنی نقدینگی در بازار موجود نیست، حجم معاملات بسیار پایین است. حجم معاملات امروز مثلا ۳۵۸۸ میلیارد بوده است. این هفته هم تقریبا همین بوده است، هر روز همین مقدار بوده است و بیشتر از این نبوده است، هر روز حدود ۳۵۰۰ تا ۴۰۰۰ میلیارد حجم معاملات بوده است. 

بازار اگر می‌خواهد روند بگیرد، الان بازار انگار یک شناگر خیلی قوی و وارد به فن شنا در داخل یک استخری است که آب فقط تا مچ پای آن است.

نتیجه این است که نمی‌تواند شنا کند. ما هرچقدر هم که بگوییم بازار ارزشمند است، بازار به لحاظ بنیادی خوب است، بازار از سایر بازار‌ها عقب مانده است تا آن نقدینگی وارد بازار نشود، حجم معاملات بالا نرود، بازار نمی‌تواند حرکت خاصی کند. 

بازار ما هم الان به خاطر همین مساله وضعیت خوبی ندارد. 

چندتا مولفه است که بازار منتظر اینها است و هر کدام از اینها می‌تواند روی بازار تأثیر بگذارد. اولین مورد نرخ دلار و مذاکرات برجام است و هر خبری در آن حوزه بر روی بازار تأثیر خواهد گذاشت. 

دومین مورد نرخ بهره بین بانکی است که بازار به‌شدت واکنش منفی نسبت به بالاتر رفتن نرخ بین بانکی نشان می‌دهد، چون هر هفته شاهد این هستیم که بانک مرکزی علیرغم اینکه طبق قانون باید میانگین نرخ بهره بین بانکی را در سال ۱۴۰۱ در روی ۲۰ درصد میانگین نرخ را نگه‌دارد، عملا این از اول سال بالاتر بوده است و در حال بالاتر رفتن هم هست، بازار در کوتاه‌مدت به این واکنش نشان می‌دهد، یعنی ما هرچقدر هم که بگوییم نرخ بهره حقیقی منفی است و این منفی بیشتر هم می‌شود، چون تورم نقطه به نقطه به بالای ۵۲ درصد رفت، نرخ بهره حقیقی در حال منفی‌تر شدن هم است، ولی در کوتاه‌مدت بازار به اینها بها نمی‌دهد، به آن بالا رفتن نرخ بهره بها می‌دهد و اگر نرخ بهره بالاتر برود، بازهم بازار ممکن است حتی پله‌های پایین‌تری هم ببیند.

نکته بعدی بحث این است که دولت علیرغم وعده‌های انتخاباتی، علیرغم صحبت‌هایی که شده است، علیرغم اینکه فعالین بازار سال پیش خیلی تلاش کردند، جلساتی برگزار کردند، عملا ما می‌بینیم که دست آن در جیب شرکت‌ها رفته است.

مثلا بحث یوتیلیتی پتروشیمی‌ها، پتروشیمی زاگرس الان اصلا ممکن است گزارش ۳ ماهه زیان شناسایی کند، یعنی احتمال است، چون بازار به اینها بها می‌دهد، منتظر این گزارشات ۳ ماهه است که ببیند مخصوصا در بحث پتروشیمی‌ها چه اتفاقی افتاده است. جالب است مثلا پتروشیمی زاگرس با ۶۵ درصد ریزش بیشترین ریزش تاریخ خود را انجام داده است، یعنی در تاریخ آن سابقه نداشته است که ۶۵ درصد ریزش داشته باشد، همه اینها نتیجه این است که دولت به نوعی در جیب شرکت‌ها دست کرده است و شرکت‌ها از این قضیه متأثر شده‌اند. این برای بازار نگران‌کننده است، برای بازار علامت خوبی نیست و قطع برق از ریسک‌های پیش‌روی بازار است.

 بحث کمبود برق و شاید هم خاموشی‌ها در مرداد و تیرماه شروع شود، بازار به اینها بها می‌دهد. حال چه اتفاقی می‌افتد؟ هفته آینده مهم‌ترین نکته مذاکرات برجام و به تبع آن نرخ دلار و نرخ بهره بین بانکی هر کدام از اینها می‌تواند روند بازار را متأثر کند.

 یعنی خبرهای خوب برجام یا خبرهای بد و افزایش نرخ بهره بین بانکی یا کاهش آن می‌تواند بازار را تحت تاثیر قرار دهد. 

من شخصا تا زمانی که ارزش معاملات بازار بالای ۵ هزار میلیارد در مرحله اول نیامده است، انتظار حرکت خاصی را از بازار ندارم، هر حرکت خاصی هم مانند دیروز که کلیت بازار مثبت بود، صرفا به خاطر کاهش فروشنده‌ها و نه تقویت طرف تقاضا است. 

آن بالا آمدنی بالا آمدن و آن مثبتی مثبت حساب می‌شود و در بازار تاثیرگذار است که حاکی از قوی شدن طرف تقاضا باشد، وگرنه مثبت‌هایی که به خاطر ضعیف شدن و کم شدن طرف فروش باشند، مثبت‌های موقتی هستند و من امیدوارم که این تقاضا بالا بیاید.

آنجایی که من می‌توانم تشخیص دهم که آن طرف تقاضا قوی می‌شود که ارزش معاملات حداقل بالای ۵ هزار میلیارد بیاید و بعد از آن می‌توانیم بگوییم که بازار روند می‌گیرد، واقعا مثبت‌هایی که هستند امیدوار‌کننده هستند.