اصلاح نظام بانکی با انتشار صورت‌های مالی بانک‌ها
کاظم چاوشی
اقدام دولت سیزدهم در شفاف‌سازی صورت‌های مالی بانک‌ها، اقدامی مثبت بوده است و می‌توان آن را گامی موثر در جلب اعتماد مردم، افزایش کارایی و اثربخشی و چابکی نظام بانکی دانست.یکی از اصلی‌ترین ایرادها در بحث بودجه بانک‌های دولتی، نبود شفافیت بودجه آنهاست.تاکنون صورت‌های مالی و عملکرد بانک‌های مورد نظر، شفاف نبوده است، با وجود بهره‌مندی از منابع و امکانات ارزان کشور (حمایت‌های دولتی)، این بانک‌ها فاقد سودآوری لازم بوده‌اند، همچنین با وجود هزینه‌های اداری و عمومی نسبتاً بالا و گزارش‌های غیر شفاف و ... شاهد انحراف منابع بودجه‌ای و ناکارآمدی بانک‌های دولتی هستیم.انتشار صورت‌های مالی بانک‌ها، چراغ شفافیت را در حوزه بانکی روشن کرده است و ادامه این کار اصلاح نظام بانکی را به همراه خواهد داشت.اقدام دولت در شفاف‌سازی صورت‌های مالی بانک‌ها را می‌توان گامی موثر در جلب اعتماد مردم، افزایش کارایی و اثربخشی و چابکی دولت دانست.این اقدام همچنین یک چشم‌انداز کلی از وضعیت دارایی‌ها، بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام و عملکرد آنها را نشان می‌دهد و با این عمل، بازار بانکی رقابتی‌تر می‌شود و سپرده‌گذاران با چشمی بازتر و با اطلاعات مالی بیشتر می‌توانند در انتخاب بانک عمل کنند.انتشار شجاعانه این صورت‌های مالی، شفافیت از دست رفته نظام بانکی دولتی را برمی‌گرداند و می‌توان امیدوار بود که این مساله ابزاری برای کنترل همه نابسامانی‌های سال‌های اخیر، چالش‌ها و... باشد و راه را برای اصلاح نظام بانکی هموارتر سازد.بهبود نسبت کفایت سرمایه، کاهش زیان انباشته و کاهش مطالبات معوق به واسطه انتشار فهرست ابربدهکاران بانکی، از تأثیرات مثبت بر عملکرد آتی بانک‌های دولتی خواهد بود. شفاف‌سازی صورت‌های مالی منجر به ارزیابی بانک‌های دولتی از خود و بانک‌های رقیب خواهد شد، این موضوع باعث افزایش رقابت و بالا بردن کارایی و بهره وری
بانک‌های دولتی می‌شود.بانک‌های دولتی نیز در معرض ارزیابی توسط سپرده گذاران بالقوه و بالفعل و همچنین فعالان اقتصادی قرار می‌گیرند و این امر در نهایت به چابکی دولت و بهبود عملکرد بانک‌های مذکور منجر می‌شود.یکی از دغدغه‌های اصلی مردم، میزان اطلاع از وضعیت بانک‌های دولتی از بعد دارایی، بدهی، درآمد و هزینه آنهاست، دولت با انجام شفاف‌سازی، دغدغه‌های مردم را در این خصوص کاهش می‌دهد، زیرا سرمایه‌گذاران به راحتی می‌توانند میزان کسب درآمد و هرینه کرد آنها را در صورت‌های مالی مشاهده و همچنین می‌توانند مصرف منابع دریافتی را ردیابی کنند.دولت با انجام این کار، خود را به عنوان خدمتگزار و حامی مردم معرفی می‌کند و فرهنگ شفاف‌سازی و مبارزه با فساد را که همواره مورد تاکید رییس‌جمهور بوده است را در جامعه گسترش می‌دهد.با این اقدام، شبهه ناکارآمدی بانک‌های دولتی در میان افکار عمومی از بین خواهد رفت و اعتماد عموم در خصوص سرمایه‌گذاری یا دریافت تسهیلات از بانک‌های دولتی باز خواهد گشت.اطلاعات پایه، مفید و شفافی از عملکرد واقعی بانک‌های دولتی در اختیار عموم و استفاده‌کنندگان از صورت‌های مالی شفاف قرار می‌گیرد تا بدین وسیله، بتوانند تصمیمات درست و منطقی در خصوص سرمایه‌گذاری احتمالی در صورت ورود به بازار سرمایه اتخاذ کنند.مشخص خواهد شد که بانک‌ها از چه محلی درآمد کسب کرده و آن را در چه محلی مصرف می‌کنند. میزان منابع و مصارف بانک‌ها را به وضوح مشخص می‌سازد و میزان کسری و مازاد سود پرداختی به راحتی برای مردم قابل پیگیری است.نرخ موثر سود پرداختی برای دولت و مردم به وضوح نمایان می‌شود، میزان مطالبات سوخت شده و هزینه مطالبات مشکوک الوصول برای مردم و دولت مشخص و قابل پیگیری خواهد شد.مشخص شدن اطلاعات بدهکاران بانکی در یادداشت تسهیلات و تعهدات کلان و مرتبط، مشخص شدن ریسک‌های مترتب بر صنعت بانکداری، روشن شدن وضعیت دارایی و بدهی‌های ارزی، میزان بدهی بانک‌ها به صندوق بازنشستگی، مشخص شدن نسبت کفایت سرمایه برای مردم و میزان بدهی دولت به بانک‌ها یا بالعکس، بالا رفتن رقابت و بهبود شفافیت و الزام مدیران بانک‌های دولتی به پاسخگویی از دیگر مزایای شفاف شدن صورت‌های مالی بانک‌ها است.
