مسیر بازارهای جهانی هموار می‌شود؟

افزایش تورم در خردادماه ۱۴۰۱ در بسیاری از کشورها مساله‌ای نگران‌کننده بود. افزایش قیمت انرژی در کنار افزایش قیمت مواد غذایی سبب بالا رفتن تورم در بسیاری نقاط جهان شد. موضوعی که بر بازارهای سرمایه اثرگذار بود. یک کارشناس بازار سرمایه با بیان این مطلب به بررسی عوامل تاثیرگذار بر بازارهای مالی جهانی در خرداد ماه سال جاری پرداخت و گفت: طی خردادماه بانک‌های مرکزی اقدام به افزایش نرخ بهره برای مقابله با تورم کردند. فدرال‌رزرو امریکا و بانک مرکزی اروپا از جمله بانک‌هایی بودند که به دنبال کنترل تورم با افزایش نرخ بهره بودند. نرخ بهره در ایالات‌متحده امریکا 0.75 درصد افزایش یافت و به 1.5 تا 1.75 درصد رسید. راضیه حسن‌نیا افزود: در ژاپن اما بانک مرکزی این کشور اعلام کرد برنامه‌ای برای تغییر سیاست‌های پولی در این کشور ندارد و به دنبال آن ارزش ین ژاپن در برابر دلار بیش از 1.5 درصد کاهش یافت. بانک ژاپن بر خلاف فدرال‌رزرو اقدام به اجرای سیاست‌های پولی انقباضی برای مقابله با تورم نکرد و ارزش ین ژاپن در این ماه به پایین‌ترین حد خود از سال ۱۹۹۸ تا این تاریخ رسید. به گفته این کارشناس بازار سرمایه، دولت چین هم در این ماه به دنبال کاهش نرخ بهره برای ایجاد محرک رشد اقتصادی در این کشور بود تا زیان ناشی از اعمال محدودیت‌های کرونایی در این کشور را کاهش دهد. او ادامه داد: شاخص دلار در خردادماه به بالاترین حد خود در دو دهه گذشته رسید. افزایش بازده اوراق قرضه ده ساله در امریکا در کنار افزایش تورم و ایجاد نگرانی در مورد ادامه رشد اقتصادی در جهان باعث افزایش شاخص دلار در این ماه شد (با افزایش تورم در سطح جهان تقاضا برای دلار به عنوان یک دارایی برای پوشش ریسک تورم افزایش یافت). با افزایش شاخص دلار قیمت فلزاتی که با دلار قیمت‌گذاری می‌شوند برای خریداران با سایر ارزها افزایش یافت و در پی آن تقاضا برای فلزاتی همچون طلا، سنگ‌آهن، آلومینیوم و مس کاهش یافت.

    اثر افزایش نرخ بهره بر بازارهای سرمایه

این کارشناس بازار سرمایه در ادامه اثرات افزایش نرخ بهره برای مقابله با تورم را بر بازارهای سرمایه بررسی کرد و گفت: افزایش نرخ بهره در ایالات‌متحده امریکا نگرانی‌هایی در مورد احتمال وقوع بحران مالی در اقتصاد جهانی ایجاد کرد. بازارهای سرمایه در بسیاری نقاط جهان به افزایش نرخ بهره و احتمال وقوع بحران مالی در اقتصاد جهانی واکنش نشان دادند و شاخص‌های سهام در اغلب بازارهای سرمایه کاهش داشتند. شاخص S&P۵۰۰ و شاخص مرکب «نزدک» در خردادماه به ترتیب 5.2 و 4.04 درصد کاهش داشتند و شاخص «استاکس» در اروپا 5.7 درصد کاهش داشت. حسن‌نیا در گفت‌وگو با سنا اضافه کرد: در خردادماه بازار سرمایه در چین بر خلاف سایر بازارهای سرمایه در جهان روند مثبتی را داشت. شاخص مرکب شانگهای در این ماه در حدود ۵ درصد رشد داشت. انتشار داده‌های مثبت اقتصادی در کشور چین از جمله رشد تولیدات صنعتی در این کشور و اعلام داده‌های خرده‌فروشی که بیش از حد انتظار بود باعث رشد شاخص‌های سهام در کشور چین شد.

    وضعیت بازارهای خاورمیانه

او با اشاره به نوسانات بازارهای سرمایه در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا بیان کرد: این مناطق هم در این ماه تحت‌تاثیر نوسانات قیمت نفت و نگرانی در مورد احتمال وقوع بحران مالی در اقتصاد جهانی نوساناتی با نوساناتی روبرو بودند؛ در حالی که افزایش قیمت نفت در نیمه اول خرداد ماه باعث رشد شاخص‌های سهام در این منطقه شد، در نیمه دوم خرداد و با افزایش نرخ بهره در ایالات‌متحده امریکا، نرخ بهره در امارات‌متحده عربی هم افزایش یافت و باعث کاهش رشد شاخص‌های سهام در منطقه شد. این کارشناس بازار سرمایه اظهار کرد: علاوه بر افزایش نرخ بهره، افزایش تورم و افزایش نگرانی‌ها در مورد احتمال کاهش رشد اقتصادی در اقتصاد جهانی همراه با کاهش قیمت نفت در نیمه دوم خردادماه باعث کاهش اغلب شاخص‌ها در بورس‌های منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا شد؛ در مجموع در خرداد‌ماه ۱۴۰۱ شاخص بورس دوبی (DFM) 3/1 درصد کاهش یافت و شاخص بورس قطر (QSI) 2/5 درصد کاهش داشت.او با بررسی روند قیمت رمزارزها در خردادماه گفت: قیمت بیت‌کوین که در ابتدای خردادماه برابر 30.283 دلار بود در پایان این ماه به 20.692 دلار رسید. قیمت این ارز دیجیتال در خرداد ماه برای اولین‌بار از سال ۲۰۲۰ تا این ماه به کمتر از ۲۰ هزار دلار رسید و در ۲۸ خرداد (۱۸ ژوئن) برابر 18.978 دلار بود. افزایش تورم و افزایش نرخ بهره از عوامل موثر بر ریزش قیمت این ارز دیجیتال در این ماه عنوان شده‌اند. در این ماه در پی کاهش ارزش بیت‌کوین برخی شرکت‌های فعال در این حوزه تعداد زیادی از کارمندان خود را اخراج کردند و برخی با بحران در پرداخت بدهی مواجه شدند.

     عوامل افزایش‌دهنده قیمت نفت  در خرداد

حسن‌نیا با اشاره به اینکه قیمت نفت در بازارهای جهانی در نیمه اول خرداد ماه به بالاترین حد خود در سیزده هفته گذشته رسید، دلایل افزایش قیمت نفت را بررسی کرد و گفت: قیمت نفت که با بهبود شرایط اقتصادی پس از کرونا و درگیری در شرق اروپا در بازارهای جهانی افزایش یافته بود در نیمه اول خرداد ماه دوباره روندی افزایشی داشت. قیمت نفت برنت، WTI و اوپک که در ابتدای خرداد ماه به ترتیب برابر ۱۱۵، ۱۱۰ و ۱۱۵ دلار در هر بشکه بود تا ۱۸ خرداد به بالاترین حد خود در سیزده هفته گذشته رسید. قیمت نفت برنت، WTI و اوپک در این تاریخ به ترتیب برابر ۱۲۹، ۱۲۱ و ۱۲۱ دلار بود. این کارشناس بازار سرمایه در ادامه به عواملی که سبب افزایش قیمت نفت در این بازه شد، اشاره کرد و افزود: افزایش تحریم‌ها برای واردات نفت اتحادیه اروپا از روسیه، کاهش محدودیت‌ها برای مقابله با کرونا در چین، افزایش تقاضا برای بنزین در ایالات‌متحده امریکا با وجود افزایش قیمت‌ها و توافق اعضای اوپک پلاس برای افزایش تولید به میزان روزانه ۰۰۰/۶۴۸ بشکه در روز که انتظار نمی‌رفت تا پاسخگوی افزایش تقاضا در جهان باشد از جمله دلایل افزایش قیمت نفت در این بازه عنوان می‌شود. در ادامه این ماه اما افزایش نرخ بهره در برخی کشورها و از جمله امریکا نگرانی‌هایی در مورد ادامه رشد اقتصادی در جهان ایجاد کرد. علاوه بر نگرانی در مورد وقوع بحران مالی، تقویت شاخص دلار هم قیمت نفت را برای خریداران سایر ارزها افزایش داد. قیمت نفت برنت، WTI و اوپک در ۳۱ خرداد (۲۱ ژوئن) به ترتیب تا ۱۱۸، ۱۱۰ و ۱۱۵ دلار در هر بشکه کاهش یافت.