سرنوشت نامعلوم انبوه‌سازی دولتی

گروه راه و شهرسازی| 

آنگونه که محمدرضا رضایی کوچی، رییس کمیسیون عمران اعلام کرده است، عوامل متعددی باعث شده که امروز قانون جهش تولید مسکن که رییس‌جمهوری درباره اجرای آن (ساخت یک میلیون مسکن در سال) قول داده بود و می‌توانست تحولی در بازار مسکن ایجاد کند، به زمین بخورد و شاهد آن هستیم این قانون و طرح در حال زمین خوردن است و اگر با این روند به جلو برویم در اجرای آن به نتیجه نمی‌رسیم. رضایی کوچی در گفت‌وگو با ایلنا درباره وضعیت بازار مسکن و سیاست‌های دولت برای کنترل بازار اجاره‌ اظهار کرد: در شرایط معقول بازار باید خود را تنظیم کند و تعادل بین عرضه و تقاضا شکل بگیرد به این معنا که نسبت به میزان متقاضی عرضه مسکن وجود داشته باشد تا بازار تنظیم شود و به سمت تولید مسکن برود. وی با بیان اینکه دولت‌ها می‌دانند که اگر در بازار مسکن مداخله نداشته باشند و به تولید مسکن کمک نکنند، فاصله بین عرضه و تقاضا افزایش می‌یابد، ادامه داد: دولت‌ها همواره متوجه افزایش فاصله بین عرضه و تقاضا هستند و اساسا این فاصله بین عرضه و تقاضا باعث افزایش قیمت مسکن می‌شود که به دنبال آن اجاره‌بها هم رشد پیدا می‌کند. از این رو دولت‌ها هر از گاه به صورت مُسکنی حرکتی در بازار انجام می‌دهد برای مثال در دولت آقای احمدی‌نژاد مسکن مهر به اجرا رسید در ابتدای دولت آقای روحانی مسکن اجتماعی مطرح شد که در انتهای دولت طرح اقدام ملی مسکن به اجرا رسید.  رییس کمیسیون عمران مجلس تاکید کرد: همین افزایش فاصله بین عرضه و تقاضا باعث افزایش قیمت‌ها در بازار مسکن و به دنبال آن اجاره‌بها می‌شود از این‌رو راهکار اصلی این است که در بلندمدت باید بازار را به سمت تولید مسکن ببریم و تولید را افزایش دهیم. همچنین واحدهایی که ساخته شدند باید در بازار مسکن عرضه شودند. وی با اشاره به وجود خانه‌های خالی و عدم عرضه آنها در بازار مسکن و اجاره گفت: در حال بازار مسکن به کالایی برای تجارت و سرمایه‌گزاری تبدیل شده و یک کانون سرمایه‌گذاری در ایران مسحوب می‌شود و باید اقداماتی انجام شود که واحدهای خالی وارد بازار شوند. رضایی‌کوچی افزود: امروز بیش از 2 میلیون خانه خالی وجود دارد که وارد بازار مسکن نشده‌اند از این رو مجلس قانون مالیات بر خانه‌های خالی را وضع کرد. در ابتدا قانون مالیات بر خانه‌های خالی که در مجلس تصویب شد نقش بازدارندگی نداشت و اینگونه نبود که مالک به دلیل مالیات سنگین ترجیح دهد، آن واحد را وارد بازار کند از این رو یک بار دیگر نرخ مالیات بر خانه‌های خالی تغییر کرد و افزایش پیدا کرد اما باز هم رشد قیمت مسکن بیشتر از نرخ مالیات مصوب شد و به همین دلیل مالکان همچنان ترجیح می‌دهند که واحدهای خود را وارد بازار نکنند.

    تعارض منافع  مانع اجرای مالیات خانه‌های خالی

رییس کمیسیون عمران مجلس درباره عوامل موثر در عدم اجرای مالیات بر خانه‌های خالی اظهار کرد: معتقدم در این موضوع تعارض منافع وجود دارد و کسانی که مسوول شناسایی خانه‌های خالی هستند خودشان تمایلی برای اجرای این قانون ندارند و به هر دلیلی انگیزه‌ای وجود ندارد وگرنه شناسایی خانه‌های خالی و اجرای قانون کار سختی نیست و امکان ثبت خانه‌های شناسایی شده در سامانه مورد نظر هم وجود دارد اما در حالی که از دولت‌های گذشته تا به امروز درگیر شناسایی خانه‌های خالی بودند و با گذشت بیش از 2 سال از شروع شناسایی خانه‌های خالی، در حال حاضر کمتر از 500هزار واحد خانه خالی برای مالیات‌ستانی شناسایی شده‌اند و قبض مالیاتی برای این واحدها ارسال شده است.  وی تاکید کرد: در حالی که دو سال از آغاز اجرای این قانون گذشته اما حداکثر یک چهارم یعنی حدود 25 درصد خانه‌های خالی برای مالیات‌ستانی مشخص شده‌اند و به این معنای است که به هر دلیل اراده جدی برای اجرای این قانون و شناسایی خانه‌های خالی وجود ندارد.  رضایی‌کوچی گفت: در این شرایط افزایش قیمت مسکن هم باعث رشد اجاره‌بها می‌شود چراکه اجاره‌بها تابعی از بهای ملک است و بهای ملک هم تابعی از اقتصاد کلان کشور است و به دنبال افزایش قیمت مصالح ساختمانی و افزایش دستمزد‌ها قیمت تمام شده مسکن هم طبیعی است که افزایش پیدا کند. وی با بیان اینکه راهکار بهبود شرایط افزایش تولید مسکن است و به‌رغم وجود قانون مترقی جهش تولید مسکن، اما مسکنی ساخته نمی‌شود، اظهار داشت: مجلس بر روی تنظیم و تدوین قانون جهش تولید مسکن وقت بسیاری گذاشته است و قانون خوبی برای حوزه مسکن به تصویب رسانده اما دولت آن را به اجرا در نیاورده است.  رییس کمیسیون عمران مجلس افزود: علی‌رغم اینکه مولفه‌های لازم را در قانون جهش تولید مسکن به کار بردیم و یک قانون مترقی به تصویب رسیده که ظرفیت خوبی در آن دیده شده اما به دلیل هماهنگ نبودن دستگاه‌های اجرایی قانون به اجرا نرسیده است. وزرارت نفت در بخش احداث زیرساخت‌ها مانند گازرسانی، وزارت نیرو در بخش ارایه خدمات، وزارت اقتصاد و بانک‌ها در بخش ارایه تسهیلات و تخصیص اعتبارات همکاری نمی‌کنند و اساسا در وزارت راه و شهرسازی هم اراده‌ای برای اجرای این قانون وجود ندارد.  رضایی کوچی تاکید کرد: عوامل متعددی باعث شده که امروز قانون جهش تولید مسکن که رییس‌جمهوری درباره اجرای آن (ساخت یک میلیون مسکن در سال) قول داده بود و می‌توانست تحولی در بازار مسکن ایجاد کند، به زمین بخورد و شاهد آن هستیم این قانون و طرح در حال زمین خوردن است و اگر با این روند به جلو برویم در اجرای آن به نتیجه نمی‌رسیم. وی تاکید کرد: قرار بر این بود که منابع مسکن از جمله اعتبارات 30 هزار میلیارد تومانی در بودجه، مالیات بر خانه‌های خالی، اقساط 40 هزار میلیارد تومانی برگشت داد شده از مسکن مهر در صندوق توسعه مسکن تجمیع شود اما امروز صندوق مسکن یک ریال منابع هم ندارد. در این شرایط وزارت اقتصاد هم می‌گوید اختصاص 20 درصد تسهیلات بانکی به بخش مسکن کاهش و به کمتر از 15 درصد برسد و بانک‌ها هم تسهیلات 360 هزار میلیارد تومانی را پرداخت نکردند.  رییس کمیسیون عمران مجلس گفت: به نظر می‌رسد مدیران و مسوولان از آنجایی که خودشان خانه دارند، درد مستاجران را نمی‌فهمند و حس نمی‌کنند و نمی‌توانند وضعیت مستاجران را تجربه کنند.