اعتراف بزرگ وزیر اقتصاد

خاندوزی: ذخایر اسکناس ارزی سال گذشته در وضعیت خوبی بود اما...

چند روز پس از انتشار اظهارات حسن روحانی - رییس‌جمهوری سابق - در جمع تعدادی از مدیران دولت خود، هنوز واکنش‌ها ادامه دارد، واکنش‌هایی که نشان می‌دهد میان تیم اقتصادی دولت جدید و دولت دوازدهم، وحدت نظری درباره وضعیت اقتصادی کشور در زمان دولت وجود ندارد. روحانی گفته بود: زمانی که در مردادماه ۱۳۹۲ دولت را تحویل گرفتیم چند صد میلیون دلار اسکناس در بانک مرکزی بود. اما در زمان تحویل دولت در مردادماه ۱۴۰۰ به دولت سیزدهم، چند میلیارد دلار اسکناس در بانک مرکزی موجود بود. دولت دوازدهم لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ را با سقف ۸۰۰ هزار میلیارد تومانی ارایه داد اما مجلس یازدهم سقف این بودجه را به حدود ۱۲۰۰ هزار میلیارد تومان رساند. بنابراین ۴۰۰ هزار میلیارد تومان کسری بودجه، همان رقم افزایش یافته توسط مجلس است. با کاهش درآمدهای نفتی پس از تحریم‌های ظالمانه امریکا، دولت طبق مجوز مجلس برای رفع کسری بودجه، اقدام به فروش اوراق قرضه کرد. همانطور که ما بدهی دولت قبل را پرداختیم و دولت بعدی هم باید بدهی فروش اوراق قرضه توسط این دولت را بپردازد. روحانی در این صحبت‌ها از عملکرد اقتصادی دولت خود در زمان فشار حداکثری ترامپ دفاع کرده و اعلام کرده بود که اگر مجلس مصوبه هسته‌ای خود را نهایی نمی‌کرد، امکان احیای توافق هسته‌ای از چند سال قبل وجود داشت، توافقی که با وجود بیش از یک سال مذاکره هنوز نتیجه مشخصی ندارد و معلوم نیست که آیا دو طرف سرانجام به لغو تحریم‌های ایران خواهند رسید یا خیر. به دنبال مطرح شدن این اظهارات از سوی روحانی، واکنش‌های مختلفی از سوی دولت و مجلس فعلی مطرح شد و بسیاری از آنها به مخالفت با این صحبت‌ها پرداختند. مجتبی توانگر - عضو کمیسیون اقتصادی مجلس - در نامه‌ای خطاب به روحانی نوشته: واضح است بخش اعظم نیازهای ارزی کشور از طریق حواله‌های ارزی و نه ارز نقد و اسکناس تامین می‌شود. سوال این‌جاست که امکان انتقال ارز در سال‌های پایانی دولت شما چگونه بود که حتی در واردات واکسن کرونا آنگونه ناتوان بودید و به یاری خدا دولت سیزدهم با پیگیری‌های دلسوزانه شخص رییس‌جمهور، آیت‌الله رییسی توانست این گره را بگشاید؟ خروجی مدیریت ارزی دولت شما را نه در چند میلیارد دلار اسکناس ارز که باید در هدر دادن ده‌ها میلیارد دلار ارز در دوره نخست مسوولیت‌تان برای سرکوب قیمت ارز برای مصارف انتخاباتی در دوره اول دید. مدیریت ارزی دولت شما را باید در تصویب ارز رانتی ۴۲۰۰ به عنوان یکی از مخرب‌ترین سیاست‌های اقتصادی تاریخ کشور و توزیع بی‌ثمر بیش از ۶۰ میلیارد دلار ارز با نرخ ۴۲۰۰ تومان دانست که نتیجه آن میراثی سنگین برای دولت سیزدهم شد و دولت را مجبور به جراحی اقتصادی سنگین در این حوزه کرد. میراث مدیریت ارزی شما را باید در اضافه کردن یک صفر به قیمت دلار و تبدیل دلار ۳ هزار تومان به ۳۰ هزار تومان دانست. همه اینها البته محصول مدیریت ناکارآمد و مدعی است که تنها راه نجات کشور را نه در مذاکرات خارجی اثرگذار که در تعارفات دیپلماتیک بی‌ثمر می‌دانست. واکنش‌ها به صحبت روحانی به مجلس محدود نشد و اعضای کابینه دولت سیزدهم نیز به آن واکنش‌هایی نشان دادند. سید احسان خاندوزی در جمع خبرنگاران در حاشیه جلسه هیات دولت درباره آنچه اخیرا رییس‌جمهور پیشین گفته است مبنی بر اینکه در چه وضعیت اقتصادی و ارزی دولت را تحویل داد، تصریح کرد: مجموع ذخایر اسکناس ارزی کشور در وضعیت خوبی در سال گذشته بود، اما این برای پرداخت‌های خدماتی است و به کار واردات کشور و حل مسائل تجارت کشور کمک نمی‌کند. خوب بود در کنار این شاخص‌ها به طبق نامه آقای واعظی به آقای نوبخت، مساله خزانه خالی، با بیش از 54 همت استفاده از تنخواه نیز اشاره می‌شد. وی ادامه داد: با وجود اینکه امسال هزینه‌های دولت بالاست، هنوز در چهارماهه اول نتوانستیم به سقف تنخواه سال گذشته برسیم و هزینه‌های دولت را در سطح پایین‌تری مدیریت کردیم. وی در ادامه واکنش‌ها به اظهارات اخیر روحانی گفت: خوب بود به استفاده‌ای که از مجموع اوراق شده بود در پنج ماه اول سال اشاره می‌کردند یا به 550 درصد افزایش بدهی دولت به صندوق‌های بازنشستگی از ابتدا تا انتهای دوره هشت ساله‌شان اشاره می‌کردند. به افزایش 530 درصدی بدهی دولت به مجموع شبکه بانکی و بانک مرکزی اشاره می‌کردند و مجموع اینها تصویر دقیق‌تری را ایجاد می‌کند که اقتضا می‌کند با مردم با صداقت بیشتری صحبت کنیم. وزیر اقتصاد در پاسخ به اینکه گفته می‌شود برخی از برنامه‌ها برای حذف ارز ترجیحی اجرایی نمی‌شود، گفت: فکر می‌کنم دوستان با تاخیر در این زمینه اظهارنظر می‌کنند. هم در زمینه کالاهایی که ارز ترجیحی دریافت می‌کردند و هم در حوزه دارو کار به مرحله اجرا رسیده است و مقدمات در کالاهایی از جمله آرد و غیره کار انجام شود، روند اجرا می‌شود. وی همچنین خاطرنشان کرد: با توجه به وعده‌ای که در وزارت اقتصاد داده بودیم که اجرای قانون سامانه مودیان و پایانه‌های فروشگاهی در تیرماه شروع می‌شود و تلاشی که سازمان امور مالیاتی داشتند که تست‌هایی را برای عملکرد و امنیت سامانه داشته باشند، الحمدلله این کار انجام شد و قرار بود شروع این کار با حضور رییس‌جمهور باشد، اما به دلیل مهمان‌های خارجی و غیره نشد، اما ما به وعده‌ خودت عمل کردیم و سامانه مذکور شروع به کار کرد. اطلاعیه‌ای مبنی بر اینکه چه گروه‌های اقتصادی با چه ترتیبی باید وارد سامانه شوند از طرف سازمان مالیاتی منتشر می‌شود و امیدواریم طبق آن حرکت اتفاق جدیدی در عرصه عمل و تکالیف قانونی بر زمین مانده و حرکت به سمت شفافیت اقتصادی و عادلانه شدن نظام مالیات و پرداختی در کشور صورت گیرد. بهادری جهرمی - سخنگوی دولت - نیز با اشاره به مصوبه دولت در ارتباط با بازنشستگان کشوری و لشکری و خانواده شهدا و ایثارگران، تصریح کرد: در جلسه یکشنبه شب گذشته از جمله مصوبات خوبی که انجام شد، عیدی دولت به جامعه بازنشستگی کشور و خانواده‌ شاهد و ایثارگر بود، تسویه یک میلیون و ۳۰۰ هزار میلیارد ریال از دیون معوق دولت به مجموعه سازمان تامین اجتماعی و بنیاد شهید و صندوق‌های بازنشستگان کشوری و لشکری بود که متناسب با دیونی که در بودجه پیش‌بینی شده بود از محل واگذاری سهام این مبلغ مقرر شد تا مطابق جداول، دیون دولت تسویه شود. وی افزود: برای سازمان تامین اجتماعی ۹۰۰ هزار میلیارد ریال، برای بنیاد شهید ۲۰۰ هزار میلیارد ریال و برای بازنشستگی کشوری ۹۰ هزار میلیارد ریال تصویب شد که البته اعداد بیش از این بود و سرجمع آن اعلام شد. اختصاص سهام باید فرایند اجرایی خود را طی کند تا امکان تبدیل شدن به ریال داشته باشد و بخشی از مشکلات این صندوق‌ها را برطرف کند. بهادری جهرمی یادآور شد: در جلسه یکشنبه گذشته ضمن ارایه گزارشی از وضعیت مناسب ذخایر کالاهای اساسی در کشور و همچنین میزان خرید تضمینی گندم که یک رکوردشکنی در سال جاری رخ داد، دولت به منظور حمایت حداکثری از بخش کشاورزی و تولید داخلی نهاده‌ها با اعطای مبلغ ۴۰ هزار میلیارد ریال تسهیلات به منظور تامین برخی از نهاده‌ها و کودها در حوزه کشاورزی موافقت کرد که هدیه‌ای به این بخش باشد.

هرچند سابقه چند ماهه گذشته نشان داده که حسن روحانی و تیم اقتصادی دولت سابق چندان علاقه‌ای به ورود به مباحث اختلافی با دولت جدید ندارند اما واکنش‌های چندگانه به صحبت‌های روحانی این احتمال را به وجود آورده که شاید در روزهای آینده خبرهای جدیدی از وضعیت اقتصادی کشور در سال قبل و سال جاری مطرح شود.