نیازهای اساسی سرمایهگذاران
عباس آرگون
در سالهای گذشته بارها این صحبت مطرح شده که چرا در اقتصاد ایران میزان جذب سرمایههای جدید پایین است یا فرار سرمایه عدد بالایی دارد. این موضوع را باید در ابعاد مختلف مورد بررسی قرار داده و به جمعبندی کلان رسید.
یکی از اصلیترین موضوعاتی که یک تولیدکننده و سرمایهگذار به آن نیاز دارد ثبات و شفافیت است. یک تولیدکننده که قصد دارد سرمایه خود را وارد کارهای مولد کند، باید پیش از هرچیز بداند که در مسیر چه اتفاقهایی در انتظار اوست، سرمایهاش در چه دورهای بازمیگردد و به چه شکل در این فرآیند اصل سرمایه او تضمین خواهد گرفت. در اقتصاد ایران اما در سالهای گذشته نه تنها شفافیت و ثبات وجود نداشته که حتی هر روز با سیاستهای جدید و بعضا متناقض کار برای سرمایهگذاران قدیمی نیز دشوار شده است. وقتی یک سرمایهگذار نمیداند که پس از فروش محصول خود باید در آینده مواد اولیه را با چه قیمتی خریداری کند و نرخ تورم به کجا خواهد رسید، قطعا ریسک ورود به عرصههای جدید را نخواهد کرد. در کنار آن فشارهایی که برخی سیاستهای اجرایی در حوزههایی مانند مالیات بر تولیدکننده وارد میکند نیز باعث میشود افراد یا پول خود را وارد بازارهایی چون مسکن کنند یا به خروج سرمایه از کشور فکر کنند.
یک سرمایهگذار برای آنکه پول را خود را وارد بخشی تازه کند، باید بداند که در آینده چه چیزی پیش رویش خواهد بود. این درست است که تحریم برای ما مشکلات فراوانی ایجاد کرده و هزینه تولید و تجارت را افزایش داده و خود به عاملی برای سخت شدن اوضاع منجر شده است اما باید این سوال را نیز بپرسیم که آیا اگر تحریمها کنار بروند نیز اقتصاد ما آمادگی استفاده از ظرفیتها را دارد؟ آیا اگر فضای رقابت به وجود آید میتوان انتظار داشت که ما از این فرصت استفاده کنیم؟
در این تردیدی وجود ندارد که اقتصاد ایران پر از فرصتهای بزرگ سرمایهگذاری و مزیت نسبی برای حضور در بازارهای بینالمللی است اما اینکه این ظرفیت چگونه از بالقوه به بالفعل بدل شود، قطعا سوالی مهم و اساسی خواهد بود. اینکه ما به شرکتها تسهیلات بدهیم اما همچنان کار را برای آنها در اخذ مجوز دشوار نگه داریم، قطعا به سود اقتصاد ما تمام نمیشود. یک اقتصاد با ثبات و یک محیط کسب و کار قابل اتکا، اولین پیشنیاز سرمایهگذاران و فعالان اقتصادی در هر سطحی خواهد بود.