مزیت بنادر کشور قربانی تحریم داخلی

گروه راه و شهرسازی|

«در حال حاضر لاینرها ترجیح می‌دهند که بار ایران را در امارات تخلیه و بارگیری کنند. تردد هر کانتینر بین بندر عباس و دوبی ۵٠٠ دلار هزینه اضافی برای ایران در پی دارد و سالانه یک میلیون کانتینر متعلق به ایران در دوبی تخلیه و بارگیری می‌شود به عبارت دیگر همین روند برای امارات ۵٠٠ میلیون دلار درآمدزایی دارد و ایران بابت عدم کارایی بنادر خود که ارتباطی هم به تحریم‌ها ندارد، ۵٠٠ میلیون دلار را دور می‌اندازد.» مسعود دانشمند، عضو هیات‌مدیره کانون موسسات حمل و نقل در گفت‌وگو با ایلنا با اعلام این مطلب، درباره اثرگذاری احیای برجام و رفع تحریم‌ها روی فعالیت بنادر و احتمال برگشت لاینرهای خارجی به بنادر ایران اظهار کرد: توافق دیر یا زود به سرانجام می‌رسد اما آثار و تبعات تحریم‌ها در طول این سال‌ها بر روی تجارت ایران، عقب ماندگی در ایجاد، ساخت و تکمیل زیرساخت‌ها بوده است. در این سال‌ها باید بنادر کشورمان زیرساخت‌های خود را برای پذیرش کشتی‌ها به ویژه کشتی‌های کانتینر بر و امکانات برای تخلیه و بارگیری مهیا می‌کردیم تا با استانداردهای بین‌المللی و جهانی تطبیق پیدا کند. وی تاکید کرد: در حالی که کشتی‌های کانتینربر در بنادری مانند شانگهای، هنگ‌کنگ و سنگاپور 50 کانتینر در ساعت عملیات دارند و در حوزه خلیج فارس بنادری مانند جبل علی 25 کانتینر در ساعت عملیات دارند در بندر عباس ایران که بندر کانتینری کشور محسوب می‌شود سرعت عملیات برای 12 کانتینر در ساعت است. 

عضو هیات‌مدیره کانون موسسات حمل و نقل ادامه داد: با این شرایط فرض کنیم اگر همین امروز تحریم‌ها برداشته شود، خطوط کشتیرانی برای ورود به بندر عباس یا سایر بنادر کشور با مشکلات متعدد مواجه می‌شوند که اولین مشکل معطلی کشتی‌ها در بنادر ایران است. دانشمند افزود: هر کشتی برای ورود به بنادر ایران برای تردد بین لنگرگاه تا اسکله با معطلی و اتلاف زمان مواجه خواهد بود و اساسا ورود و خروج کشتی در بنادر ایران با معطلی انجام می‌شود که این معطل زمانی به معنای افزایش هزینه برای کشتی و خطوط کشتیرانی است.  وی گفت: مشکل دیگر تعرفه‌های غیرواقعی بندری است. در حال حاضر هزینه‌ها و تعرفه‌های بندری ایران برای کشتی‌های کانتینربر نسبت به کشورهای منطقه گران است. بنادر باید به جای اعمال تخفیفات مقطعی، تعرفه‌ها را اصلاح کند. دانشمند افزود: با مقایسه‌ای بین تعرفه‌های بنادر منطقه و کشورمان می‌توان میزان تفاوت هزینه‌های عوارض بندری را دید. در حال حاضر با این سطح از کیفیت ارایه خدمات و اتلاف زمان، عوارض و تعرفه‌های بنادر کشورمان نسبت به بندر جبل علی دو برابر است. از سوی دیگر سرعت عملیات در بنادرمان بسیار پایین‌تر از بنادر کشورهای منطقه است و قاعدتا با این سطح از خدمات، این میزان تعرفه‌ها منطقی و به صرفه‌ است. عضو هیات‌مدیره کانون موسسات حمل و نقل گفت: از آنجایی که سرعت عملیات در بنادر ایران پایین است، از این جهت هم هزینه‌ای بارِ کشتی می‌شود، اما موضوع مهم نبود برنامه مشخص برای تردد کشتی‌ها به مقاصد بعد از ایران است. کشتی در بنادر ایران اطلاعی از زمان خروج از بنادر را ندارد این در حالی است که کشتی‌هایی لاینری دقیقا باید بدانند چه تاریخی از بندر ایران خارج و چه تاریخی به بندر بعدی می‌رسند چراکه هر میزان تاخیر در بندر بعدی، هزینه و خسارتی به کشتی‌ها و لاینرها وارد می‌کند و نظم عبور و مرور کشتی‌ها را بر هم می‌زند. وی ادامه داد: از این رو کشتی‌ها ترجیح می‌دهند وارد بنادر ایران نشوند و بار مربوط به ایران را در بنادر امارات تخلیه و بارگیری کنند، حال اینکه این موارد دیگر ارتباطی به مسائل تحریمی ندارد. دانشمند با بیان اینکه عدم مدیریت یکپارچه در بنادر ایران باعث گران شدن هزینه‌های بندری در کشورمان شده، اظهار کرد: باید ساختار اداره بنادر ایران تغییر کند از الگوهای بندرداری جهانی بهره ببریم. به این شکل که برای مثال در بخش کانتینری بنادر به شرکت‌ها اجاره واگذاری دهند و آن شرکت در شرایط کاملا رقابتی سقف تعرفه‌ها و سطح خدمات را تعیین کند.  وی با بیان اینکه در حال حاضر لاینرها ترجیح می‌دهند که بار ایران را در امارات تخلیه و بارگیری کنند، تاکید کرد: تردد هر کانتینر بین بندر عباس و دوبی ۵٠٠ دلار هزینه اضافی برای ایران در پی دارد و سالانه یک میلیون کانتینر متعلق به ایران در دوبی تخلیه و بارگیری می‌شود به عبارت دیگر همین روند برای امارات ۵٠٠ میلیون دلار درآمد زایی دارد و ایران بابت عدم کارایی بنادر خود که ارتباطی هم به تحریم‌ها ندارد، ۵٠٠میلیون دلار را دور می‌اندازد. عضو هیات‌مدیره کانون موسسات حمل و نقل با بیان اینکه نمی‌توان انتظار داشت با احیای برجام لاینرها و کشتی‌های خارجی در بنادر ایران پهلو بگیرند، اظهارداشت: تخلیه و بارگیری محموله‌ها و بار ایران در بنادر امارات به دلیل تحریم‌ها نیست چراکه اقدامات برای دور زدن تحریم‌ها در همان مبدا بار انجام می‌شود و تخلیه و بارگیری مجدد کالا ایرانی در بنادر امارات احتمال دور زدن تحریم‌ها را کمتر می‌کند چراکه در امارات هم شرکت‌ها تابع قواعد تحریم هستند و در این صورت یک گیت کنترل و نظارت اعمال تحریم‌ها را اضافه کرده‌ایم و واقعیت این است که تخلیه و بارگیری کالای ایرانی در بنادر امارات به دلیل عدم انضباط، عدم واقعی بودن نرخ تعرفه‌ها و اتلاف زمان در بنادر ایران برای لاینرها است. وی تاکید کرد: باید توجه داشته باشیم که این افزایش هزینه‌ها را مصرف‌کننده نهایی با ضریب‌بالاتر می‌پردازد و به همین دلیل است که شرایط رقابتی را از دست می‌دهد.