11 شرط واردات در فاز اول

تعادل |  براساس اعلام وزارت صمت، واردات خودرو عملاً از اول مهرماه وارد فاز اجرا می‌شود. واجدین شرایط واردات خودرو تا ۱۹ شهریور فرصت دارند درخواست خود را به دفتر صنایع خودرویی وزارت صمت تحویل دهند. البته وزارت صمت چارچوب آیین نامه واردات خودرو برای فاز نخست را در 11 محور تعیین و اعلام کرد.گروه واردکنندگان خودروی اقتصادی، سرمایه‌گذاران خارجی متقاضی ایجاد خط تولید و متقاضیان واردات خودروی برقی به مناطق آزاد در اولویت نخست مشمول آیین‌نامه هستند. هرچند وزارت صمت تلاش دارد، به ابهامات آیین‌نامه واردات خودرو پاسخ دهد، اما به گفته فعالان این حوزه، این دستورالعمل دارای ایراداتی است. به‌طور نمونه مشخص نبود تعرفه واردات از ابهامات مهم این مصوبه ابلاغی است. البته دبیر انجمن واردات خودرو، اظهار کرده که بر اساس دستورالعمل دولت، حتی اگر همه خودروها فقط ۱۰ هزار دلار باشند، عملا بیش از ۱۰۰ هزار خودرو وارد نخواهد شد. به گفته او، خودروهای وارداتی از ۱۰ برند اول دنیا نیستند و خودروهای شاسی بلند وارد نخواهد شد. 

  11 آیتم برای واردات خودرو

آیین نامه واردات خودرو در تاریخ ۲۶ مرداد به تصویب هیات وزیران رسید و در تاریخ سوم شهریور از سوی محمد مخبر معاون اول رییس‌جمهور ابلاغ شد که شرایط آن عبارتند از: واردات خودرو باید با ثبت سفارش و تخصیص ارز صورت پذیرد. سقف واردات خودرو خارجی ۲۰ هزار دلار است. اولویت با خودرو‌های زیر ۱۰ هزار دلار است. سقف منابع ارزی برای واردات خودرو حداکثر ۱ میلیارد دلار است. کلیه خودرو‌های وارداتی در بورس کالا عرضه خواهند شد. واردات خودرو‌های اقتصادی تا ۱۰ هزار دلار در صورت تولید و ساخت داخل مشمول مشوق‌های اقتصادی خواهند شد.

به دنبال ابلاغ دستور العمل واردات خودرو، روزگذشته منوچهر منطقی معاون صنایع حمل و نقل وزارت صمت طی اطلاعیه‌ای شرایط ذیل را برای اجرایی شدن آیین‌نامه واردات خودرو اعلام کرد: ایجاد یا استفاده از شبکه خدمات پس از فروش موجود با شرایط زیر: 

1- به ازای واردات هر 1000 خودرو یک نمایندگی پس از فروش (برای واردات زیر 1000 خودرو یک نمایندگی الزامی است.) 2. تامین قطعات یدکی ضروری قبل از واردات که لیست آن به تایید مراجع ذیصلاح می‌رسد؛ 3. تامین تجهیزات، اسناد و آموزش نفرات خدمات پس از فروش؛ 4. اعلام فناوری‌های انتقال یافته در خدمات پس از فروش؛ 5. داشتن مجوز رسمی از تولیدکننده محصول جهت تضمین ارایه خدمات پس از فروش یا انتقال فناوری؛ 6. داشتن تجربه در واردات خودرو یا به کارگیری شرکت‌های دارای تجربه در این زمینه؛ 7. ارایه سطح انتقال فناوری در خودروهای اقتصادی برای تولید در کشور؛ 8. اعلام مشخصات فنی خودرو و قیمت آن. 

با توجه به اولویت داشتن واردات خودروی اقتصادی متقاضیان تا 19/06/1401 اسناد و مدارک بند 3 را به مدیرکل خودرویی وزرات صمت تحویل و تا آخر شهریور ماه در کارگروه تخصصی اسناد بررسی و اولویت‌ها جهت سیر مراحل اجرایی معرفی می‌گردند. جهت سرمایه‌گذاری در صنعت خودرو، سرمایه‌گذاران می‌توانند اقدام به واردات خودرو نموده و از محل فروش آن نحوه سرمایه‌گذاری در صنعت خودرو را مشخص کنند. پیشنهادهای در این بخش تا 19/06/1401 به مدیرکل خودرویی وزارت صمت داده می‌شود.به موازات این امر جهت سرمایه‌گذاری مراحل لازم در سازمان سرمایه‌گذاری خارجی ایران توسط متقاضی طی خواهد گردید. جهت مناطق آزاد پیشنهادهای برای واردات خودروی برقی و نحوه اجرای زیرساخت‌ها تا 19/06/1401 مدیرکل خودرویی وزارت صمت تحویل داده شود. شرایط واردات سایر خودروها در 20/06/1401اعلام می‌گردد.

  مشمول چه کسانی هستند؟ 

در همین راستا، «امید قالیباف» با بیان اینکه مرحله اجرایی واردات خودرو عملاً از اول مهرماه آغاز می‌شود، بیان کرد: آیین نامه واردات خودرو سه گروه را شامل می‌شود، که پس از ارسال درخواست در مهلت مقرر یاد شده (حداکثر تا آخر شهریور) اسامی شرکت‌های منتخب اعلام می‌شود. به گفته وی، پس از تایید و اعلام شرکت‌هایی که الزامات آیین‌نامه واردات خودرو را با امتیاز بالاتری کسب کرده‌اند، واردات خودرو می‌تواند انجام شود. سخنگوی وزارت صمت سه گروه اولویت نخست مشمول آیین نامه واردات خودرو را واردکنندگان خودروی اقتصادی، سرمایه‌گذاران خارجی متقاضی ایجاد خط تولید و متقاضیان واردات خودروی برقی به مناطق آزاد برشمرد.  قالیباف در مورد متقاضیان واردات خودروی اقتصادی نیز اظهار داشت: شرط لازم برای این دسته، الزام به انتقال فناوری و ارایه خدمات بعد از فروش است، اما اگر علاوه بر این موارد برنامه داخلی‌سازی داشته باشند امتیاز مضاعف محسوب می‌شود.

وی خاطرنشان‌کرد: در درخواستی که ارایه می‌شود باید علاوه بر مشخص شدن جزییات الزامات گفته شده، نوع خودرویی که قصد وارد کردن آن را دارند نیز مشخص شود. مشاور رسانه‌ای وزیر صمت عنوان کرد: در خصوص متقاضیان سرمایه‌گذاری ایجاد خط تولید خودرو نیز مشوقی در نظر گرفته شده است که بتوانند هزینه‌ها ی ریالی خود را بابت خرید کارخانه و راه‌اندازی خط تولید از طریق واردات خودرو و فروش آن تامین کنند. وی تاکید کرد: استفاده از این مشوق مازاد بر سقف یک میلیارد یورویی واردات خودرو خواهد بود.

قالیباف در خصوص واردات خودرو در مناطق آزاد نیز گفت: در مناطق آزاد فقط خودروی برقی مجوز واردات دارد و شرایط متقاضیان مشابه واردکنندگان خودروی اقتصادی است، با این توضیح که فعلاً داخلی‌سازی مورد نظر نیست و به جای آن باید وارد‌کننده نسبت به ایجاد زیرساخت و ایستگاه شارژ خودرو تعهد دهد.  سخنگوی وزارت صمت درخصوص نحوه بررسی درخواست‌ها و تایید نهایی شرکت‌ها نیز تصریح کرد: هر شرکتی که امتیاز بیشتری از الزامات آیین نامه نظیر انتقال فناوری به دست آورد، اولویت خواهد داشت. قالیباف در پایان در مورد حقوق دولتی واردات خودرو نیز اظهار داشت: تعیین درصد حقوق دولتی بر اساس قیمت کشف شده نهایی در بورس کالا مشخص می‌شود.

  ابهامات مصوبه ابلاغی چیست؟ 

در همین حال، دبیر انجمن واردکنندگان خودرودر ارتباط با ابلاغ آیین نامه واردات خودرو، گفت: آن چه که در این آیین نامه واضح است، بحث ممنوعیت واردات خودرو پیش از انجام ترخیص است، مابقی بند‌های پیش‌بینی شده اکثرا منوط به تضمین یک دستور العمل دیگر یا یک هماهنگی دیگر است. آن چه که در این آیین نامه کاملا مغفول است، اینکه آیا دستور العمل‌های قبلی مربوط به خودرو برقرارند و عوارض و تعرفه‌های گمرکی به چه صورت است؟

مهدی دادفر با اشاره به سقف ۱ میلیارد دلار واردات گفت: اگر فرض کنیم تمام خودرو‌هایی که قرار است وارد شوند ۱۰ هزار دلار باشند، ما عملا بیش از ۱۰۰ هزار دستگاه خودرو واردات نخواهیم داشت. مناطق آزاد هم از واردات بی‌بهره خواهند شد چرا‌که خودرو‌های برقی و هیبریدی به مناطق آزاد واردات خواهند داشت. از همین روی تا دستورالعمل‌ها و آیین نامه‌هایی که در درون این دستورالعمل آمده است تعیین تکلیف نشود، فکر نمی‌کنم اتفاق خاصی برای واردات بیفتد؛ بعلاوه با این دستورالعمل می‌توان آن را روپیک* واردات خود نام نهاد.

او با بیان اینکه اطلاعی درباره انواع خودرو‌های وارداتی ندارد، گفت: باید ببینیم آیا واردکنندگان، خودروی ۲۰ هزار دلاری که هزینه حمل ۳-۴ هزار دلاری نیز به همراه دارد و تقریبا 24-23 هزار دلار می‌شود، چه مدل‌هایی را پیدا می‌کنند که با استاندارد‌های ایران هم سازگار باشد. 

دادفر ادامه داد: درخصوص تعرفه‌ها هم وضعیت نامعلوم است و به نظر می‌رسد وزارت صمت این دستورالعمل را از باب رفع مسوولیت تنظیم کرده باشد. به عنوان مثال من یک خودرو ۱۰ هزار دلار بیاورم، آیا تعرفه ۵۵ درصد، ۷۵ درصد یا ۹۵ درصد است که این موضوع، عوارض و اسقاط آن در این دستور العمل مشخص نیست. وی در ارتباط با عوارض واردات خودرو گفت: قرار است کارگروهی ما به التفاوت میان نرخ اولیه خودرو وارداتی با میزان و ارزش عرضه آن در بورس کالا را در نظر بگیرد و عوارض شناور اعمال کند. یعنی تا زمانی که واردکننده ماشین‌اش را نفروخته است، نمی‌داند تعرفه یا عوارض گمرکی چقدر است که به نوعی سردرگمی در بازار ایجاد می‌کند، چون ممکن است یک خودرو در ماه 500-100 دستگاه عرضه شود و در ماه بعد اصلا عرضه نشود و این بلاتکلیفی در عوارض و تعرفه یک مصیبت بسیار بزرگ است. وی با اشاره به نامعلوم بودن تاریخ واردات خودرو، اذعان کرد: فکر نمی‌کنم زودتر از سه ماه آینده واردات خودرو اجرایی شود، همچنین خودرو‌های شاسی بلند به هیچ عنوان وارد نخواهند شد. خودرو‌های وارداتی احتمالا از خودرو‌های ۱۰ برند اول دنیا نیست و اگر هم باشد، احتمالا از پیکانتو، کپچر یا رنو است که آنها حدود 9۰۰-8۰۰ میلیون تومان خواهد بود.

وی در خصوص وضعیت بازار خودرو‌های چینی درصورت واردات خودرو، بیان کرد: این دستورالعمل تولیدی است، نه دستورالعمل واردات و هیچ آسیبی به تولید خودرو‌های چینی نخواهد زد؛ کما اینکه تلاش کرده فرآیند، بازار و قیمت خودرو‌های وارداتی را با خودرو‌های چینی دقیقا حفظ کند و چرایی آن معلوم نیست. ‎‌ دادفر با اشاره به توان رقابت خودرو‌ها تولید داخل با خودرو‌های وارداتی گفت: خودروی ۱۰ هزار یورویی خودروی قابل رقابتی نیست و تمام ماشین‌هایی که در حال تولید آن هستیم، در کنار خودرو‌های ۱۰ هزاریورویی دنیا یک سر و گردن از آنها بالاتر هستند؛ در واقع کیفیت لازم را خودرو‌های ۱۰ هزار یورویی ندارند و لذا رقابت وجود خواهد داشت.