پایانی برای یک کلاهبرداری

وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات برای شناسایی و برخورد با سوءاستفاده‌کنندگان از خدمات ارزش افزوده سامانه‌ای راه‌اندازی کرد تا کاربران تلفن همراه با وارد کردن یک کد از وضعیت عضویت خود در سرویس‌های خدمات ارزش افزوده مطلع شوند و درصورت نیاز عضویت خود را از این خدمات لغو کنند. به گزارش ایسنا، خدمات ارزش افزوده (Value Added Services) که به اختصار VAS نامیده می‌شوند، شامل مواردی غیر از خدمات استاندارد اپراتورها مانند تماس صوتی و پیامک معمول است و مهم‌ترین موضوعات خدمات ارزش افزوده تلفن همراه، شامل اخبار، مسابقات و رأی‌گیری، تبلیغات موبایلی و اطلاع‌رسانی می‌شود. خدمات ارزش افزوده می‌تواند توسط خود اپراتورها یا توسط شرکای ثالثی که به عنوان تامین‌کننده‌ محتوا شناخته می‌شوند، انجام شود. اگرچه استفاده از این خدمات ارزش افزوده باید اختیاری و توسط کاربر انتخاب شود، اما برخی از شرکت‌های ارزش افزوده، کاربران را بدون آگاهی خودشان، به عضویت این سرویس‌ها درآورده‌اند. از آنجایی که این خدمات معمولاً هزینه‌های بالایی دارند، برای مثال ارسال یک پیامک ارزش افزوده به کاربر می‌تواند حداقل ۳۰۰ تومان هزینه داشته باشد، هزینه‌های زیادی که در قبوض کاربران سیم‌کارت‌های دایمی آمده یا سرویس‌هایی که موجب تمام شدن اعتبار سیم‌کارت‌های اعتباری شده، اعتراض بسیاری از کاربران را در پی داشته است. در مواردی مشاهده شده پیامک‌های تبلیغاتی یا متن فریبنده از طریق پیام‌رسان‌های اجتماعی یا سرشماره‌های شخصی ارسال می‌شود که کاربران را تشویق می‌کند با ارسال کد، شارژ یا سرویس رایگان دریافت کنند و برخی از کاربران با اعتماد به این پیام‌ها، موارد درخواستی در پیامک را انجام می‌دهند که در برخی موارد به ثبت و فعال شدن سرویس ناخواسته و متضرر شدن آنها منجر می‌شود. در همین راستا وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات برای شناسایی و برخورد با سوءاستفاده‌کنندگان از خدمات ارزش افزوده سامانه ستاره هشتصد مربع (#۸۰۰٭) را راه‌اندازی کرد و کاربران تلفن همراه می‌توانند با وارد کردن این کد از وضعیت عضویت خود در سرویس‌های خدمات ارزش افزوده مطلع شوند یا در صورت نیاز عضویت خود را از این خدمات لغو کنند.

لازم به ذکر است کد ستاره هشتصد مربع برای تمام دارندگان سیم کارت‌های اپراتورهای مختلف مشترک است. پیش از این در مهر ماه سال ۱۳۹۸ توسط مسوولان دولت وقت مطرح شده بود که به مدت دو سال است برای ساماندهی این بازار تلاش می‌شود. همچنین سه نوع خدمات در این بازار تعریف می‌شود؛ یک نوع خدمات را بعضی از کسب و کارها ارایه می‌دهند، به‌طور مثال بعضی از مارکتهای آنلاین وقتی می‌خواهند اپلیکیشن بفروشند، از طریق صورت حساب قبض موبایل دریافت می‌کند. البته این شیوه اشکالاتی داشت از جمله اینکه اپراتورها در برخورد با کسب و کارهای حوزه فناوری اطلاعات، به صورت انحصاری برخورد می‌کنند و به برخی از آنها اجازه فعالیت نمی‌دادند و بعضا پلی شده که اپراتورها در برخورد و مواجهه با فعالان فضای مجازی و توسعه لایه خدمات شبکه ملی اطلاعات از آنها سهم‌خواهی کنند. از جمله اقدامات انجام شده در دولت پیشین برای مقابله با روش‌های انحصاری ذکر شده می‌توان به مذاکره با بانک مرکزی اشاره کرد؛ درواقع شیوه‌ای به اسم دایرکت دبیت آمده بود که پول را می‌توانستند به صورت مستقیم از حساب‌های بانکی برای کارهای خدماتی بردارند. همچنین اعلام شده بود با بخش دوم خدماتی مانند بازسازی صحن حرم حضرت زهرا (س)، کمک به زلزله‌زدگان، جمع‌آوری صدقات و اصطلاحا جمع‌آوری اعانات و کارهای نیکوکاری، مشکلی با ساماندهی که ضوابط داشته باشد وجود ندارد. اما بخش سوم کلاهبرداری بود که با هر شیوه‌ای با اهمال‌گری انجام می‌شد و مردم آگاه نبودند که چه کلاهی سر آنها می‌گذاشتند و اگر می‌دانستند یک ثانیه هم آن هارا تحمل نمی‌کردند. به بهانه سفر زیارتی، اینترنت رایگان، کمک به امر خیر و حتی مسائل غیر اخلاقی اقدام به این کار می‌کردند؛ بسیاری از پولهایی که در این حوزه گرفته می‌شد صرف اموراتی می‌شد که بعضا عفت عمومی را هم در فضای مجازی به هم میزد. در دولت گذشته پنج شرکت در این زمینه شناسایی شده بود که اعلام کردند یک شرکت پشت همه آنهاست و در نهایت در یک پرونده ۳۳ میلیارد کلاهبرداری که صورت گرفته بود به مردم بازگردانده شد. اما طبق اعلام سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی درتاریخ ۱۹ خرداد سال ۱۳۹۹ اپراتورهای تلفن همراه ملزم شدند الحاقیه مصوبه کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات درباره ضوابط ارایه و استفاده از خدمات ارزش افزود (VAS) را اجرا کنند. بنابراین با اجرای این مصوبه از سوی اپراتورهای تلفن همراه، سوءاستفاده و کلاهبرداری از طریق خدمات ارزش افزوده پایان یافته و خدمات ارزش افزوده به صورت شفاف و قابل نظارت در اختیار مشترکان قرار می‌گیرد.