مسائل پادمانی هنوز باقی مانده‌اند
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در بیانیه آغازین خود در نشست شورای حکام آژانس، مدعی شد که فعالیت راستی‌آزمایی و نظارت آژانس بر تعهدات هسته‌ای ایران تحت برجام [توافق هسته‌ای]، به‌طور جدی تحت تاثیر قرار گرفته است. در بخشی از متن بیانیه آغازین رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که در وبگاه آژانس منتشر شده، آمده است: از ۲۳ فوریه ۲۰۲۱، راستی‌آزمایی و نظارت آژانس بر اجرای تعهدات هسته‌ای ایران تحت برجام [توافق هسته‌ای] به‌طور جدی تحت تاثیر تصمیم ایران برای اجرایی کردن برخی فعالیت‌های هسته‌ای قرار گرفته است، از جمله تعهدات آن ذیل پروتکل الحاقی. در ادامه بیانیه گروسی آمده است: من در گزارشم تاکید کردم، در صورتی که ایران تعهدات هسته‌ای‌اش ذیل برجام را به‌طور کامل از سر بگیرد، لازم خواهد بود که آژانس شکاف موجود در زمینه اشراف اطلاعاتی خود که هنگام غیرفعال بودن تجهیزات بازرسی و نظارتی آژانس ایجاد شده، را رفع کند. به این منظور، آژانس باید اقدامات اضافی پادمانی انجام داده و ایران نیز باید مدارک جامع و دقیقی به آژانس ارایه کند. همچنین ما باید از جامعیت و دقیق‌بودن اطلاعات بایگانی شده توسط تجهیزات نظراتی خود در بازه زمانی ۲۱ فوریه ۲۰۲۱ تا ۸ ژوئن ۲۰۲۲ مطمئن شویم. حتی آن موقع هم چالش‌های قابل ملاحظه‌ای خواهیم داشت تا تایید کنیم وضعیت موجود سانتریفیوژها و آب سنگینی که از سوی ایران اعلام شده با وضعیت آن در پیش از ۲۱ فوریه ۲۰۲۱ مطابقت دارد. با وجود اینکه پیشتر پرونده «منشا ذرات اورانیوم در سایت‌های هسته‌ای» در جریان امضای توافق برجام بسته شده بود آژانس همواره این موضوع را تحت تاثیر ادعاهای رژیم صهیونیستی مطرح کرده است. ادعای شفاف نبودن برنامه هسته‌ای ایران و کاهش توان نظارتی آژانس در پی این مطرح می‌شود که دوربین‌های نظارتی آژانس پس از خرابکاری‌های رژیم صهیونیستی در تاسیسات هسته‌ای ایران و نیز بدعهدی‌های آژانس و طرف‌های اروپایی در عمل به تعهداتشان، از سوی کشورمان برچیده شد. مدیرکل آژانس درباره توافق پادمانی با ایران افزود: متاسفانه، از زمان گزارش قبلی‌ام و با وجود آمادگی اعلام شده از سوی آژانس برای تعامل بدون تاخیر با ایران برای حل‌وفصل این مسائل، ایران با آژانس همکاری نکرده است. به دنبال آن، هیچ پیشرفتی در مدت ارایه این گزارش و هیچ یک از مسائل باقیمانده حل‌نشده، حاصل نشده است. بنابراین، تمامی این مسائل پادمانی هنوز[حل‌نشده] باقی مانده‌اند. گروسی در بخش پایانی این بیانیه مطرح کرد: مادامی که ایران توضیحات فنی موثقی برای وجود ذرات اورانیوم با منشأ انسانی در سه محل اعلام نشده در ایران ارایه نکند و به آژانس درباره محل (محل‌های) فعلی این مواد یا تجهیزات آلوده به آن اطلاع ندهد، آژانس قادر نخواهد بود صحت و جامعیت اظهارات ایران ذیل توافق جامع پادمانی‌اش را تایید کند. چون [ایران] تا الان این کار را نکرده است، آژانس در موقعیتی نیست که اطمینان دهد برنامه هسته‌ای ایران منحصرا صلح‌آمیز است. آژانس آماده از سرگیری همکاری بدون تاخیر با ایران برای حل و فصل این مسائل است. همچنین سخنگوی وزارت خارجه در نشست در پاسخ به این سوال که از امروز نشست شورای حکام آغاز می‌شود و آیا این احتمال وجود دارد که قطعنامه ضد ایرانی در این نشست از سوی اعضا منتشر شود، گفت: در رابطه با نشست شورای حکام تا جایی که اطلاع دارم تا الان قطعنامه‌ای برای نشست ارایه نشده است. ما معتقدیم که هر گونه تکرار اقدام غیر سازنده مشابه اقدام غیر سازنده قبلی در آژانس، مجددا نتیجه غیر سازنده‌ای خواهد داشت. امیدواریم برخی از کشورهایی که اعتبار آژانس برای آنها اهمیت دارد اعتبار این سازمان بین‌المللی را به عنوان سازمانی تخصصی، فنی و غیر سیاسی، قربانی دیدگاه‌ها و منافع سیاسی خودشان نکنند. این دیپلمات ارشد کشورمان با بیان اینکه ما امیدواریم مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز نقش حرفه‌ای خودش را در این زمینه ایفا کند و به حفظ اعتبار و جایگاه این سازمان بین‌المللی توجه بیشتری کند، گفت: ما انتظار یک رویکرد سازنده از آژانس و اعضای شورای حکام داریم. ایران هر گونه اقدام و واکنش خود را در ارتباط با تحولات آتی متناسب با تحولی که در آژانس و شورای حکام رخ خواهد داد تنظیم می‌کند. سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به این سوال که روز گذشته مقامات رژیم صهیونیستی ادعا کردند که اسناد جدیدی را در مورد فعالیت‌های هسته‌ای ایران به کشورهای اروپایی و آژانس ارایه داده‌اند تصریح کرد: رژیم صهیونیستی هیچ‌وقت نقش سازنده‌ای در روند مذاکرات نداشته و نقش مخرب وی و اقدامات خرابکارانه این رژیم همواره روشن بوده است. سخنگوی وزارت خارجه تصریح کرد: انتظار ما از طرف‌های مذاکره‌کننده مذاکرات رفع تحریم‌ها این است که منافع ملی خودشان را در اولویت قرار دهند و تحت تاثیر رفتارهای غیر سازنده رژیم صهیونیستی قرار نگیرند. چرا که این رژیم همواره نقش مخربی در این فرآیند داشته است. سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه آیا طرف مقابل مذاکرات پاسخ ایران را داده‌اند و همچنین ادعای امریکایی‌ها مبنی بر اینکه ما برخی شکاف‌ها در مذاکرات را پر کردیم و ایران از برخی درخواست‌های غیر مرتبطش با برجام کوتاه آمده است، گفت: همانطور که می‌دانید ما پاسخ خود را چندی پیش ارایه دادیم و منتظر دریافت پاسخ رسمی طرف دیگر هستیم. وی ادامه داد: ما همواره بر این موضوع تاکید کرده‌ایم که طرف‌های دیگر مذاکرات مخصوصا امریکایی‌ها باید رفتارهای سازنده‌ای را برای دستیابی به توافق در پیش بگیرند. امریکا کشوری است که از برجام خارج شده است و با اعمال تحریم‌های غیرقانونی و یکجانبه هزینه‌های زیادی را به دولت و ملت ایران تحمیل کرده است و با توجه به این عملکرد اکنون حق ندارد در مقام مدعی قرار بگیرد و ژست طلبکارانه به خودش بگیرد. این امریکاست که باید برای بازگشت به روند توافق اثبات کند که عضوی قابل اعتماد است و یک رژیم قانون‌گریز و بحران آفرین نیست. دولت واشنگتن است که باید اثبات کند که به هنجارهای بین‌المللی پایبند است و به نرم‌های بین‌المللی احترام می‌گذارد. سخنگوی وزارت خارجه تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران در پاسخی که به هماهنگ‌کننده مذاکرات داده به هیچ‌وجه موضوعات جدیدی که مانع شکل‌گیری توافق و جمع‌بندی مذاکرات شود مطرح نکرده است. مطالبات جدیدی طرح نکرده است. وی افزود: ایران نه به زیاده خواهی‌های طرف‌های مقابل تمکین می‌کند و نه از خطوط قرمز خود عقب‌نشینی خواهد کرد. وی ادامه داد: هم امریکا و هم اروپا (تروییکای اروپایی) باید اثبات کند که در روند مذاکرات به نرم‌های بین‌المللی پایبند هستند و منافع رژیم صهیونیستی را در اولویت تصمیم‌گیری سیاسی خود قرار نمی‌دهند. همانطور که بارها گفته‌ایم اگر در طرف مقابل اراده سیاسی لازم برای دستیابی به توافق وجود داشته باشد. امکان دستیابی به یک توافق همه‌جانبه و خوب وجود دارد.
