فاتحه تحصیل رایگان در کشور خوانده شده است
هزینه‌های ثبت‌نام پیش‌دبستانی از یک میلیون و 500 هزار تومان تا 9 میلیون تومان
اجباری شدن ثبت‌نام در پیش‌دبستانی هم از آن دست اتفاقات دستوری است که نشان از بی‌خبری مسوولان نسبت به وضعیت معیشتی مردم دارد. اینکه چند درصد خانواده‌ها امکان یا توان مالی ثبت‌نام فرزندان خود در مراکز پیش‌دبستانی را دارند، مساله‌ای است که باید مورد بررسی قرار بگیرد. البته که رفتن به پیش‌دبستانی برای کودکان 6 ساله امری لازم و ضروری است اما در شرایطی که یا این مراکز به صورت رایگان اقدام به ثبت‌نام کنند یا مردم از نظر اقتصادی آنقدر توانایی مالی داشته باشند تا بتوانند هزینه ثبت‌نام در این مراکز را پرداخت کنند، دو امکانی که هیچ کدام فراهم نیست و با این اوصاف اجباری کردن این مساله می‌تواند به خانواده‌های زیادی بار مالی سنگینی را تحمیل کند که قادر به پرداخت آن نیستند. گفتن از اینکه طبق قانون اساسی تحصیل رایگان از حقوق حقه فرزندان این سرزمین است دیگر به مطلبی نخ‌نما بدل شده که کارایی لازم را ندارد. حالا که انواع و اقسام مدارس پولی در کشور فعالیت می‌کنند و سهم بی‌بضاعت‌ها همان کلاس‌های چند ده نفره با کیفیت پایین آموزش است، نمی‌توان انتظار داشت مسوولان نسبت به هزینه پیش‌دبستانی هم دغدغه خاطری داشته باشند. دولتی که آمده بود تا یاور مستضعفان باشد، حالا چنان بار مالی را بر اثر تورم‌های لجام گسیخته بر مردم تحمیل کرده که دیگر معلوم نیست کی و چه زمانی این اکثریت به فقر افتاده می‌توانند طعم خوش رفاه نسبی را بچشند. خیلی از خانواده‌ها حتی توان ثبت‌نام فرزندانشان در مدارس را ندارند چه برسد به اینکه فکر کودکانشان برای ثبت‌نام در پیش‌دبستانی باشند، البته که افزایش شهریه‌های پیش‌دبستانی به گفته خود مسوولان هم یکی دیگر از دلایل بروز چنین مشکلاتی است، بر اساس آمارهای رسمی بیش از 40 درصد شهریه پیش‌دبستانی‌ها افزایش پیدا کرده است. نگاهی به جدول زیر بیندازید، این حداقل و حداکثر هزینه‌های ثبت‌نام در پیش‌دبستانی در سال تحصیلی 1402- 1401 است.
همین مبلغ‌ها می‌تواند جان کلام را بیان کند، حالا تصور کنید برای یک خانواده 4 نفره که حداکثر درآمد ماهانه‌اش به بیش از 6 تا 7 میلیون تومان نمی‌رسد چطور ممکن است توانایی پرداخت این هزینه‌های سرسام‌آور را داشته باشد. تنها این هزینه ثبت‌نام است و بقیه هزینه‌ها در این مبالغ لحاظ نشده است. نکته حائز اهمیت این است که در برخی شهرها ثبت‌نام در مدرسه منوط به این مساله است که فرزند شما حتما یک سال پیش‌دبستانی را گذرانده باشد، در واقع ثبت‌نام در پیش‌دبستانی اجباری است. آیا با این شرایط می‌توان خانواده‌ها را مجبور کرد که فرزندانشان را در پیش‌دبستانی ثبت‌نام کنند.
اجباری کردن پیش‌دبستانی منوط به اختصاص اعتبار است
اما رییس سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک در این باره گفت: اجباری شدن پیش‌دبستانی به این معناست که دولت باید تا حد زیادی هزینه‌های این دوره را تامین کند و این کار حداقل الان در دستور کار نیست. در واقع مجموعه خدماتی که برای کودکان زیر هفت سال داریم که با عنوان آموزش پیش از دبستان شناخته می‌شود، از بعد تولد تا ۶ سال تمام یعنی قبل از ورود به مدرسه را در برمی‌گیرد و ساماندهی و مدیریت آن برعهده سازمان جدیدی تحت عنوان سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک است که زیر مجموعه آموزش و پرورش قرار دارد. ماموریت آن اما محدود به آموزش و پرورش نیست و سازمانی ملی است و گستره فعالیت آن علاوه بر کودکستان‌ها یعنی مهد کودک‌ها، مراکز پیش‌دبستانی و هر مجموعه دیگری که در حوزه تربیتی این سنین کار می‌کند، توانمندسازی خانواده‌ها و ساماندهی اکوسیستم کودکی را هم در برمی‌گیرد.مجتبی همتی‌فر تصریح کرد: سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک تازه تاسیس است و مانند هر سازمان تازه تاسیس دیگر علاوه بر اینکه فرایند استقرار خودش را باید طی کند که طبیعی هم هست و ساختارها، قوانین، تشکیلات، تامین اعتبارات و ردیف بودجه‌ها و ملاحظات دیگر را مدنظر داشته باشد، بار سنگین دیگری هم روی دوشش گذاشته می‌شود و مجموعه نهادهایی که باید به آنها خدمت بدهد پیش از تاسیس سازمان وجود داشته‌اند یعنی وقتی سازمان شکل گرفته، باید سازماندهی را به صورت همزمان انجام دهیم. با وجود این مساله، دو کار به صورت همزمان در سازمان انجام می‌شود؛ اول طی کردن فرایند استقرار سازمان و شکل‌گیری آن و تدوین آیین نامه‌ها، دوم تعریف دوره گذار برای انجام ساماندهی کودکستان‌ها.
خانواده‌ها باید در تامین هزینه‌های خدمات تربیتی، مشارکت کنند
همتی‌فر ضمن اشاره به اینکه فضای کودکستان‌ها غیردولتی یا اجاره‌ای هستند یا تعداد اندکی از آنها در تملک صاحبش قرار دارد و تعداد محدودی هم از فضاهای دولتی استفاده می‌کنند و از فضای مازاد در مدارس و ادارات و سایر نهادها بهره می‌برند، اظهار کرد: مبنای ما بر این است که شهریه کودکستان‌ها را مبتنی بر الگوی هزینه تمام شده محاسبه کنیم. مولفه‌های این امر احصا شده و دو مولفه اصلی آن هزینه نیروی انسانی و مکان کودکستان به علاوه هزینه امور جاری است. مجموعه این سه مولفه اسکلت و شاخص‌هایی می‌شود که الگوی شهریه را تعیین می‌کند، اما از آنجایی که فرایند تصویب آن طی نشده بود و سال تحصیلی آغاز می‌شد، نهایتا ما به این تصمیم رسیدیم که با شیبی به تدریج به سمت الگو حرکت کنیم تا سامانه‌هایش هم آماده شود و برای سال تحصیلی جاری افزایش شهریه تا سقف ۴۰ درصد مطرح شد تا بتوانیم بخشی از هزینه شهریه پایه را جبران کنیم و براساس جبرانی که صورت می‌گیرد، اداره منطقه پیشنهادش را می‌دهد و شورای برنامه‌ریزی و نظارت بر سازمان تعلیم و تربیت کودک در استان تایید نهایی را انجام می‌دهد و برای دریافت مبلغ ابلاغ می‌شود. این مبلغ به ازای۲۲ ساعت فعالیت در هفته خواهد بود.
دولت کجای ماجرا ایستاده است
پرستو مهرآور، کارشناس آموزش، درباره شرایط ثبت‌نام در پیش‌دبستانی یا همان کودکستان به «تعادل» می‌گوید: نمی‌توانیم خانواده‌ها را مجبور کنیم که هزینه‌های هنگفت ثبت‌نام در پیش‌دبستانی را بپردازند، زمانی می‌توانیم حضور در پیش‌دبستانی را اجباری کنیم که دولت هزینه‌های آن تقبل کند، در حال حاضر معلوم نیست دولت کجای ماجرا ایستاده است و این چه فشاری است که بر خانواده‌ها وارد می‌شود. تمام کودکان قبل از رفتن به مدرسه در تمام دنیا در مهد کودک، کودکستان و ... حضور پیدا می‌کنند اما مساله اینجاست که در تمام دنیا تعلیم و تربیت اولویت اول دولت‌ها به حساب می‌آید و در این بین خانواده‌ها تا قبل از ورود فرزندانشان به دانشگاه نگرانی بابت هزینه‌های تحصیلی او ندارند. مگر می‌شود با این شرایط اقتصادی توقع داشته باشیم خانواده‌ها به راحتی از پس هزینه‌های ثبت‌نام در این مراکز بر بیایند. او می‌افزاید: تنها هزینه ثبت‌نام نیست، در اکثر خانواده‌ها هم پدر و هم مادر شاغل هستند، اگر قرار باشد هزینه ایاب و ذهاب و البته دیگر هزینه‌های جانبی را هم به این مبالغ شهریه ثبت‌نام اضافه کنیم مشخص می‌شود که کمتر کسی توانایی پرداخت آن را خواهد داشت. این کارشناس آموزش اظهار می‌دارد: در حال حاضر امسال ما با مشکل تازه‌ای مواجه شده‌ایم، خیلی از دانش‌آموزان به دلیل عدم توانایی مالی نمی‌توانند بر سر کلاس درس حاضر شوند، این مساله‌ای است که مسوولان از آن غافل شده‌اند، اینکه وزیر آموزش و پرورش از امکان تحصیل بازماندگان از تحصیل صحبت می‌کند، مشکل حل نمی‌شود، اصلا کدام مشکل را تنها با حرف زدن حل کرده‌ایم که این دومی آن باشد، اگر قرار بود دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل امکان تحصیل از راه دور و مجازی را داشته باشند، در همان زمان پاندمی کرونا بیش از 3 میلیون دانش‌آموز به علت عدم دسترسی به ابزار مورد نیاز برای حضور در فضای مجازی از تحصیل باز نمی‌ماندند.
فاتحه تحصیل رایگان خوانده شده است
کوروش مددی، فعال مدنی، نیز درباره هزینه‌های ثبت‌نام در پیش‌دبستانی به تعادل می‌گوید: دیگر شنیدن هر خبری در مورد تحصیل و افزایش قیمت شهریه‌ها و ... ما را متعجب نمی‌کند، مدت مددی است که فاتحه تحصیل رایگان در کشور ما خوانده شده است، اصلا دیگر کسی یادش نیست در قانون اساسی در این باره چه نوشته شده و دولت موظف به رعایت چه اصولی است. حالا همه مدارس پولی شده‌اند، دولتی و غیر دولتی هم ندارد، خانواده‌ها باید برای تحصیل فرزندانشان هزینه کنند، آن هم هزینه‌هایی که از توان بسیاری از آنها خارج است. اما کسی به این مساله توجه نمی‌کند. او می‌افزاید: تا زمانی که دولت و مسوولان به مساله مدارس پولی ورود نکنند و شرایط و امکانات برای تحصیل رایگان همه فرزندان ایران را فراهم نکنند نمی‌توان در این زمینه ابراز امیدواری و خوشبینی کرد. باید به خاطر داشته باشیم، تحصیل اولین پایه شکوفایی یک جامعه به شمار می‌آید و اگر شرایط تحصیلی برای همگان یکسان نباشد، نمی‌توانیم انتظار زیادی برای شکوفایی و رونق کشور داشته باشیم.
