خودانتقادی تلخ رییس سازمان خصوصیسازی
چهاردهمین نمایشگاه معرفی فرصتهای سرمایهگذاری کشور و نهمین نمایشگاه بورس، بانک و بیمه (کیش اینوکس ۲۰۲۲) به عنوان بزرگترین رویداد مالی کشور، عصر روز دوشنبه ۲۵ مهرماه ۱۴۰۱ با حضور حسین عبده تبریزی، دبیر کمیته محتوایی کیش اینوکس، حسین قربانزاده، رییس سازمان خصوصیسازی، مهدی کشاورز، مدیرعامل سازمان منطقه آزاد کیش، حسین سلاحورزی، نایبرییس اول اتاق بازرگانی، علیرضا دلیری، دستیار معاون علمی و فناوری رییسجمهور، مجید بهزادپور، رییس کل بیمه مرکزی در مرکز همایشها و نمایشگاههای بینالمللی جزیره کیش آغاز به کار کرد. شرایط امروز اقتصاد ایران و حکمرانی نامناسب و معیوب سیاستگذاران در بخشهای مختلف از مهمترین مباحث مطرح شده در آیین افتتاحیه چهاردهمین نمایشگاه معرفی فرصتهای سرمایهگذاری کشور و نهمین نمایشگاه بینالمللی بورس، بانک، بیمه و خصوصیسازی بود.
حسین قربانزاده، رییس سازمان خصوصیسازی در افتتاحیه کیش اینوکس عنوان کرد: ما هیچ حسی نسبت به این موضوع نداریم که بیتالمال زیان شرکتهای دولتی نیز است. ثروت پودر شده در شرکتهای دولتی نیز است. بیتالمال مالیات گرفته نشده از شرکتهای واگذار نشده نیز است. بیتالمال خود منابع حاصل از واگذاری شرکتهایی که با لابی و رایزنی از لیست شرکتهای واگذاری خارج میکنیم نیز هست. همانطور که این حسن برداشت به خود دولت نیز سرایت کرده است. دولتی که باید حافظ اقتصاد ایران باشد، تبدیل به فروشنده املاک شده و به جای اندیشیدن به سرنوشت بنگاه به انتفاع دفعی از درآمد حاصل از یک معامله میاندیشد. در مقابل سوء برداشتی از بخش خصوصی وجود دارد که چون دنبال منفعت است پس حتما دشمن است یا چون کارآفرین است حتما سوپرمن است و حتما باید معجزه کند. معجزه در کدام اقتصاد؟ در همین دریای متلاطمی که مملو از نوسانات مختلف به دلیل کیفیت سیاستگذاری اقتصادی در دولت است. وی ادامه داد: پدیدهای که در اواخر شهریور اتفاق افتاد و همچنان ادامه دارد آیا تنها به دلیل همان رخداد روی داده بود یا نه انباشت برخی از مطالبات و اعتراضات، اتفاقات اخیر را رقم زد؟ معلوم است که یک عدهای هویت دینی ما را نشانه گرفتهاند اما نمیتوانیم از سیاستگذاری و حکمرانی معیوب اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و ... بگذریم. اگر کسی در حال حاضر بخواهد دزدی کند بایدیک موتور هیوندای خریداری کند اما برای همین خرید نیز به دو ضامن نیاز دارد.
در واقع باید دو ضامن داشته باشد تا بتواند دزدی کند. به جای اینکه پاداش خلق ارزش و ثروتآفرینی در اولویت قرار گیرد، ما در خیلی موارد در سیاستگذاریهای خود، پاداش را به ضد ارزش دادهایم. در نهایت به جایی میرسیم که تکنولوژی و فناوری تبدیل حق به ناحق وجود دارد. در واقع این سیاستگذاریهای نادرست باعث شده تا سرمایهگذاری که تمایل داشته با ورود به یک حوزهای، اثرگذار واقع شود به سمت بازارهای سفتهبازی همچون سکه و ارز و داراییهای ثابت و بازارهای غیرمولد هدایت شود. اگر کیفیت سیاستگذاری و سوء مدیریتها را اصلاح نکنیم این دیوار کج تا ثریا بالا میرود.
ارزش دانش فکر و ایده بالاتر از ساختمان است
علیرضا دلیری، معاون توسعه مدیریت و منابع معاونت عملی و فناوری نیز با بیان اینکه علوم فناوری در اقتصاد دنیا با سرعت بالایی در حال پیشرفت است، گفت: اقتصاد دنیا، در حال تبدیل به یک اقتصاد فناورمحور، دانشمحور و مبتنی بر R&D است. فعالیتها، سرمایهگذاریها و تامین مالیهای سنتی در دنیا جمع شده و شرکتهای بزرگ دنیا به استارتاپهای بزرگی تبدیل شدهاند که توسط واحدهای R&D ایجاد شدهاند. این لاجرم در همه کشورهای دنیا چه ایران باشد چه کرهشمالی ورود پیدا خواهد کرد. علم، دانش، فکر و ایده در نهایت مسیر خود را یافته و در زندگی روزمره مردم رسوخ خواهد کرد. افق آینده فناوری متفاوتتر از چیزی است که مشاهده میکنیم. کسی باسواد است که بتواند در زندگی خود و افراد دیگر تغییر ایجاد کند. در اعتبارسنجی در بازار پول نیز باید به مواردی همچون ارزش کار و دانش افراد توجه شود که در بازارهای مالی دنیا مورد توجه قرار میگیرد. وی ادامه داد: هوش مصنوعی آینده زندگی روزمره ما خواهد بود. قطعا اثر هوش مصنوعی بر بازارهای مالی بسیار محسوس خواهد بود.
بحث فناوریهای اتصال پیشرفته خودروهای هوشمند به زودی بازارهای بینالمللی را خواهند گرفت. لذا فناوری و نگاه فناوری محور در دنیا نهادینه شده است. در کنار آن سرعت رشد فناوریهای مالی و فینتکها نیز از فناوریهای غیرمالی بیشتر است. دلیری در ادامه تصریح کرد: بازار سرمایه ما نیز این روزها اتفاقات خوبی را پشت سر گذاشته است و آن عرضه استارتاپ تپسی در فرابورس ایران بود. باید توجه داشت ارزش دانش، فکر و ایده بالاتر از ساختمان است. این موضوع زمانی که ۲۵۹ میلیون سهم تپسی یعنی شرکتی بدون دارایی مشهود در عرض ۸ دقیقه فروش رفت و رکورد زد.
توسعه پایدار با توسعه و ثبات بازارهای مالی
معاون نظارت بر بورسها و ناشران سازمان بورس از دیگر سخنرانان افتتاحیه کیش اینوکس بود. به گفته رضا عیوضلو، رویداد کیش اینوکس فرصت مناسبی برای مشارکتکنندگان در زنجیره سرمایهگذاری است تا بتوانند با اشتراکگذاری برنامه و دستاوردهای خود به توسعه هم افزایی بازار مالی کمک کنند. صحبتهای امروز بر ٢ محور یعنی اهمیت بسترسازی رشد سرمایهگذاری برای تحقق اهداف رشد اقتصادی و اهمیت ثبات مالی درباره تصمیمگیری سیاستگذاران پولی و مالی خواهد بود. وی با تاکید بر اینکه بهشدت با کاهش تشکیل سرمایه ثابت روبرو خواهیم شد، خاطرنشان کرد: رشد اقتصادی کشور از سال ٩٠ تاکنون بهطور متوسط ٩ دهم درصد بوده است. تشکیل سرمایه از سال ٩٠ تاکنون نزدیک ٥٠ درصد (تقریبا نصف) شده است و سهم آن از تولید ناخالص داخلی از ٤٠ درصد به حدود ١٨ درصد رسیده است. اگر به عوامل تشکیلدهنده تقاضا در تولید ناخالص داخلی نگاه کنیم شاهد هستیم که مصارف عمومی و مخارج دولت ظرفیت مناسب برای رشد اقتصادی ندارد و تنها راه دستیابی به رشد اقتصادی، رشد سرمایهگذاری است. عیوضلو به وضعیت تجارت خارجی نیز اشاره کرد و گفت: راهحل مثبت کردن تراز تجاری و کمک به رشد اقتصادی مربوط به بحث سرمایهگذاری است بسترسازی باید از سوی سیاستگذاران صورت بگیرد و باید چشمانداز سودآوری بنگاهها و طرحها به گونهای شفاف و روشن باشد تا سرمایهگذاران توجیهپذیری خود را آشکار ببینند. وی با بیان اینکه برای سرمایهگذاری نیازمند بسترسازی مناسب برای رشد اقتصادی هستیم که از سوی سیاستگذاران اقتصادی صورت میگیرد، گفت: شفافسازی باید به گونهای باشد که مسوولیت رقابتی ذاتی صنایع در آن دیده شود. عیوضلو با بیان اینکه ثبات مالی از حمله مسائل مدنظر اقتصاددانان دنیا است، گفت: یک سیستم مالی زمانی میتواند باثبات باشد که نوسانات را بهطور مناسب کنترل کند و در مقابل نوسانات ماندگار باشد. بازار مالی زمانی میتواند در یک سیستم با ثبات مالی فعالیت کند که دارایی مالی بدون انحراف بااهمیت از ارزشهای ذاتی معامله شود و مشارکتکنندگان آن بازار با اطمینان نسبی نسبت به مبادله داراییها اقدام کنند. توسعه پایدار با توسعه و ثبات بازارهای مالی ارتباط مستقیم دارد.