جای خالی تدبیر در اظهارنظرات مسوولان

اعلام این خبر در شرایط کنونی خوش‌سلیقگی نبود

تعادل|

 هفته گذشته بود که وزیر علوم در اظهارنظری به راه‌اندازی دفاتر نیروهای مسلح در دانشگاه‌ها اشاره کرد، مساله‌ای که در این روزها خود به تنهایی می‌تواند به نارضایتی‌ها دامن بزند. سوال اینجاست که اگر بر اساس قانون اساسی ورود نیروهای نظامی به دانشگاه‌ها ممنوع است پس چرا و چطور می‌شود که نیروهای مسلح در دانشگاه‌ها دفتر داشته باشند. در حالی که وزیر علوم به این مساله اشاره کرده که این طبق توافقی است که از قبل در این رابطه بین نیروهای مسلح و وزارت علوم انجام شده است. اما سوال اصلی این است که وزیر علوم چرا باید چنین خبری را اعلام عمومی کند؟ چرا باید در شرایط کنونی به چنین موضوعی اشاره شود؟ 

       توضیح وزیر علوم  درباره دفتر تعامل نیروهای مسلح در دانشگاه

وزیر علوم درباره ایجاد دفتر تعامل نیروهای مسلح در دانشگاه‌ها گفت: این مورد تازه‌ای نیست و قبلا هم وجود داشته است به این صورت که یک کارشناس اداری که استخدام ستاد کل نیروهای مسلح باشد، در دانشگاه حضور می‌یابد. محمدعلی زلفی‌گل درباره ایجاد دفتر تعامل نیروهای مسلح در دانشگاه‌ها گفت: این مورد تازه‌ای نیست و قبلا هم وجود داشته است. قرار است یک کارشناس اداری که استخدام ستاد کل نیروهای مسلح باشد، در دانشگاه حضور یابد و تقاضای سرباز نخبگان، امریه‌های پسادکتری و کسری خدمت سربازی همچنین قراردادهای استادان با صنایع دفاعی را پیگیری وتسهیل می‌کند که وقت و انرژی دانشجویان هدر نرود. وزیر علوم گفت: با توجه به تسهیلات جدیدی که ستاد کل نیروهای مسلح به جامعه دانشگاهیان فرهیخته اختصاص خواهد داد امریه فناوری، امریه پسا دکتری، کسر خدمت مربوط به رساله‌های دکتری و کارشناسی‌ارشد، قراردادهای پژوهشی با صنعت دفاعی و پیگیری معافیت دانشجویان برای سربازی تسهیل می‌شود.

       اعلام این خبر در شرایط کنونی اشتباه بود

آنچه از اظهارات وزیر علوم بر می‌آید راه‌اندازی این دفتر تنها به منظور رسیدگی به وضعیت دانشجویانی است که سرباز هستند یا برای گرفتن مدارک بالاتر از لیسانس از سوی سازمان‌های و نهادهای این مجموعه به دانشگاه امریه دریافت می‌کنند. اما چرا باید چنین خبری در این شرایط عنوان شود. علی پیردوست جامعه‌شناس در این رابطه و آثاری که می‌تواند چنین اظهارنظراتی بر شرایط کنونی جامعه داشته باشد به «تعادل» می‌گوید: متاسفانه این روزها ناهماهنگی بین ارگان‌ها و مسوولان و بی‌تدبیری در برخی اظهارنظرها باعث می‌شود تا جوانان بیشتر از پیش نسبت به مسائل و موضوعات با دیده شک و تردید نگاه کنند. اینکه برخی تلاش دارند تا با رفتارهای معقولانه آتش این التهابات را خاموش کنند و برخی دیگر با اظهارنظرهای غیر کارشناسی و البته تند تمام زحمات گروه اول را خنثی می‌کنند. مساله اینجاست که باید مسوولان به وحدت رویه توجه داشتند باشند. او می‌افزاید: در شرایطی به سمت بی‌اعتمادی قدم برداشته و عوامل مختلفی دست به دست هم داده‌اند تا شرایط به گونه‌ای که الان شاهد آن هستیم رقم بخورد بهترین چیز بررسی دلایل بروز این اتفاقات و رفتارهای از روی رافت و معرفت است که اوضاع را آرام می‌کند. چرا باید بعد از آن اتفاقی که در دانشگاه شریف رخ داد ناگهان وزیر علوم به این مساله که می‌خواهند در هر دانشگاه دفتری به نیروهای مسلح بدهند اشاره کند، در شرایط کنونی اشاره به این مساله بیشتر می‌تواند جنبه تهدید و ارعاب داشته باشد تا انجام یک کار فرهنگی این روش‌ها به جامعه آسیب می‌رساند.

       دیگر پاک کردن صورت مساله جوابگو نیست

این جامعه‌شناس می‌گوید: در حال حاضر می‌دانیم که شرایط اجتماعی ملتهبی را می‌گذرانیم، این‌بار دیگر پاک کردن صورت مساله نمی‌تواند پاسخگو باشد، باید مساله ریشه یابی شده و بهترین شکل ممکن مورد بررسی قرار گرفته و حرف‌های قشر جوان شنیده شود، هر نوع بی‌تدبیری در این زمینه به ضررجامعه تمام می‌شود. مسوولان باید سعی کنند اعتماد از دست رفته جوانان را به آنها بازگردانند، این کار هم با ارعاب و تهدید انجام نمی‌شود، نیاز به کار جامعه شناختی و روان شناختی دارد. نباید تمامی مسائل را از دید سیاست و امنیت نگاه کنیم، همین رویه باعث بروز چنین مشکلاتی در جامعه شده است. 

       ورود نیروهای نظامی به دانشگاه‌ها  کماکان ممنوع است

از سوی دیگر عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در پاسخ به این سوال که آیا راه‌اندازی دفاتر نیروهای مسلح در دانشگاه‌ها ممنوعیت ورود نظامیان به دانشگاه را از میان می‌برد، به تعادل می‌گوید: ورود نیروهای نظامی به دانشگاه‌ها کماکان ممنوع است و این دفاتر تنها در زمینه انجام کارهای اداری و علمی قرار است فعالیت داشته باشند.  مهرداد ویس کرمی می‌افزاید: هدف چنین طرحی افزایش تعاملات بین دانشگاه و نیروهای مسلح است. برخی از طرح‌های پژوهشی نیروهای مسلح از طریق دانشگاه‌ها انجام می‌شود به‌طور مثال در ساخت پهپادها، مسلما با نخبگان دانشگاهی کار انجام می‌شود. در این طرح نیز برای تقویت کارهای پژوهشی و بهتر شدن آن این ارتباط برقرار می‌شود تا راحت‌تر و بهتر این رابطه ایجاد شود و از ظرفیت نخبگان برای ارتباط بهتر بین نیروهای مسلح و دانشگاه‌ها استفاده شود و بیشتر چنین ارتباطی جنبه‌های علمی دارد.  قانون ممنوعیت ورود نیروهای مسلح به دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی در 30 مرداد 1379 به تصویب رسیده است و این نماینده مجلس در مورد آن می‌گوید: این قانون حاکم است و مربوط به ورود نیروهای نظامی به دانشگاه‌ها است که کماکان ممنوع است و نیروهای نظامی وارد دانشگاه نمی‌شوند و راه‌اندازی دفتر نیروهای مسلح در دانشگاه‌ها ارتباطی با ورود نیروهای نظامی به دانشگاه‌ها ندارد و همانطور که عرض کردم، چنین ارتباطی جنبه‌های علمی دارد. 

       این دفاتر حقوقی است

ویس کرمی تاکید می‌کند: نیروهای مسلح که از هر مجرایی می‌تواند، اطلاعات خودش را کسب کند، پس دفتر نیروهای مسلح در دانشگاه‌ها برای این نیست که مثلا کار جدیدی انجام بدهند و قانون «ممنوعیت ورود نیروهای مسلح به دانشگاه‌ها و مراکز آموزش» هیچ ربطی به راه‌اندازی دفتر نیروهای مسلح در دانشگاه ندارد. نیروهای مسلح در شهرهای مختلف زمین یا املاکی دارند که به بحث حقوقی، تعامل و پیگیری نیاز دارد. همین حالا در مجلس هم وزارت دفاع، ارتش، نیروی انتظامی و هم سپاه دفتر حقوقی دارند. این موضوع به خاطر پیگیری مسائل حقوقی است و در واقع رابط هستند و در مورد دانشگاه‌ها، دفتر نیروهای مسلح در آنجا نیز همین نقش رابط را خواهد داشت.  او می‌افزاید: راه‌اندازی دفتر نیروهای مسلح در دانشگاه‌ها برای تعامل بیشتر بین دانشگاه و نیروهای مسلح است؛ یعنی ارتباط بهتر بین وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با نیروهای مسلح. به عنوان مثال ما در مجلس طرحی تحت عنوان پدافند غیرعامل داریم؛ یک رکن پدافند غیرعامل دانشگاه‌ها هستند. این نماینده مجلس می‌گوید: شاید لازم باشد تدابیری اندیشیده شود تا اگر مثلا مشکل آلودگی آب، یا بیوتروریست یا آلودگی میکروبی پیش آمد که به وزارت بهداشت ربط داشت، اقدام لازم را بتوان انجام داد یا بحث‌های فنی مهندسی پدافند غیرعامل در یک بیمارستان نیاز به تدابیری دارد که مثلا در یک حادثه سیل، راهش مسدود نشود.این مثال‌ها همه نمونه‌هایی است که نشانگر ارتباط و تعامل بین دانشگاه و نیروهای مسلح است و در طرح پدافند غیرعامل مجلس که توضیح دادم، این نکته اتفاقا وجود دارد که دانشگاه‌ها حتما باید یکی از اعضای پدافند غیرعامل باشند. 

       اعلام این خبر در شرایط کنونی  خوش‌سلیقگی نبود

عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در پاسخ به این سوال که در مورد راه‌اندازی دفاتر نیروهای مسلح در دانشگاه‌ها آیا از روسای دانشگاه‌ها نظرخواهی شده است؟ می‌افزاید: همه این برنامه‌ها با تعامل انجام می‌شود و حتما در وزارتخانه جلساتی مرتبط برگزار می‌شود. بحث بودجه نیروهای مسلح به مجلس می‌آید و در کمیسیون‌هایی که مرتبط است در موردش تصمیم‌گیری می‌شود پس تعاملات همیشه و در این موضوع نیز وجود دارد. منتها وقتی چنین اخباری اعلام می‌شود، برخی برای اینکه سوژه خبری بسازند، این موضوعات را بزرگنمایی می‌کنند. ویس کرمی در ادامه اظهار می‌کند: نیروهای مسلح جزئی از این کشور هستند و چون جزوی از کشور هستند، طبیعتا با همه بخش‌های کشور تعاملاتی دارند. به عنوان نمونه ارتش در جاهای مختلف پادگان‌هایی دارد و طبق قانون مجلس، این پادگان‌ها را بیرون شهرها می‌برد و بعد از خروج پادگان‌ها از شهر، برای این زمین‌های شهری باید تعاملی کنند و تغییر کاربری داده و به شهر واگذار شود و این موضوعات همه موضوعاتی حقوقی است و در این زمینه‌ها مجلس تعاملاتی زیادی با ارتش دارد تا زمین‌هایش به شهرداری واگذار و تبدیل به فضای مسکونی و… شود. حالا مقداری از این تعامل هم با دانشگاه‌هاست، با شهرداری و استانداری و… همه این دستگاه‌ها با هم تعاملات حقوقی دارند و یکی از این تعامل‌ها، تعامل نیروهای مسلح با دانشگاه است. اعلام این خبر در شرایط فعلی کشور به نظرم خیلی خوش سلیقگی نبود. نیروهای مسلح تعامل‌شان تقابلی نیست و حافظ امنیت هستند.