اروپا در رکود، روسیه از رکود خارج شد
این روزها روسها موضوع زیادی برای لاف زدن ندارند، بنابراین آنچه را که میتوانند به دست آورند در آن درنگ نمیکنند. ترولهای رسانههای اجتماعی ویدئوهایی را منتشر میکنند که برای مخاطبان اروپایی در نظر گرفته شده و نشان میدهند که اجاق گازهای آنها به صورت مداوم کار میکند. چیزی که ممکن است در برلین صدها یورو هزینه داشته باشد در مسکو به چند روبل میرسد. تمسخر کودکانه است، اما به حقیقتی عمیقتر اشاره میکند: جنگ اقتصادی بین روسیه و غرب در لحظه حساسی است. در حالی که اروپا در آستانه رکود است، روسیه از رکود خارج میشود.
به گزارش اقتصادآنلاین از اکونومیست، تحریمهای غرب که در پاسخ به حمله ولادیمیر پوتین به اوکراین آغاز شد، به چشمانداز بلندمدت روسیه آسیب رسانده است. پیشبینیها نشان میدهد که مسدود کردن نهمین اقتصاد بزرگ جهان از دسترسی به فناوری و تخصص خارجی، پتانسیل رشد آن را تا نصف کاهش داده است. تولید نفت و گاز، رگ حیاتی اقتصاد روسیه، ۳ درصد کمتر از پیش از حمله است و ممکن است پس از اجرایی شدن تحریمهای اروپایی در ابتدای سال، کاهش بیشتری پیدا کند. لیام پیچ از مشاوران کپیتال اکونومیکس میگوید در شش ماه اول جنگ بین ۲۵۰ تا ۵۰۰ هزار روس از کشور گریختهاند که تعداد زیادی از آنها در روسیه دارای تحصیلات عالی و دستمزد بالا بودهاند.
تصمیم اخیر پوتین برای راهاندازی بسیج نسبی ضربه اقتصادی بزرگتری وارد کرده است. در حالی که مردم دوباره نگران آینده کشور هستند، این تصمیم هجوم بانکی کوچکی ایجاد کرد. بر اساس برآوردهای ما، روسها در ماه سپتامبر ۱۴ میلیارد دلار از سپردههای روبلی خارج کردند که تقریبا یک سوم بیشتر از ماه فوریه است. حدود ۳۰۰ هزار روس دیگر احتمالا فرار کردهاند این مساله بر کاهش بیشتر نیروی کار دامن میزند و در نتیجه تورم را تشدید میکند. تورم اصلی بهشدت از اوج خود کاهش یافته اما فشار قیمت در بخش خدمات نیروی کاربر در حال بدتر شدن است.
با وجود این مشکلات، رکود احتمالا اکنون به پایان رسیده است. بسیاری به دادههای رسمی تولید ناخالص داخلی شک دارند، اما میتوان از طیف وسیعی از منابع فعال بودن را احساس کرد. بانک گلدمن ساکس یک «شاخص فعالیت جاری» تولید میکند که وضعیت اقتصادهای جهان را ماه به ماه دنبال میکند. دادهها حاکی از آن است که فعالیت روسیه زندهتر از سایر کشورهای بزرگ اروپایی است. یک شاخص هزینههای انجام شده که توسط بانک روسی اسبربانک اندازهگیری میشود، به دنبال فرمان بسیج متزلزل شد، اما از آن زمان افزایش یافته است. تولید در صنعت خودرو که چند ماه پیش عملا به صفر رسیده بود نیز بازگشته و نشان میدهد که تولیدکنندگان از خارج از غرب مواد اولیه خود را تامین کردهاند. از نظر دلار، واردات ماهانه کالاهای روسیه در حال حاضر تقریبا بهطور قطع از میانگین سال گذشته فراتر رفته است.
صندوق بینالمللی پول در پیشبینیهای اخیر خود چشمانداز روسیه برای سال ۲۰۲۲ را ارتقا داد. در ماه آوریل تصور بر این بود که تولید ناخالص داخلی روسیه ۸.۵ درصد کاهش خواهد یافت. اکنون انتظار کاهش ۳.۴ درصدی را دارد. این موضوع جای شگفتی ندارد، اما قابل مدیریت است. در واقع، دادهها نشان میدهد که روسیه میتواند هزینههای نظامی خود را حفظ کند. در ماه سپتامبر، دولت پیشنویس بودجههای سالهای ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۵ را ارایه کرد. به گفته الینا ریباکووا از گروه صنعتی موسسه مالی بینالمللی، این امر حاکی از افزایش زیادی در هزینههای مربوط به جنگ در سالهای آینده است، به ویژه در مساله «امنیت» داخلی. با اجتناب از فروپاشی اقتصادی، آقای پوتین انتظار دارد که در داخل و خارج از کشور هزینهها دو برابر شود.