بسته بازی در بورس
روز شنبه یک بسته حمایتی جدید در بازار سرمایه رونمایی شد و این بسته همانند سایر بسته‌های حمایتی ۱۰بندی بود. حمایت از بازار سرمایه زا می‌توان به روش‌های مختلف انجام داد برخی از کارشناسان می‌گویند که مصوبه‌های حمایتی راهکار بازگشت بورس است و برخی دیگر به پول‌پاشی اعتقاد دارند.
به گفته این کارشناسان امن‌ترین راه بازگشت بازار سرمایه پول‌پاشی است و یعنی دولت، مسوولان و حقوقی‌های بزرگ نقدینگی سنگین وارد بورس کنند تا مسیر تغییر کند. در مقابل نیز برخی از کارشناسان را این موضوع مخالف هستند و به نوعی پول پاشی را به زیان بازار سرمایه می‌دانند. به هر ترتیب روز شنبه یک مصوبه ۱۰بندی برای حمایت در بازار سرمایه اجرایی شد.
بندها و جزییات بسته در گزارش پیشین تعادل مطرح شده بود. اما بررسی بندهای این مصوبه جای خود دارد؛ براساس اولین بند تمامی اشخاصی که ارزش پرتفوی آنها در پایان دادوستدهای روز چهارشنبه ۴ آبان‌ماه تا سقف ۱۰۰ میلیون تومان باشد، در صورتی که طی یک سال آینده تغییری در سهام موجود در سبد خود ایجاد نکنند (هیچ سهمی که در ۴ آبان ماه داشتند را در یک سال آینده نفروشند)، در زمان سررسید، شامل دریافت نقدی مبلغی به میزان ۲۰ درصد بالاتر از ارزش روز ۴ آبان ۱۴۰۱ خواهند شد. نکته اساسی اینجاست تنها سهام بازارهای اصلی بورس و فرابورس مشمول این طرح می‌شوند و سهام بازار پایه بیمه نخواهند شد. به گفته سازمان بورس، در حال حاضر حدود ۹۶ درصد از تعداد کدهای حقیقی فعال حاضر در بازار سرمایه پرتفویی با ارزش کمتر از ۱۰۰ میلیون تومان در اختیار دارند.
با این حال ممنوعیت فروش سهام چینش شده در پرتفوی این سهامداران تا زمان سررسید که یک سال آینده خواهد بود، آن هم در شرایطی که شاید به صورت روزانه فضای سیاسی و اقتصادی کشور دستخوش تغییراتی شده و یکی از مهم‌ترین چالش‌های صاحبان سرمایه، غیرقابل پیش‌بینی بودن آینده است، آیا می‌توان توقع داشت که سهامداران تنها به دلیل یک سود ۲۰ درصدی، ریسک‌های آتی را به جان خریده و تغییری در پینش سبد سهام خود ایجاد نکنند؟ آن هم در فضایی که می‌توانند سودهای به مراتب بیشتری را در بازار پول یا حتی صندوق‌های بورسی کسب کنند. بماند که احتمالا بازارهای رقیب فضای جذاب‌تری برای این دسته از معامله‌گران در یک سال آینده خواهند داشت. یکی از مهم‌ترین بندهایی که دراغلب بسته‌ها تکرار شده ممنوعیت فروش حقوقی‌هاست. در بند ۴ جدیدترین بسته حمایتی آمده «هماهنگی، نظارت و پایش مستقیم و مستمر فعالیت اشخاص حقوقی بازار سرمایه شامل شرکت‌ها و نهادهای مالی شبه‌دولتی، صندوق‌های بازنشستگی و نهادهای نظامی و حمایت این نهادها از سهام ناشران تحت مدیریت خود و توقف فروش تا زمان ثبات در بازار و انجام اقدامات حمایتی از جمله خرید سهام و انتشار اوراق تبعی حمایتی». در بند ۸ نیز بر «محدودکردن بخش فروش بازارگردان‌ها تا اطلاع ثانوی» تاکید شده است.
خب سوال اینجاست چرا برای سرمایه افرادی دیگر تصمیم می‌گیرند و اجازه معاملات را نمی‌دهند البته این اجبار سابقه بلندبالایی دارد یعنی در مرداد و شهریور سال ۹۹ نیز برای حمایت از بازار چنین مصوبه‌ای تصویب شد. حال با گذشت حدودا ۲۵ ماه متوجه تاثیر این مصوبه روی بازار سرمایه هستیم. باید توجه داشت زمانی که یک سرمایه‌گذار از فروش منع شود، طبیعتا نه سرمایه‌ای برای ورود مجدد او باقی میماند و نه انگیزه‌ای برای خرید سهام تا عملا این بند حمایتی خود به ضدحمایتی برای بازار و سهامداران تبدیل شود. همچین این مساله باعث می‌شود تا شاهد بستن دست سرمایه‌گذارانی باشیم که اتفاقا هم از توانایی تحلیلی بیشتری برخوردار بوده و هم به شکلی پایدارتر در بازار سرمایه حضور خواهند داشت. همیشه آخرین بندهای مصوبه‌های حمایتی معضل سنگینی برای بازار سرمایه به حساب می‌آید. در بند آخر مصوبه ۱۰بندی ساعات معاملات تغییر کرده است یعنی ساعت کاری فرابورس به ۹ تا ۱۲.۵ است. پیش از این ساعات معاملات فرابورس نیم ساعت افزایش یافته بود و اکنون برای حمایت کاهش یافته که خود جای تعجب و خنده دارد.
بازار از دریچه معاملات
در جریان دومین روز کاری هفته، شاخص هموزن با یک هزار و ۸۹۹ واحد (۰.۵۳درصد) کاهش به رقم ۳۵۶ هزار و ۲۴۱ واحد و شاخص کل بورس تهران نیز با افزایش ۹ هزار و ۸۳۷ واحدی (۰.۷۹درصد) به تراز یک میلیون و ۲۵۴ هزار واحد رسید. بیش از ۵ میلیارد و ۶۶۳ میلیون سهم، حق تقدم و اوراق بهادار به ارزش ۳۳ هزار و ۱۶۸ میلیارد ریال در بورس اوراق بهادار تهران دادوستد شد. گروه فرآورده‌های نفتی در جریان معاملات دیروز با ۱۹ هزار و ۷۹۴ معامله به ارزش ۲ هزار و ۵۲۲ میلیارد ریال در صدر گروه‌های بورسی نشست. همچنین به ترتیب، گروه خودرو با ۳۱ هزار و ۹۵۲ معامله به ارزش ۲ هزار و ۱۳۵ میلیارد ریال، گروه فلزات اساسی با ۲۱ هزار و ۷۵۷ معامله به ارزش یک هزار و ۹۵۰ میلیارد ریال، گروه شیمیایی با ۱۵ هزار و ۵ معامله به ارزش یک هزار و ۷۰۱ میلیارد ریال و گروه بانک‌ها با ۸ هزار و ۸۷۳ معامله به ارزش ۹۳۷ میلیارد ریال در صدر برترین گروه‌ها قرار گرفتند. در جریان معاملات روز یکشنبه، شرکت فولاد مبارکه اصفهان با یک هزار و ۷۹۶ واحد، شرکت ملی صنایع مس ایران با یک هزار و ۲۳۷ واحد، شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس با یک هزار و ۱۸۵ واحد، شرکت پالایش نفت بندرعباس با یک هزار و ۱۵۶ واحد و شرکت معدنی و صنعتی گل گهر با ۸۶۱ واحد بیشترین تاثیر مثبت را بر رشد شاخص کل داشت. در مقابل، شرکت صنعت غذایی کورش با ۱۵۸ واحد، شرکت تولیدی فولاد سپید فراب کویر با ۹۰.۲ واحد، شرکت داده گستر عصر نوین با ۹۰ واحد، بیمه دانا با ۶۳ واحد و شرکت زامیاد با ۶۱ واحد بیشترین تاثیر منفی را بر رشد شاخص کل داشتند.
در جریان معاملات دیروز، یکشنبه، ۸ آبان ماه شاخص کل فرابورس با افزایش ۹.۷۵ واحدی به رقم ۱۷ هزار و ۱۵۰ واحد رسید. همچنین بیش از ۳ میلیارد و ۳۹۰ میلیون سهم، حق تقدم و اوراق بهادار به ارزش ۶۲ هزار و ۲۹۰ میلیارد ریال دادوستد شد. در جریان معاملات روز اخیر فرابورس ایران، شرکت پتروشیمی مارون با ۲۸ واحد، شرکت پلیمر آریا ساسول با ۱۰ واحد، شرکت سنگ آهن گهرزمین با ۶.۹ واحد، شرکت پالایش نفت لاوان با ۵.۴ واحد و شرکت پتروشمی تندگویان با ۲.۶ واحد بیشترین تاثیر مثبت را بر رشد شاخص داشتند. در مقابل، شرکت تولید نیروی برق دماوند با ۹ واحد، شرکت صنعتی مینو ۷ واحد، بیمه اتکایی ایرانیان با ۳.۹۷ واحد، گروه سرمایه‌گذاری میراث فرهنگی با ۲.۴ واحد و شرکت صنایع مادیران با ۲.۳ واحد بیشترین تاثیر منفی را بر رشد شاخص داشتند.
