تکانه‌های دلار بر بازارهای مالی
قیمت فروش دلار با شروع هفته جدید در بازار آزاد تهران روند صعودی خود را ادامه داد و از ۳۶ هزار تومان گذشت.
طبق گزارش‌ها، بازار ارز کار خود را با دلار ۳۵ هزار و ۲۰۰ تومانی آغاز کرد اما از ساعت ۱۲ ظهر به بعد روند افزایشی قیمت دلار باعث شد تا بازار خرید و فروش دچار اختلال و توقف شود. این قیمت تا ۳۶ هزار و ۴۰۰ تومان نیز بالا رفت و سپس در عصر شنبه ۱۴ آبان کمی نزولی شد و به ۳۶ هزار و ۹۰ تومان رسید.
با این حال بانک مرکزی ایران، نرخ رسمی عرضه دلار در شبکه رسمی صرافی‌ها را در روز شنبه ۲۹ هزار ۲۴ تومان تعیین کرده است.
درحالی قیمت دلار در بازار آزاد در روز شنبه رکورد جدیدی را ثبت کرد که قیمت دلار در آغاز معاملات شنبه هفته گذشته ۳۲ هزار و ۹۹۰ تومان بود.
طبق گزارش میدانی برخی رسانه‌ها در بازار دیروز اغلب افراد خریدار دلار بودند و کسی فروشنده نبود. «گویا دلار در بازار فردوسی نایاب شده است.» این گزارش اضافه می‌کند: «تنها پاسخ معامله‌گران به مردم عادی این است که هیچ دلاری برای فروش نداریم یا اینکه می‌گویند باید چندین ساعت صبر کنند تا شاید بتوانند از طریق واسطه‌های دیگر دلار پیدا کنند که آن هم محال است.» طبق این گزارش «معدود معامله‌گرانی هم که حاضر به فروش دلار هستند، فروش در مبالغ بالای دو تا سه هزار دلار را انجام می‌دهند و معاملات خرد کاملا قفل شده است در حال حاضر کارشناسان و تحلیلگران بازار ارز، عواملی همچون افزایش حجم تقاضا و به تبع آن افزایش نرخ دلار رااز دلایل افزایش نرخ ارز می‌دانند و در این میان، از تشدید انتظارات تورمی و سرایت دارایی‌های خارج شده از بورس به بازارهای دیگر سخن می‌گویند. در این میان اما خبرهایی در رابطه با آزادسازی دارایی‌های بلوکه شده با توجه به اظهارنظر اخیر رییس‌کل بانک مرکزی پررنگ شده است. علی صالح‌آبادی، رییس کل بانک مرکزی خصوص دیدار خود با رییس کل بانک مرکزی عمان و با اشاره به سابقه همکاری‌های بانکی ایران و عمان گفته است: آخرین نمونه این همکاری‌ها سال گذشته بود که بیش از ۵۰۰ میلیون دلار از وجوه جمهوری اسلامی ایران که بیش از ۵۰ سال پیش در کشور انگلیس غیرقابل وصول مانده بود، با همکاری بانک مرکزی عمان وصول شد و اینگونه همکاری‌ها ادامه خواهد داشت.»
پیشروی تا مرزی تازه؛ نرخ دلار امریکا در بازار تهران رکورد تاریخی جدیدی را ثبت کرد
از سوی دیگر مسعود دانشمند دبیرکل اسبق خانه اقتصاد ایران در گفت‌وگو با فرارو با اشاره به اینکه دلیل اصلی افزایش قیمت دلار در بازار، هیجانی است که در بازار ارز به راه افتاده است، اظهار داشت: «با توجه به ادامه ناآرامی‌ها در کشور، بازار ارز نیز در هفته گذشته بسیار هیجانی دنبال شد. به‌طوری که قیمت دلار ۲۰ درصد رشد کرد. از سویی تقاضا در بازار نیز زیاد بود و هر عرضه‌ای که از سوی بازارساز انجام می‌گرفت، بازار آن را می‌خرید.» وی افزود: «در هفته جاری اگر همچنان وضعیت کشور آرام نباشد، بازار ارز می‌تواند به حرکت صعودی خود ادامه دهد. البته به غیر از این موضوع دلایل دیگری نیز در افزایش قیمت دلار دخیل بوده است. در این رابطه با توجه به اینکه دولت ارز کافی در اختیار ندارد، تنها می‌خواهد با گفتار درمانی بازار را مدیریت کند، که این موضوع در حال حاضر به هیچ عنوان کارکرد ندارد.» دانشمند گفت: «در دو سال گذشته هر زمانی که بازار ارز شروع به بالا رفتن کرد، خبر آزادسازی ۷ میلیارد دلار دارایی بلوکه شده ایران در کره جنوبی مطرح می‌شد که تنها خبرسازی بود. الان نیز مقامات بانک مرکزی و وزارت اقتصاد درباره آزادسازی این ارز‌ها در کره و کشور‌های دیگر صحبت می‌کنند، اما به هیچ عنوان بازار نسبت به این موضوع واکنش مثبت نشان نمی‌دهد، زیرا که پی برده است این اخبار تنها برای گفتار درمانی است و جنبه واقعی به خود نخواهد گرفت.»
افزایش قیمت دلار طبیعی است
فردین آقابزرگی، کارشناس بازارهای مالی درباره قیمت دلارمعتقد است: در یک سال گذشته برای کنترل بازار، اخباری مثل مذاکره برای آزادسازی هفت میلیارد دلار بلوکه شده در کره جنوبی زیاد منتشر شده است. مطمئنا چنین اخباری هر بازاری را تحت تاثیر قرار می‌دهد اما بی‌ثباتی و عدم تحقق برخی اخبار بیشترین ضرر را به بازار می‌رساند در حالی که اگر قیمت افزایش یابد و در سقف منطقی متوقف شود بازار ضرر کمتری می‌بیند. وی با اشاره به تورم ۵۰ درصدی از ابتدای سال جاری تاکنون گفت: از ابتدای سال تاکنون نرخ کنونی ارز با ارزش واقعی پول کشور مطابقت نداشت و قیمت دلار طی این مدت فقط ۲ درصد رشد داشته است. در شرایطی که دولت تنها بازیگر بازار ارز در کشور بود و قیمت دلار را در کنترل داشت، باید به آینده بازار با توجه به مولفه‌های تاثیرگذار در قیمت ارز هم فکر می‌کرد. با خبردرمانی بازار ارز کنترل نمی‌شود.
آقابزرگی با بیان اینکه رشد حجم نقدینگی و رشد اقتصادی در کشور حدود یک درصد است خاطرنشان کرد: ما به اهداف برنامه که ۴ درصد رشد اقتصادی بود نرسیده‌ایم. معیار و مبنای محاسبه نرخ دلار بعد از عرضه و تقاضا باید تورم باشد و با وجود تورم ۵۰ درصدی افزایش قیمت فعلی دلار طبیعی است.
این کارشناس بازارهای مالی پیش از این نیز قیمت دلار را با توجه به تورم داخلی افزایشی پیش‌بینی کرده بود و معتقد بود بازارساز مانع رسیدن قیمت دلار به ارزش ذاتی خود است.
خرید ارز به صورت اینترنتی
همچنین بانک مرکزی از اقدام جدید خود برای کشیدن ترمز افزایش قیمت دلار خبر داده است. به این ترتیب، خرید ارز از روز شنبه به صورت غیرحضوری هم امکان‌پذیر است.
بانک مرکزی با صدور بخشنامه‌ای اعلام کرد: به منظور تسهیل فروش ارز به مردم و جلوگیری از اتلاف وقت متقاضیان خرید ارز و پیرو اطلاعیه‌های بازار متشکل معاملات ارزی، از روز شنبه مورخ 14/۰۸/۱۴۰۱ صرافی‌های عضو بازار متشکل معاملات ارزی، می‌بایست متقاضیانی را که از طریق سامانه برخط بازار غیر متشکل معاملات ارزی به نشانی my.ice.ir معرفی شده‌اند، در اولویت فروش ارز قرار داده و متعهد به ارایه خدمت در زمان مقرر باشند. بانک مرکزی بر اساس این بخشنامه، تمامی صرافی‌های عضو بازار متشکل ارزی را همچنین موظف کرد تا سایر مراجعین حضوری را جهت خرید ارز، به سامانه مذکور راهنمایی کنند. در همین راستا بازار متشکل ارزی نیز با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد: سامانه برخط بازار متشکل ارز ایران به منظور تسهیل فرآیند خرید ارز اشخاص حقیقی و صرفه جویی در وقت متقاضیان، طراحی شده است و متقاضیان خرید ارز پس از ورود به سامانه، اطلاعات هویتی و درخواست خرید خود را ثبت می‌کند. براین اساس، در صورت احراز صلاحیت برای خرید ارز براساس مقررات بانک مرکزی، سامانه فهرستی از نزدیکترین شرکت‌های صرافی را نمایش داده و پس از انتخاب یک صرافی توسط متقاضی، اطلاعات درخواست برای صرافی متخب ارسال می‌شود و در صورت تایید صرافی، پیامکی حاوی اطلاعات صرافی و تاریخ و ساعت برای مراجعه متقاضی ارسال می‌شود. در این صورت، متقاضی می‌تواند با به همراه داشتن کارت ملی در زمان تعیین شده به صرافی مراجعه و ارز مورد نیاز خود را خریداری کند. براساس اطلاعیه بازار متشکل ارزی در حال حاضر فقط امکان درخواست ارز مسافرتی و سایر از طریق این سامانه فراهم شده است اما در آینده نزدیک با همکاری بانک مرکزی و سایر نهاد‌های مربوط امکان درخواست ارز برای سایر مصارف مطابق مقررات بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران از طریق این سامانه فراهم خواهد شد شاخص بورس هم دیروز متاثر از ولوله‌ای بود که دلار راه انداخت به‌طوری‌که برخی از کارشناسان می‌گویند این رشد بیش از 44 هزار واحدی شاخص، ناشی از سیگنال‌های مثبت دلار و مذاکرات است. قیمت دلار بازار آزاد در محدوده 35 الی تا مرز 36 هزار تومان نوسان می‌کند و این موضوع می‌تواند به صورت هیجانی بورس را صعودی کند.
تاثیر افزایش قیمت دلار بر سکه و طلا
در روزهای گذشته قیمت دلار بازار آزاد، روند صعودی سنگینی را پست سر گذاشت و اکنون در قیمت 35 الی تا مرز 36 هزار تومان نوسان می‌کند. همیشه قیمت دلار و بورس یک همبستگی داشتند و بازار سرمایه با نرخ دلار نیمایی معامله می‌شود. اما از نرخ دلار بازار آزاد به صورت هیجانی تاثیر می‌گیرد که این موضوع می‌تواند روی رشد شاخص و معاملات تاثیر داشته باشد قیمت طلا و سکه در نخستین روز هفته با روند صعودی آغاز به کار کردند. در حالی که قیمت دلار وارد کانال ۳۶ هزار تومانی شد قیمت سکه امامی هم از محدوده ۱۶ میلیون و ۵۰۰ هزار تومانی فراتر رفت.
طی یک هفته اخیر اونس جهانی طلا بیش از ۵۰ دلار رشد داشت و قیمت دلار نیز محدوده امن ۳۲ هزار تومانی را شکست و اکنون در کانال ۳۶ هزار تومان در نوسان است. شیب تند افزایش قیمت دلار، قیمت طلا و سکه را از اواسط هفته گذشته با روند صعودی همراه کرده، روندی که به نظر می‌رسد همچنان فزاینده است.
البته معامله‌گران می‌گویند افزایش قیمت سکه ناشی از افزایش قیمت دلار بوده و افزایش تقاضا، تاثیری در این روند نداشته است. اگرچه برخی معتقدند تقاضا در این بازار اندکی کمتر شده است.
مُسکن بانک مرکزی برای طلا
رییس کل بانک مرکزی در روزهای گذشته از برخی سیاست‌های این نهاد سیاست‌گذار در حوزه پولی کشور پرده برداشت تا شاید تاثیر آن مسکنی بر تورم بی‌سابقه بازار دلار و افزایش قیمت طلا و سکه باشد. انتشار اوراق سکه بهار آزادی با سررسید شش ماهه، ارایه طلای آب شده به بخش خصوصی و تبدیل به سکه برای عرضه در بازار و اصلاح قانون مالیات بر سود سپرده‌های اشخاص حقوقی و حذف آن از بودجه ۱۴۰۱ راهکارهایی بود که این نهاد با امید به کنترل و کاهش قیمت دلار، طلا و سکه مطرح کرد. اما دیروز ۱۴ آبان در نخستین روز هفته روند قیمتی در هر سه بازار افزایشی بود. به نظر می‌رسد این پیشنهادات سه‌گانه حداقل در اولین روز هفته تاثیری بر بازارها نگذاشته است و باید دید تاثیر راهکارهای پیشنهادی بانک مرکزی در روزهای آینده روند قیمت‌ها را بر مدار ثبات و حتی کاهش قیمت سوق می‌دهد یا بازار باید به نرخ‌ها‌ی جدید یا حتی بالاتر عادت کند؟ قیمت اونس جهانی طلا در لحظه نگارش این گزارش 1,681.38 دلار است و نسبت به روز گذشته 0.01 دلار کاهش داشت. امروز قیمت سکه امامی بیش از نیم میلیون تومان افزایش داشت و ۱۶ میلیون و ۶۴۵ هزار تومان در بازار معامله شد. قیمت سکه طرح جدید نیز با افزایش ۴۵۰ هزار تومانی نزدیک به ۱۵ میلیون ۵۰۰ هزار تومان رسید. نیم سکه و ربع سکه هر کدام ۲۵۰ هزار تومان افزایش قیمت داشتند و به ترتیب به قیمت ۸ میلیون و ۸۵۰ و ۵ میلیون و ۸۵۰ در بازار معامله شدند. سکه گرمی ۱۰۰ هزار تومان گران شد و به قیمت ۳ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان رسید. هر مثقال طلا ۲۳۰ هزار تومان افزایش قیمت داشت و این رشد بیشترین میزان تغییرات هر مثقال طلا در هفته‌های اخیر است. امروز هر مثقال ۶ میلیون و ۲۶۳ هزار تومان شد. هر گرم طلا هم با قیمت یک میلیون و ۴۴۸ هزار تومان، رشدی بیش از ۵۰ هزار تومان داشت.
حباب سکه کاهش داشت؟
با وجود افزایش قیمت سکه اما حباب سکه با کاهش بی‌سابقه طی ماه‌های گذشته همراه بود. حباب سکه طرح قدیم ۶۳۰ هزار تومان کاهش داشت و به کف کانال یک میلیون تومان رسید. حباب سکه امامی هم با ریزش ۴۳۰ هزار تومانی به ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان رسید. حباب نیم سکه نیز بیش از ۲۶۰ هزار تومان کاهش قیمت داشت. به نظر می‌رسد خبر فروش اوراق سکه با هدف تعدیل قیمت سکه و کاهش حباب آن، در نخستین گام موفق عمل کرده است. شاید بتوان گفت امروز کاهش حباب سکه متاثر از اخبار عرضه اوراق سکه در بورس است. باید دید روند بازار با توجه به قیمت دلار در روزهای آینده در چه مسیری حرکت خواهد کرد و آیا سیاست‌های بانک مرکزی می‌تواند اهرمی برای مهار قیمت‌ها در بازار کالاهای سرمایه‌ای باشد؟
