حمایت پنهان از ساختمان‌های ناپایدار
گروه راه و شهرسازی|
ماجرای انتشار فهرست ساختمان‌های ناایمن و پرخطر پایتخت داستان دامنه‌داری است. در تازه‌ترین اظهارنظر اما، شهردار تهران درباره این دسته از ساختمان‌ها گفته، «اگر لیست این ساختمان‌ها را ارایه کنیم از فردا کسی در شهر نمی‌ماند». اظهارنظری که به‌شدت «تکان‌دهنده» و حاکی از عمق «فاجعه» است و حتی از انتشار لیست ساختمان‌های ناایمن و پرخطر تهران نیز می‌تواند پیامدهای مخرب‌تری برای شهروندان به دنبال داشته باشد و آنان را دچار تشویش ذهنی کند. این در حالی است که سویه دیگر چنین اظهارنظری، به معنای ایجاد حصار امن و ایمن برای مالکان ساختمان‌های ناایمن و پرخطر پایتخت است. چه آنکه در سایه چنین اظهاراتی، سنگینی سایه افکارعمومی از سر مالکان این ساختمان‌ها که اغلب عمومی و دولتی هستند، برداشته می‌شود و انگیزه آنها برای تخلیه و ایمن‌سازی ساختمان خود به‌شدت کاهش می‌یابد. فاجعه آمیز بودن ساختمان‌های ناایمن پایتخت وقتی عیان‌تر می‌شود که بدانیم زلزله و زلزله خاموش (فرونشست زمین) دیرزمانی است که در کمین تهران نشسته است. این مساله حتی از نگاه زاکانی دور نمانده و او نیز دیروز مانند بسیاری از مسوولان شهری و دولتی سابق و لاحق، تاکید کرده که تهران مخاطرات متعددی دارد و زلزله، توفان، سیلاب و فرونشست زمین چهار مخاطره اصلی این شهر هستند. آنگونه که ایسنا گزارش کرده، علیرضا زاکانی، شهردار تهران دیروز در حاشیه آیین بهره‌برداری از دستاوردهای سازمان پیشگیری و مدیریت بحران پایتخت در خصوص عدم انتشار لیست ساختمان‌های ناایمن تهران اظهار کرد: «لیست اعلام کردن کار اشتباهی است و اگر لیست را ارایه کنیم از فردا کسی در شهر نمی‌ماند مهم این است که این ساختمان‌ها ایمن شوند. در گذشته به همه‌چیز به صورت تک‌بعدی نگاه می‌شده است و مشکل این ساختمان‌های ناایمن تنها از لحاظ آتش نشانی مورد بررسی قرار گرفته، اما همه‌چیز ایمنی آتش نشانی نیست.» زاکانی تاکید کرد: در حال حاضر ۲۲ گروه از ۹ دستگاه دست به دست هم دادند تا ساختمان‌های بالای
6 طبقه شناسنامه‌دار شوند این کار را از ساختمان‌های بلند آغاز می‌کنیم و تا ساختمان‌های با طبقات پایین‌تر ادامه پیدا می‌کند.
عبور از تلنگرها
به گزارش «تعادل»، تلنگر فاجعه ریزش ساختمان «12 طبقه» متروپل، مدیریت شهری پایتخت را برای شناسایی، معرفی و توقف فعالیت 129 ساختمان بسیار پرخطر تهران به تکاپو انداخت، به گونه‌ای در نخستین نشست علنی شورای شهر تهران پس از این سانحه، مدیریت شهری بر انتشار فهرست این ساختمان‌ها با هدف جلوگیری از تکرار «متروپل» در پایتخت تاکید کرد و مهلتی یک هفته‌ای به سازمان آتش نشانی داد تا فهرست یادشده را منتشر کند. با وجود این، حالا پس از گذشت چند ماه از اعلام این ضرب الاجل، این فهرست همچنان محرمانه است و ظاهرا محرمانه باقی خواهد ماند. پیش از وقوع فاجعه متروپل، در بزنگاه‌های مشابه نیز اظهارات متناقضی درباره انتشار فهرست ساختمان‌های ناایمن از سوی مسوولان شهری شنیده شده است. به‌طور مثال، در آستانه چهارمین سالروز فاجعه پلاسکو، احمد خرم، رییس وقت سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور در یک برنامه صبحگاهی تلویزیونی که عبدالرضا گلپایگانی، معاون وقت شهردار تهران نیز در آن حضور داشت، گفت: بیش از 30 هزار واحد شبیه پلاسکو در تهران داریم که در مقابل حریق از ایمنی لازم برخوردار نیستند. اما مسوولان حقایق را به مردم نمی‌گویند تا نگران نشوند. بیش از 300 تا 400 هزار واحد ساختمان با یک زلزله 6 تا 7 ریشتری در تهران نابود می‌شوند. در زیر بخشی از تهران، آب‌های زیر سطحی وجود دارد که به هنگام زلزله، موجب خواهد شد ساختمان‌ها به‌طور مستقیم به سمت پایین فرو برود. من نمی‌دانم چرا این مسائل را مطرح نمی‌کنیم و نگران این هستیم که مردم از وضعیت خودشان نگران شوند. مردم وقتی بفهمند به سازمان نظام مهندسی، به شهرداری و به دولت فشار می‌آورند تا کار انجام شود. اطلاعات ندادن درست یکی از ضایعات مساله است. در مقابل، اما گلپایگانی، معاون معماری و شهرسازی شهرداری تهران در پاسخ به این سوال مجری که چرا اسامی ساختمان‌های ناایمن برای مردم اعلام نمی‌شود، گفت: به خاطر امنیت ملی نمی‌توانیم نام ساختمان‌های نا ایمن پایتخت را اعلام کنیم. اعلام اینکه در شهری مثل تهران کدام ساختمان‌ها آسیب‌پذیری بالایی دارند، درست است که به افزایش حساسیت جامعه نسبت به مساله ایمنی کمک می‌کند، اما از منظر امنیت ملی هم محدودیت‌هایی وجود دارد و نمی‌شود همه اطلاعات وضعیت موجود شهر را به صورت علنی اعلام کرد. قرار بود، در سامانه پایش ایمنی ساختمان‌ها، فهرست ساختمان‌های ناایمن منتشر شود، اما محدودیت‌های امنیتی مانع این کار شد.
تهران جزو ۱۰ شهر بحران‌زای کشور
بر اساس این گزارش، دیروز مهدی چمران، رییس شورای شهر تهران نیز در آیین بهره‌برداری از دستاوردهای سازمان پیشگیری و مدیریت بحران پایتخت تاکید کرد: تهران جزو ۱۰ شهر بحران زای کشور است. چمران گفت: شهر امن آنقدر مهم است که خداوند در قرآن به آن قسم یاد کرده است. بی‌تردید شهر ایمن و پایدار بسیار مهم است و از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. وی افزود: تهران جزو ۱۰ شهری است در کشور که مخاطرات طبیعی زیادی دارد؛ البته مخاطرات غیرطبیعی مثل جنگ تحمیلی را هم داشتیم ولی زلزله و سیل و سایر مسائل خطر آفرین هم در تهران داریم و به این ترتیب تهران جزو ۱۰ شهر بحران زای کشور است. رییس شورای شهر تهران ادامه داد: در تهران مخاطرات دیگری همچون ناپایداری ساختمان‌ها را نیز داریم که این موضوع به خود شهروندان بستگی دارد و معضلی است که باید توسط خود مردم حل شود. برای ایمن‌سازی شهر تهران باید تلاش زیادی صورت گیرد و تاکنون اقدامات قابل تقدیری انجام شده اما کافی نیست. اگر زلزله‌ای در تهران با درجات بالا رخ دهد معلوم نیست چه اتفاقی می‌افتد. گفته شده شاید در تاریخ این اتفاق بی‌نظیر باشد شهری با این جمعیت و تراکم به دلیل ترافیک پیچیده در شرایط عادی نیز تردد در آن با مشکل مواجه است و در بحرانی مانند زلزله معلوم نیست حتی سیستم‌های مخابراتی، کار خود را به درستی انجام دهند لذا در سازمان مدیریت بحران سیستم مخابراتی برای بحران در نظر گرفته شده است. وی تاکید کرد: در مساجد نیز پایگاه‌هایی در حال شکل‌گیری است که این امر ضرورت ویژه‌ای دارد تا از این طریق مردم خودشان بتوانند به خودشان کمک کنند. در سال‌های گذشته مانورهایی داشتیم که امروز نیز درخواست می‌کنیم این مانورها برای اعضای ستادها و استان‌های معین بار دیگر برگزار شود. در مواقع خطر شاید خود تهران نتواند به خودش کمک کند و باید از استان‌های معین برای کمک بیایند. بی‌تردید انسان‌های عاقل پیشگیری و پیش‌بینی می‌کنند. چمران در بخش دیگری از صحبت‌های خود در خصوص ساختمان‌های ناایمن نیز اظهار کرد: ساختمان‌های پایدار و نظارت بر آنها وظیفه نظام مهندسی است؛ لذا ساختمان‌هایی که می‌خواهند ساخته شوند باید مورد نظارت قرار گیرند تا پایدار ساخته شود. متاسفانه در تهران قبلا شاهد بودیم که ساختمان در حال ساخت فرو ریخته که باید در این حوزه دقت نظر ویژه‌ای داشته باشیم. همچنین باید برای سیل، زلزله و فرونشست در تهران اقدامات پایدار و موثری انجام شود.
