پرستاران کارگران فصلی نیستند

کمبود پرستار در بیمارستان‌ها سلامت بیماران را به خطر می‌اندازد

گلی ماندگار|

 روز پرستار تنها سمبلی است برای آنها که سال‌هاست در انتظار احقاق حقوق خود گرفتار انواع و اقسام وعده‌ها و قوانین اجرا نشده مانده‌اند، کسانی که به وقت سختی از جان خود مایه می‌گذارند و به وقت راحتی کسی برای این جان فشانی‌ها ارزش چندانی قائل نمی‌شود. روز پرستار از راه می‌رسد و باز هم مسوولان حوزه بهداشت و درمان با تبریک این روز وعده‌های ریز و درشتی را به پرستاران می‌دهند تا یک سال دیگر هم بگذرد و این وعده‌ها سر طاقچه فراموشی از یاد ما برود و پرستاران هم هر روز با تکرار آنچه باید داشته باشند و ندارند، روزگار بگذرانند تا سال بعد و روز پرستار دیگر و وعده‌های تازه‌تر. 15 سال است که پرستاران چشم به راه اجرایی شدن قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری‌اند، 15 سال است که مسوولان وعده می‌دهند و اجرا نمی‌کنند. 15 سال است که پرستاران با انواع و اقسام مشکلات دست به گریبانند و بیشترین بار مسوولیت مراقبت از بیماران را بر دوش می‌کشند و باز هم در این میان پزشکان هستند که از انواع و اقسام امکانات بهره مند می‌شوند و پرستاران همچنان چشم به راه اجرایی شدن این قانون 15 ساله باقی می‌مانند.

     جامعه پرستاری همیشه  نادیده گرفته شده است

دبیرکل خانه پرستار در این باره به «تعادل» می‌گوید: بازگو کردن این مشکلات و بی‌توجهی‌ها دردی را از جامعه پرستاری دوا نمی‌کند، پرستاران همیشه نادیده گرفته شده‌اند و دولتمردان همیشه نسبت به این قشر نگاهی گذرا و بدون در نظر گرفتن خدمات و نیازهایشان داشته‌اند. در حال حاضر پرستاران در بین کارمندان دولت کمترین حقوق را دریافت می‌کنند. کمترین رسیدگی به آنها و نیازها و خواسته‌هایشان انجام می‌شود.  محمد شریفی مقدم می‌افزاید: سال‌هاست که ما فریاد می‌زنیم باید قانون تعرفه‌گذاری پرستاران اجرایی شود اما گوش شنوایی نیست. هر بار مسوولان وعده‌هایی می‌دهند اما در نهایت هیچ اتفاق عملی در این زمینه رخ نمی‌دهد. در واقع ما وقتی به پرستاران نیاز داریم آنها را بر صدر می‌نشاینم و به محض اینکه مشکلات بر طرف شد دیگر سراغی از این قشر زحمتکش جامعه نمی‌گیرم. 

    اخراج 17 هزار پرستار بعد از کرونا

او در بخش دیگری از سخنان خود به وضعیت پرستاران در دوران کرونا اشاره کرده و اظهار می‌دارد: در زمان کرونا وقتی که بیمارستان‌ها مملو از بیمار بود و برای رسیدگی به آنها به پرستاران بیشتری نیاز بود، وزارت بهداشت و درمان وعده استخدام پرستاران با قراردادهای 89 روزه را داد، اما به محض اینکه پیک‌های کرونا فروکش کرد، بیمارستان‌ها شروع کردند به تعدیل کردن نیروی پرستاری در نتیجه این عمل 17 هزار پرستار اخراج شدند.  شریفی مقدم می‌گوید: در حالی که بیمارستان‌های ما همیشه با کمبود پرستار مواجه بوده و تعداد پرستاران شاغل در بیمارستان‌های ایران همیشه از استانداردهای جهانی پایین‌تر بود، اما باز هم وزارت بهداشت و درمان از استخدام پرستاران شانه خالی می‌کند. 15 سال است که پرستاران منتظر اجرایی شدن قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری هستند و همچنان به آنها وعده می‌دهند و اجرایی نمی‌کنند. 

    دلایل مهاجرت پرستاران روشن است

دبیرکل خانه پرستار در بخش دیگری از سخنانش به انتقادهایی که در مورد مهاجرت پرستاران صورت می‌گیرد اشاره کرده و می‌گوید: دلایل مهاجرت پرستاران روشن است، آنها هم مانند همه انسان‌ها به دنبال زندگی بهترهستند، دوست دارند در جایی کار کنند که دغدغه معیشت نداشته باشند، از سوی دیگر به میزان کاری که انجام می‌دهند، از آنها تقدیر شود، نه اینکه فقط در مواقع بحران مورد تقدیر قرار بگیرند. بسیاری از پرستاران در دوران کرونا هم چندین ماه حقوق دریافت نکرده بودند اما باز هم به کارشان ادامه می‌دادند، بالاخره جامعه پرستاری هم مانند دیگر افراد این جامعه مشکلات معیشتی و اقتصادی دارد، ضمن اینکه پرستاری کاری بسیار پر استرس است و نباید فرد درگیر مسائل دیگری هم بشود که توان تحمل خود را از دست بدهد. او می‌افزاید: ما چطور انتظار داریم که یک پرستار با انجام دو شیفت یا سه شفیت کاری پشت سر هم بتواند کارایی لازم را داشته باشد، اما او به این خاطر که با حقوق یک شیفت کار نمی‌تواند هزینه‌های زندگی‌اش را پرداخت کند مجبور می‌شود در شیفت‌های متوالی کار کند و به این ترتیب کارایی او به علت خستگی کاهش پیدا می‌کند و مسلما برای سلامت بیماران هم می‌تواند خطر آفرین باشد.  شریفی مقدم در پایان می‌گوید: بزرگداشت پرستاران در یک روز که به نام آنها در تقویم نامگذاری شده است، نمی‌تواند مشکلات عدیده‌ای را که با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، از بین ببرد. اگر واقعا می‌خواهیم مقام پرستاران را ارج بگذاریم باید به مشکلات آنها رسیدگی کرده و خواسته‌هایشان را برآورده‌سازیم. 

    فعالیت ۱۷۰هزار پرستار در کشور

رییس کل سازمان نظام پرستاری نیز در نشست خبری روز پرستار با اشاره به فعالیت حدود 170هزار پرستار در مراکز درمانی دولتی و خصوصی، از آنچه که «اجرای بد برخی قوانین در حوزه پرستاری» خواند، گلایه کرد و گفت: باید به مسائل پرستاران رسیدگی شود؛ اینکه نظام برای رفع مشکلات هزینه کند اما عدم فعالیت یک مدیر باعث نارضایتی شود، درست نیست. محمد میرزابیگی افزود: الان از مقطع دانشجویی تا فرد بازنشسته حدود 250 هزار پرستار داریم که 50 هزارنفر دانشجو، 140 هرار نفر شاغل در مجموعه بیمارستان‌های وزارت بهداشت، حدود 30 هزار نفر در بخش خصوصی، تامین اجتماعی، بیمارستان نیروهای مسلح و حدود 20 هزار نفر هم بازنشسته یا در حال ارایه خدمت در مراکز مراقبت در منزل هستند.

    توجه به پرستاران  کیفیت خدمات را افزایش می‌دهد

رییس کل سازمان نظام پرستاری، تاکید کرد: لازم است تمام مسوولان نقش خود را در برابر مراقبت‌های پرستاری بدانند. حل مسائل پرستاری که صنفی و حرفه‌ای است به کیفیت مراقبت از مردم وابستگی دارد. در بیمارستانی که پرستار به تعداد بیمار وجود داشته باشد، بیماران مدت اقامت کمتری خواهند داشت، مرگ و میر بیماران کاهش می‌یابد، خدمات بهتری ارایه خواهد شد و هزینه‌های دولت هم مقرون به صرفه‌تر خواهد بود. پرستاران تنها گروهی هستند که از 24 ساعت شبانه روز 16 ساعت مستقلا بیمارستان‌ها را اداره می‌کنند و 16 ساعت سرنوشت مردم در بیمارستان در دست پرستاران رقم می‌خورد. این درحالی است که به‌طور کلی 24 ساعته درحال خدمت رسانی هستند و خدمات پرستاری لحظه‌ای متوقف نمی‌شود و پرستار هر لحظه درحال کار و فعالیت است. در واقع پرستاری قلب نظام سلامت است که در کرونا، آلودگی هوا، مناسبت مذهبی، نوروز و... همواره دارد کار می‌کند و حتی کارش ممکن است در تعطیلات و دورکاری سایر مشاغل، بیشتر هم شود. میرزابیگی بیان کرد: بودجه قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری در سال جاری حدود 5 هزار میلیارد تومان است که قرار شده است این از طریق بیمه به پرستاران پرداخت شود و در واقع خدمات خریداری شود و سپس بر اساس آیین نامه بازتوزیع، سهم هر پرستار از تعرفه‌ها مشخص شود. تاکنون 99 درصد مسیر اجرای قانون را رفته‌ایم اما پرداخت‌ها با وضعیت مناسبی صورت نگرفته است. البته الان ردیف اعتباری تعرفه خدمات پرستاری مشخص شده است و دیگر بعید می‌دانم کسی بتواند از این بودجه در محل دیگری هزینه کند. البته ما اصراری بر اینکه ردیف اعتباری جدایی از سایر خدمات داشته‌باشیم، نداریم و تلاش ما این است که از بودجه 1402 وارد سرانه خدمات تشخیصی و درمانی بودجه شویم تا مراقبت‌های پرستاری وزن و جایگاه خود را داشته باشد.

     اختلاف درآمدی بین پرستاران و پزشکان  برطرف شدنی نیست

او در پاسخ به سوالی در رابطه با اینکه با اجرای قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری آیا شکاف دریافتی میان پرستاران و سایر گروه‌ها مانند پزشکان برطرف خواهد شد یا خیر؟ گفت: تا زمانی که نظام پرداخت به پزشکان فی‌فور سرویس است این شکاف مطلقا برطرف شدنی نیست. البته این اختلاف درآمدی کمتر می‌شود اما برطرف نخواهد شد. نظام پرداخت فی فور سرویس هزینه‌زا است زیرا باعث ایجاد خدمات القایی می‌شود. مشکل نظام پرداخت قبلی این بود که پرستاری از محل خدمات خود درآمدی و هویت مستقلی نداشت، اما با اجرای قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری، این مشکلات رفع خواهد شد و پرداختی به پرستاران، مستقل خواهد شد و درآمد پرستاران ارتباطی به درآمد پزشکان ندارد اما تا زمانی که سیستم پرداخت فی فور سرویس باشد؛ اختلاف درآمد میان گروه‌های پزشکی و پرستاری وجود خواهد داشت.

    با استاندارد جهانی فاصله داریم

رییس کل سازمان نظام پرستاری، ادامه داد: بر اساس بررسی‌های انجام شده و استاندارد کشورمان، باید 2.5 نفر نیرو از گروه پرستار به ازای هر تخت بیمارستانی در هر 24 ساعت داشته باشیم که این گروه پرستاری شامل بهیاران، فوریت‌های پزشکی، کارشناسان هوشبری و اتاق عمل و پرستاران و ... است؛ 1.8 نفر از این نیروها باید نیروی دانشگاهی و 0.7 نفر نیز باید نیروی غیردانشگاهی باشند اما این عدد الان کلا 0.8 نفر به ازای هر تخت بیمارستانی است.

    ضرورت بازگشت ۱۷ هزار پرستار اخراج شده به مراکز درمانی

میرزابیگی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: ۱۷ هزار پرستار که در قالب نیروهای طرحی در اوج دوران کرونا در مراکز درمانی مشغول به‌کار بودند و چند وقتی است که اخراج شده‌اند، نباید با آنها مانند کارگران فصلی برخورد شود و بازگشت آنها به کارشان ضروری است. نیروهای طرحی پرستاری باید تبدیل وضعیت شده و استخدام شوند، آنها از اقشار زحمتکشی هستند که در دوران همه‌گیری کرونا دوران طرحشان در مراکز درمانی تمدید شد و خدمات ارزشمندی را ارایه دادند.