اتفاقات تکرار می‌شود؟

رقیه ندایی

سال 98 بود که مسوولان اقتصادی و دولتی آن زمان مردم را به سرمایه‌گذاری در بورس دعوت کردند و در عرض چند روز سهم‌ها بازدهی بیش از 100 درصد را تجربه می‌کردند؛ همین رشدهای شارپی باعث شد که مردم بدون دانش و تنها با تیکه به دعوت مسوولان تمام دارایی خود را نقد کنند و وارد بورس شوند اما اغلب این افراد پس از چند هفته و برداشت کمی سود با سقوط شاخص مواجه شدند و مردم روی سرمایه‌های خود زیان کردند. بیش از دوسال از این موضوع می‌گذرد و هنوز از جبران زیان سهامداران خبری نیست و مسوولان همانند سال 99 وعده می‌دهند. گذشته سخت گذشته اما هنوز تکرار می‌شود و آن هم در بورس کالا. عرضه خودرو در بورس کالا تنها راهکاری است که خریدار و فروشنده را به صورت شفاف کنار هم قرار می‌دهد. به نوعی عرضه خودرو در بورس با کشف قیمت انجام می‌شود. قیمت‌گذاری دستوری از سوی وزارت صمت و حمایت‌های انجام شده باعث شد که زیان‌ خودروسازها هر سال بیش از گذشته شود. اما اکنون با عرضه خودرو در بورس کالا نقدینگی حاصل از فروش این خودروها به جیب کارخانه و سهامداران می‌رود. مساله مهم دستکاری است چرا باید یک خودرو خیلی گران شود. چه کسانی قیمت دیگنیتی را تا مرز دو میلیارد و چهارصد میلیون تومان بالا بردند و آیا واقعا این خودرو به این قیمت ارزش دارد؟ چه کسانی این خودرو را خریداری کردند و به چه منظوری؟ من فکر می‌کنم که دلال‌ها و واسطه‌ها به نوعی با یک حلقه اضافه دوباره بین تولید‌کننده و مصرف‌کننده قرار گرفتند؛ قیمت‌هایی که بر روی تابلوی معاملات ثبت می‌کنند قیمت‌هایی است که در واقع کد دهند به بازار آزاد و شاید حتی می‌شود به خودروسازها هم سوءظن داشت؛ بسیاری از نمایندگی‌ها خودروهایی دارند که با خرید چند عدد از بورس کالا می‌توانند قیمت آنها را چند برابر کنند؛ این نکته‌ای است که این روزها سوءظن نسبت به بورس کالا را بالا برده است.

مشکلی که این روزها بورس با آن مواجه است، این است که مکانیزم بورس کالا واقعی نیست. خریدار واقعی خرید خود را از بورس کالا انجام نمی‌دهد یا تعداد کمی هستند که خرید انجام می‌دهند. فکر می‌کنم باز هم دلالان با حباب‌سازی قیمت‌ها یک منفعت عجیب و غریب را به جیب خود وارد کنند.

 اتفاقاتی که در بورس اوراق بهادار در سال 99 شاهد بودیم، اکنون در بورس کالا در حال رخ دادن است. 

امیدورم سازوکاری طراحی شود که بتوانند بورس کالا را به بهترین نحو مدیریت کنند تا خریدار بتواند خرید منصفانه‌ای انجام دهد.