بازار سهام

رکوردشکنی بورس کالا

کالاخبر| بورس کالای ایران سال گذشته در رکوردی تاریخی معامله ۷۶.۱ میلیون تن کالا به ارزش ۶۳۰ همت را به ثبت رساند تا همه رکوردهای قبلی از سال ۱۳۸۶ (زمان تاسیس) تا ۱۴۰۰ جابه‌جا شود اما روند پرشتاب بورس کالا در مسیر توسعه باعث شد تا ارقام تاریخی این بورس در ۹ ماهه امسال تغییر کند و در رکوردی جدید، علاوه بر حجم، ارزش معاملات بازار فیزیکی ۹ ماهه از کل معاملات سال ۱۴۰۰ سبقت بگیرد. طبق آمار معاملات از ابتدای امسال تا روز ۲۹ آذر ماه بیش از ۸۶.۵۳ میلیون تن انواع کالا و محصول به ارزش نزدیک به ۶۳۱ همت (هزار میلیارد تومان) در بازار فیزیکی بورس کالا دادستد شد که این رقم بیانگر روند مطلوب تامین مواد اولیه تولید از مسیر بورس کالا و سرایت شفافیت به بسیاری از بازارهای کالایی کشور است. دادوستد ۸۶ میلیون و ۵۳۷ هزار تن انواع کالا و محصول در تالارهای مختلف بورس کالا در شرایطی طی ۹ ماهه امسال به ثبت رسیده که مجموع معاملات صورت گرفته در بازار فیزیکی بورس کالا در پایان دوازده ماه سال گذشته، ۷۶ میلیون و ۱۴۶ هزار و ۸۳۰ تن بود. ارزش معاملات نیز در ۹ ماهه امسال به نزدیک ۶۳۱ همت رسید؛ در حالی که ارزش کل معاملات سال ۱۴۰۰ حدود ۶۳۰ همت بود تا چتر شفافیت بورس کالا بر بخش بزرگی از بازار کالای کشور سایه بیندازد و فعالان اقتصادی امیدوار باشند معضل قیمت‌گذاری دستوری در صنایعی که هنوز درگیر این رویکرد نامیمون اقتصادی هستند نیز با استفاده از ظرفیت بورس کالا مرتفع شود. معاملات هر یک از تالارهای بورس کالا از ابتدای سال‌جاری تا پایان ۲۹ آذر ماه، به شرح زیر است:  در مدت مذکور بیشترین حجم و ارزش معاملات مربوط به تالار محصول‌های صنعتی و معدنی بود به‌طوری که در این تالار ۷۲ میلیون و ۱۹ هزار و ۹۹۳ تن کالا و محصول به ارزش ۳۸۰.۵ همت داد و ستد شد. در تالار محصول‌های پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی نیز ۱۳ میلیون و ۹۲۲ هزار و ۷۵۱ تن کالا و محصول به ارزش ۲۳۲ همت معامله شد. در تالار محصول‌های کشاورزی و بازار فرعی نیز در بخش کشاورزی ۱۰ تن محصول به ارزش ۳۰۴ میلیارد تومان و در بازار فرعی ۵۹۴ هزار و ۳۳۷ تن کالا به ارزش ۸.۳ همت مورد معامله قرار گرفت. در تالار خودرو از ابتدای سال تا ۲۹ آذر ماه ۱۳ هزار و ۷۶۶ دستگاه خودرو به ارزش نزدیک به ۹ همت دادوستد شد. در بازار املاک و مستغلات نیز ۲ واحد مسکونی در بخش اموال غیرمنقول به ارزش ۳۰ میلیارد تومان معامله شد.

سوخت تحمیلی اما گران برای سیمانی‌ها

فردای اقتصاد| صنعت سیمان از سال‌ها پیش با چالش‌های مهمی از قبیل رکود اقتصادی در بخش مسکن، تغییرات سیاستی مربوط به بودجه‌های عمرانی و ساخت و ساز، رونق ساخت و ساز در کشورهای همسایه، تغییر سیاست‌های پروانه ساخت مسکن و مواردی از این دست با تغییرات آماری قابل توجه مواجه بوده‌ است. در سال‌های اخیر نیز با کمبود گاز و استفاده از سوخت مایع جایگزین، چالشی دیگر به شرکت‌های فعال در این صنعت تحمیل شده است. برآورد می‌شود نیاز سالانه گاز صنعت سیمان نزدیک به ۲۷ میلیون متر مکعب باشد. امسال میزان گازرسانی به این صنعت به شکل پلکانی و طی سه مرحله (اوایل آبان، ۲۵ آبان، ۱۵ آذر) با افت قابل توجهی مواجه شده است؛ به شکلی که در مرحله سوم و از ۱۵ آذر میزان گاز تخصیص یافته به کل صنعت سیمان تنها ۶ میلیون متر مکعب گزارش شده و کارخانه‌ها از سوخت‌های جایگزین یعنی مازوت آن هم با نرخ‌هایی بالاتر از نرخ خرید گاز، استفاده می‌کنند. بنا بر قراردادی که وزارت نفت با شرکت‌های سیمانی دارد، این وزارتخانه همه ساله ملزم بود تا ۸ ماه نخست سال به صورت کامل گازرسانی به این صنعت را انجام دهد و ماه‌های باقی مانده مازوت یا نفت کوره را جایگزین گاز تحویلی می‌کرد. در سال جاری اما با توجه به مشکل کمبود گاز به دلیل رشد حدود ۳۰۰درصدی مصرف در بخش خانگی و تجاری، صنایع غیرعمده و حمل و نقل (بالغ بر ۷۴ درصد گاز تولیدی کشور) نسبت به شهریورماه که منجر به کاهش شدید گاز قابل تخصیص به صنایع بزرگ و به ویژه نیروگاه‌های حرارتی تولید برق شد، استفاده از سوخت دوم (پشتیبان) یعنی سوخت مایع نفت گاز و نفت‌ کوره (مازوت) زودتر اتفاق افتاده است. سیمانی‌ها که با آغاز فصل سرما و قطعی گاز مجبور به استفاده از سوخت دوم یعنی سوخت مایع می‌شوند، نرخی نزدیک به نرخ گاز طبیعی یعنی ۵۷۵ تومان به علاوه هزینه حمل که برای کارخانه‌های مختلف بنا بر موقعیت جغرافیای متفاوت است، برای این سوخت تحمیلی پرداخت می‌کنند. شاید کمبود گاز و قطعی این خوراک مهم برای سیمانی‌ها و استفاده از مازوت امری اجتناب ناپذیر باشد، اما موضوعی دیگر که سبب تحمیل هزینه بیشتری به شرکت‌های سیمانی شده است، دریافت چک تعهدی صد میلیارد تومانی و تکلیف دریافت مازوت از پالایشگاه‌هایی بعضا با فاصله جغرافیایی بالاست؛ بنا بر گزارش‌هایی که از سوی شرکت سیمان غرب در کرمانشاه منتشر شده، این شرکت با وجود قرار داشتن یک پالایشگاه در فاصله ۱۵کیلومتری خود، موظف است مازوت مورد نیاز را با هزینه حملی نزدیک به نرخ مازوت دریافتی، از ماهشهر تامین کند که بهای نهایی آن در کنار هزینه گرم کردن این ماده به بیش از ۱.۲ برابر افزایش می‌دهد. با توجه به اظهارنظر اخیر جلیل سالاری، معاون وزیر نفت که استفاده از سوخت گازوئیل و مازوت در شرایط کمبود گاز را ضرورتی اجتناب‌ناپذیر و رویه‌ای متداول در دنیا عنوان کرد، می‌توان دلیل پافشاری این نهاد دولتی برای فروش مازوت خریداری‌شده از پالایشگاه‌ها را درک کرد. موضوع فاصله جغرافیایی برای سیمان قائن نسبت به سایر سیمانی‌ها بسیار حادتر است. این شرکت به دلیل فاصله‌ای که از پالایشگاه تکلیف شده برای خرید سوخت مایع دارد، مجبور است به‌ازای هر لیتر مازوت بیش از ۱۵۰۰تومان هزینه کند. کمبود گاز و این سیاست تکلیفی با توجه به بهای ۵۵۴ تومانی هر متر مکعب گاز برای این شرکت در شرایط عدم قطعی، وضعیت تولید را با مشکلات زیادی در بخش انرژی مواجه می‌کند. از سوی دیگر با توجه به آلودگی‌ خطرناکی که مصرف مازوت در سطح صنایع و نیروگاه‌ها در کشور به وجود می‌آورد، عمده دلیل آلودگی این‌روزهای کلانشهرهایی چون تهران نیز به اذعان کارشناسان به استفاده از همین سوخت برمی‌گردد.