بورس در جست‌وجوی آرامش

چند وقتی می‌شود که شاخص‌های بورسی روند نوسانی دارند و در برخی از روزها شاخص‌ها مثبت و در برخی دیگر از روزها منفی می‌شود؛ علت این موضوع را می‌توان تغییر اخبار و سیاستگذاری‌ها دید.

بازارهای جهانی و سیاستگذاری‌ها باعث می‌شود که بورس تهران روند مشخصی نداشته باشد و دربرخی از روزها نزولی و در برخی دیگر از روزها صعودی باشد. برای نمونه سرمایه‌گذاران از سیاستگذاری‌های رییس جدید بانک مرکزی هراس دارند.

فرزین در ابتدا یک نرخ دلار تعیین کرد که برخی می‌گویند این قیمت دلار همان ارز ۴۲۰۰ تومانی رانت‌زاست و موجب فساد اقتصاد کشور می‌شود. از سوی دیگر این تعیین نرخ می‌تواند روی بورس نیز تاثیرگذار باشد و در نهایت شرکت‌ها با زیان مواجه شوند.

به جز این موارد افزایش نرخ سود بانکی نیز باعث فرار سرمایه‌ها از بورس شده است. در روزهای گذشته یک خبرگزاری وابسته به جریان دولت اعلام کرد که نرخ سود سپرده در بانک‌های دولتی 25 درصد و در بانک‌های خصوصی به 24 درصد رسیده است. با وجود این خبر اما روابط عمومی بانک مرکزی همچنان می‌گوید که «نرخ سود مصوب بانک مرکزی همچنان 18 درصد است اعلام کرد که با بانک‌های متخلف برخورد خواهد شد.»

اما بررسی‌ها از بانک‌های مختلف نشان می‌دهد که بانک‌های دولتی و خصوصی حاضرند برای سرمایه بیش از 100 میلیون تومان سود بیش از 18 درصد بدهند و این یعنی رقابت شدید بانک‌ها با بورس برای جذب نقدینگی. اگر نرخ سود بانکی به‌طور رسمی به 24 درصد برسد شاهد خروج بخشی از نقدینگی‌ها از بورس و حتی صندوق‌های درآمد خواهیم بود. چرا که برخی از سهامداران؛ سرمایه‌گذاری بدون ریسک و با سود پایین را به سرمایه‌گذاری پرریسک با سود بالا ترجیح می‌دهند. این افزایش نرخ سود سپرده بانکی در بلندمدت به زیان بورس تمام خواهد شد و باعث خروج سرمایه از تالار شیشه‌ای و ورود آن به بازار پول یعنی بانک‌ها می‌شود.

مهرداد خاکزاد کارشناس و تحلیلگر بازارهای مالی در خصوص تورم و ارتباط آن با بازار سرمایه، ابراز داشت: امروزه آحاد جامعه واژه تورم را شنیده‌اند و درک روشنی از این مفهوم دارند چرا که این واژه در این جغرافیا به مغز استخوان افراد رسوخ کرده و آثار آن را به واقع لمس نموده‌اند، مواردی همچون افزایش قیمت کالاها، کاهش قدرت خرید، کاهش ارزش پول کشور، افزایش سطح عمومی قیمت‌های ارایه خدمات و بسیاری از موارد دیگر همگی از آثار وجود تورم هستند.

وی همچنین در ادامه افزود: آنچه علم اقتصاد از این واژه تعریف می‌کند، تورم به افزایش سطح عمومی قیمتها در یک بازه زمانی مشخص می‌باشد، تورم نیز تغییر در شاخص قیمت مصرف‌کننده است که این شاخص معیاری برای ارزیابی میانگین وزنی سبدی از کالاها و خدمات مانند غذا، حمل‌ونقل، بهداشت و درمان و... است که در محاسبه تورم استفاده می‌شود.

افزایش قیمت کالاها، کاهش قدرت خرید، کاهش ارزش پول کشور، افزایش سطح عمومی قیمت‌های ارایه خدمات و بسیاری از موارد دیگر همگی از آثار وجود تورم می‌باشند این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه بانک مرکزی هر کشور، سبدی از کالاها را تعیین و بر اساس تغییرات قیمت سبد، تورم سالانه را محاسبه می‌کند، اظهار داشت: طبق آخرین گزارش مرکز آمار ایران به تاریخ هفتم دی ماه ۱۴۰۱، درصد تغییر شاخص کل قیمت مصرف‌کننده نسبت به ماه مشابه سال قبل (تورم نقطه به نقطه) برای خانوارهای کشور ۴۸.۵ درصد می‌باشد که نرخ تورم دوازده ماهه منتهی به آذر ماه ۱۴۰۱ برای خانوارهای کشور به عدد ۴۵.۰ درصد رسیده است.

عقب‌ماندگی بازار سرمایه از تورم

خاکزاد با اشاره به اینکه سهم بازار سرمایه از رشد قیمت دلار و تشدید انتظارات تورمی همچون سایر بازارهای دارایی هم سو گشتن با این سیکل است، تأکید کرد: موانع‌تراشی برای شکل‌گیری تقاضا در بازار سرمایه، پایدار نمی‌ماند و اثر تورمی در نهایت بر همه بازارها از جمله بورس مشهود خواهد بود و از این واقعیت نه گریزی است و نه گزیری، کما اینکه در ماه‌های گذشته مشاهده شد عدم اطمینان سرمایه‌گذاران از برخی سیاست‌گذاری‌های اقتصادی منجر به تعلل بازیگران بورسی برای ورود به بورس شده بود، همچنین این عدم اطمینان، اقبال سرمایه‌گذاران خرد به بازار سهام را در راستای افزایش ریسک در این بازار مختل نموده بود. بورس با تأخیر، عقب‌ماندگی‌های خود را جبران می‌کند، در این بین ممکن است شرکت‌ها و صنایع دارایی محور در این امر پیشاهنگ باشند.

این تحلیلگر بازار سرمایه با تأکید به این نکته که بازار سرمایه در بلندمدت به انتظارات تورمی پاسخ خواهد داد، بیان داشت: بر اساس داده‌های گذشته، بازار سرمایه همیشه خود را با تورم وفق داده و میزان قابل قبولی بازدهی در قبال تورم کسب کرده است اما این اتفاق معمولاً در بلندمدت رخ می‌دهد، در شرایط کنونی که بازارهای ارز، طلا، خودرو و مسکن با وضعیت تورمی همسو شده‌اند، بازار سرمایه از این مهم مستثنی نخواهد بود کما اینکه نشانه‌های آن در معاملات چند روز اخیر مشهود بود و در شرایط حاضر تورم، قیمت ارز و جاماندگی بیش از دو ساله بورس نسبت به سایر بازارهای موازی را می‌توان به عنوان تکانش‌های مثبت بازار سهام محسوب کرد و پرواضح است که بورس با تأخیر، عقب‌ماندگی‌های خود را جبران می‌کند، در این بین ممکن است شرکت‌ها و صنایع دارایی محور در این امر پیشاهنگ باشند.

خاکزاد همچنین افزود: البته این امر منطقی نیست که بازار سرمایه با سایر بازارها در قبال تورم در قامت مقایسه قرار گیرد، این امر موید آن است که منطق سرمایه‌گذاری در بازارهای مختلف متفاوت است، در ضمن چنانچه برخی دستورالعمل‌های اقتصادی و تصمیمات شبانه در بازارهای دیگر نیز اعمال گردد شاید آنها هم ناتوان از هم قدمی با تورم گردند.

وی عدم دخالت دولت در بازارهای دیگر را موجب همسویی این بازارها با موج تورمی دانست و گفت: به این ترتیب بورس به واسطه دخالت دولت در سازوکار قیمتی، راهی جز تعلل برای کسب بازدهی از تورم ندارد.

این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به گزاره اشتباهی که برخی به صورت غیرحرفه‌ای و عامدانه به آن می‌پردازند و آن اینکه بورسی‌ها تورم را دوست دارند، تشریح کرد: این افراد با جوسازی‌هایی که در این خصوص ایجاد می‌کنند، در اهتمام آن هستند که با دریافت هر محرک مثبتی از کاهش انتظارات تورمی، رنگی قرمز به تابلوی معاملات سهام تحمیل کنند که البته جهد پرشهد آنان قابل ارج نهادن است و امید به خطاب بی‌اعتاب این قشر داریم، اما واقعیت چنین است که بهترین و اتفاقا درخشان‌ترین عملکردهای ثبت شده در بازارهای کشورهای توسعه یافته دنیا در زمانی رخ داده که تورم کاهشی بوده و بالعکس هر سیگنالی از افزایش نرخ تورم به سقوط همه‌گیر قیمت‌ها در این بازارها انجامیده است، به عنوان مثال اواخر آبان ماه سال گذشته بود که شاهد هراس بورس‌های جهانی از افزایش تورم در ۱۹ کشور عضو منطقه یورو در ۱۲ ماه منتهی به اکتبر بودیم، شرایطی که سبب ریزش دسته‌جمعی بورس‌های جهانی شد.

با حصول ثبات اقتصادی، بازار سهام می‌تواند رشدی واقعی و پایدار را تجربه کند؛ چرا که با کنترل تورم، رونق بخش واقعی اقتصاد آغاز شده و همین موضوع می‌تواند به رونق پایدار بورس بینجامد.

بورس آخرین روز معاملاتی هفته

شاخص کل بورس تهران در پایان معاملات آخرین روز کاری هفته چهارشنبه، ۱۴ دیماه با ۱۲ هزار و ۱۹۶ واحد کاهش در ارتفاع یک میلیون و ۵۷۹ هزار واحدی ایستاد. شاخص هموزن با ۲ هزار و ۲۱۷ واحد کاهش به ۴۷۳ هزار و ۱۹۹ واحد و شاخص قیمت با یک هزار و ۳۱۹ واحد افت به ۲۸۱ هزار و ۵۷۹ واحد رسید.

شاخص بازار اول، ۱۰ هزار و ۱۶۴ واحد و شاخص بازار دوم، ۲۰ هزار و ۷۵۴ واحد کاهش را ثبت کردند. روز گذشته در معاملات بورس تهران، بیش از ۱۳ میلیارد و ۵۴۴ میلیون سهم، حقتقدم و اوراق بهادار به ارزش ۷۳ هزار و ۱۹۶ میلیارد ریال معامله شد. همچنین کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران (حکشتی) با ۷۳۴ واحد، بانک ملت (وبملت) با ۳۱۸ واحد، بانک پارسیان (وپارس) با ۲۸۷ واحد، ایران خودرو (خودرو) با ۲۷۷ واحد، بانک صادرات ایران (وبصادر) با ۲۳۲ واحد و بانک تجارت (وتجارت) با ۲۱۱ واحد تاثیر مثبت بر شاخص بورس داشت.

در مقابل فولاد مبارکه اصفهان (فولاد) با ۲ هزار و چهار واحد، ملی صنایع مس ایران (فملی) با یک هزار و ۱۸۸ واحد، توسعه معادن و صنایع معدنی خاورمیانه (میدکو) با ۹۸۳ واحد، شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی (شستا) با ۹۲۸ واحد، پالایش نفت اصفهان (شپنا) با ۸۷۲ واحد و پالایش نفت بندرعباس (شبندر) با ۸۷۱ واحد تاثیر منفی بر شاخص بورس به همراه داشت.

بر پایه این گزارش، روز گذشته نماد ایران خودرو (خودرو)، گسترش سرمایه‌گذاری ایران خودرو (خگستر)، سایپا (خساپا)، بانک تجارت (وتجارت)، بانک ملت (وبملت)، بورس کالای ایران (کالا) و شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی (شستا) در نمادهای پُرتراکنش قرار داشتند.

گروه خودرو هم در معاملات روز چهارشنبه صدرنشین برترین گروه‌های صنعت شد و در این گروه سه میلیارد و ۲۸ میلیون برگه سهم به ارزش ۱۲ هزار و ۱۳۵ میلیارد ریال دادوستد شد.

شاخص فرابورس نیز دیروز بیش از ۱۶۱ واحد کاهش داشت و به ۲۰ هزار و ۲۱۵ واحد رسید.

در این بازار بیش از ۶ میلیارد و ۴۳۹ میلیون برگه سهم و اوراق مالی دادوستد شد و تعداد دفعات معاملات دیروز چهارشنبه فرابورس بیش از ۳۰۱ هزار و ۵۹۲ نوبت بود.بانک دی (دی)، مدیریت سرمایه‌گذاری کوثر بهمن (وکبهمن)، فرابورس ایران (فرابورس) و قاسم ایران (قاسم) تاثیر مثبت بر این شاخص داشتند.

در ادامه بیمه پاسارگاد (بپاس)، پلیمر آریاساسول (آریا)، پالایش نفت لاوان (شاوان)، مدیریت انرژی تابان هور (وهور)، بهمن دیزل (خدیزل)، بیمه کوثر (کوثر)، شرکت سرمایه‌گذاری صبا تامین (صبا)، پالایش نفت شیراز (شراز) و سنگ آهن گهرزمین (کگهر) تاثیر منفی بر این شاخص داشتند.