جزئیات خرید خودروهای بورسی

بیش از ۲۱ هزار دستگاه خودروی وارداتی در بستر بورس کالا معامله خواهد شد و هر کد ملی مجاز به خرید فقط یک دستگاه خودرو است؛ به شرطی که فرد شامل محدودیت سابقه خرید از سال ۱۳۹۸ نباشد.

به گزارش تعادل، همه این خودروها تولید شرکت KIA کشور کره جنوبی است. علاوه بر این، ۱۹ هزار خودروی چانگان نیز در این بورس پذیرش شدند. این خبر با توجه به نزدیکی به زمان عرضه خودروهای وارداتی در بورس می‌تواند تاثیر منفی روی عرضه‌های آتی دو خودروساز بزرگ کشور بگذارد. البته سیاست‌گذار برای اینکه بتواند عرضه خودرو در بورس کالا را مدیریت کند محدودیتی که پیشتر برای متقاضیان خودروهای داخلی عرضه شده در بورس کالا بود به محصولات وارداتی تسری داده تا از این مسیر جاده ورودی خریداران به بورس کالا را با گیت‌هایی بسته و مدیریت کند.

به عبارتی دیگر، هر خریدار تنها یک مدل خودرو می‌تواند از بورس بخرد؛ یعنی اگر امروز 206 بخرند روز آینده نمی‌توانند در عرضه خودروی دیگر شرکت کنند. این محدودیت با هدف قطع دست دلالان از بازار خودرو ایجاد شده تا متقاضیان واقعی و مصرفی در خرید خودرو از بورس کالا مشارکت کنند. در این میان، اگرچه برخی خبرها حاکی از معامله 100 میلیون تومانی کد ملی برای خرید خودرو از بورس کالاست اما در کف بازار این دست از معاملات، چندان رواج ندارد و ارایه اعداد و ارقام بزرگ نوعی بازارسازی است. 

کدام خودورها در بورس پذیرش شدند؟

 سوم دی‌ماه جاری نخستین محموله خودروهای خارجی به گمرک وارد و اعلام شد فرایند فروش این خودروها هفته سوم دی‌ماه با عرضه آنها در بورس‌کالا آغاز خواهد شد. با فرارسیدن موعد اعلام‌شده، قرار است بیش از ۲۱ هزار دستگاه خودروی وارداتی در بستر بورس کالا معامله شود و هر کد ملی مجاز به خرید فقط یک دستگاه خودرو است؛ البته به شرطی که فرد شامل محدودیت سابقه خرید از سال ۱۳۹۸ نباشد.

درباره جزییات عرضه این خودروها در بورس کالا، اطلاعاتی توسط علیرضا صادقی، رییس اداره نظارت بر بازار بورس‌های کالایی سازمان بورس، به «ایسنا» ارایه شد که طبق این اطلاعات، قیمت پایه زمانی که عرضه خودروها توسط عرضه‌کننده اعلام شود، مشخص و منتشر خواهد شد. همچنان هر کد ملی قادر به درخواست سفارش یک خودرو است و محدودیت سابقه خرید از سال ۱۳۹۸ که توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت اعلام شده به قوت خود باقی است.

در جلسه اخیر هیات پذیرش بورس کالا، پذیرش ۲۱ هزار و ۱۴۰ دستگاه خودروی وارداتی از دو شرکت چانگان چین و کیای کره در دستورکار قرار گرفت و تایید شد. ۱۹ هزار دستگاه از مجموع خودروهای یادشده به شرکت چانگان چین تعلق دارد که توسط شرکت سایپا عرضه خواهد شد و بقیه به ۹ مدل خودرو از شرکت کیای کره جنوبی اختصاص دارد. تمامی این خودروها توسط هیات پذیرش شرکت بورس کالای ایران پذیرش شده‌ و بورس کالا آمادگی عرضه آنها را دارد که لازم است نخست اقدامات لازم در ارتباط با ترخیص کالا و موضوعات گمرکی انجام پذیرد. همچنین قرار است همه ۲۱ هزار و ۱۴۰ دستگاه خودرو به صورت یکجا و در یک زمان در بورس کالا عرضه شوند.

طبق اطلاعات موجود، ، خودرو سواری KIA CEED به تعداد ۲۰۰ دستگاه، خودرو سواری KIA K ۵ به تعداد ۵۰۰ دستگاه، خودرو سواری KIA SPORTAGE به تعداد ۵۰۰ دستگاه، خودرو سواری KIA CERATO به تعداد ۵۰۰ دستگاه، خودرو سواری KIA RIO به تعداد ۱۰۰ دستگاه، خودرو سواری KIA SELTOS به تعداد ۷۰ دستگاه، خودرو سواری KIA SONET به تعداد ۷۰ دستگاه، خودرو سواری KIA PEGAS به تعداد ۱۰۰ دستگاه و خودرو سواری KIA PICANTO  به تعداد ۱۰۰ دستگاه، در بورس کالا پذیرش شدند.

مسیر خرید خودروی بورسی

اما چگونه از بورس خودرو بخریم؟ برای خرید خودرو از بورس کالا در وهله اول باید در سجام ثبت نام کرد و پس از آن توسط یک کارگزاری اقدام به دریافت کد کالایی کرد. (برای دریافت کد بورسی محدویت سنی وجود ندارد)  برای اتمام مراحل باید فرد دریافت‌کننده کد کالایی، یک حساب وکالتی داشته باشد و در نهایت به وسیله لینک‌های ارسال شده توسط کارگزاری می‌توان وارد سامانه مورد نظر شد و خرید خودرو در بورس کالا را انجام داد.

نقدینگی لازم برای خرید خودرو از بورس در حساب دارنده کد کالایی باشد. با توجه به شرایط عرضه هر خودرو 50 تا 100 درصد مبلغ به همراه هزینه‌های اضافه یعنی شماره‌گذاری و… نیز باید در حساب موجود باشد.

پس از ثبت درخواست و تایید فرد متقاضی، وی تنها سه روز فرصت دارد که مبلغ باقی مانده را به حساب وکالتی خود واریز کند و در ازای هر روز تاخیر باید 0.25 درصد از ارزش کل معامله را به عنوان جریمه پرداخت کند. در نهایت اگر پس از 6 روز هزینه خودرو پرداخت نشود، معامله فرد فسخ می‌شود و 5.5 درصد نیز به عنوان هزینه فسخ معامله باید توسط خریدار پرداخت شود. 

ممکن است این سوال مطرح شود که آیا درخواست خرید خودرو را می‌‎توان لغو کرد؟ در پاسخ باید گفت، چنانچه اگر فرد متقاضی پس از تایید درخواست خودرو از بورس کالا منصرف شد؛ باید 5 درصد از ارزش کل معامله را به عنوان هزینه فسخ و 0.5 درصد به عنوان کارمزد دو سر معامله پرداخت کند. یعنی اگر فردی از بورس کالا خودرو خرید و در مرحله نهایی منصرف شد باید مجموعا 5.5 درصد از ارزش کل معامله را به عنوان خسارت یا هزینه فسخ معامله پرداخت کند. 

شرط خرید خودرو از بورس کالا

طبق قانون خرید خودرو در بورس کالا، «هر کد ملی صرفا مجاز به خرید یکی از خودروهای عرضه شده در بورس کالا است.» این بدان معناست که هر خریدار تنها یک مدل خودرو می‌تواند از بورس بخرد؛ یعنی اگر امروز 206 بخرند روز آینده نمی‌توانند در عرضه لاماری شرکت کنند. این محدودیت با هدف قطع دست دلالان از بازار خودرو ایجاد شده تا متقاضیان واقعی و مصرفی در خرید خودرو از بورس کالا مشارکت کنند. بازار خودرو نیز به همین واسطه به آرامش می‌رسد. هر فرد دارای کد ملی بالای 18 سال می‌تواند با داشتن کد بورسی و کد کالایی از بورس کالا خودرو بخرد؛ به شرط آنکه متقاضی از سال 98 تاکنون از خودروسازان، خودرویی نخریده باشد. 

حال برخی خبرها حاکی از آن است که عرضه خودرو در بورس کالا موجی از اجاره کارت ملی را به راه انداخته است؛ اجاره کارت ملی برای خرید خودرو که پیش از عرضه خودرو در بورس کالا هم مطرح بود، با شروع هر طرح عرضه از سوی خودروسازان، این بازار مجددا داغ می‌شود. اما با عرضه خودرو در بورس کالا این بازار معاملات تازه‌ای را تجربه می‌کند. بررسی‌ها نشان می‌دهد، قیمت اجاره کارت ملی برای خرید خودرو از بورس کالا به 30 میلیون تومان می‌رسد و بسته به نوع خودرو متفاوت است. 

البته برخی هم می‌گویند که فروش کد بورسی در بازار برای خرید خودرو چندان رواج ندارد و در حال حاضر بیشتر افراد نزدیک به یکدیگر مانند دوستان، آشنایان یا اعضای خانواده کد خود را در اختیار یکدیگر قرار می‌دهند. اما با این حال گاه همین اقدام در قالب معامله انجام می‌شود و با توجه به نوع خودرو، سود 2 تا 30 میلیون تومانی را برای اجاره‌دهنده کد ملی به دنبال دارد. 

البته بررسی هزینه‌های ثبت سفارش خودرو، مدت خواب پول در بورس کالا تا زمان تحویل خودرو و تفاوت قیمت با بازار آزاد نشان می‌دهد اجاره کد ملی برای خرید خودرو از بورس کالا برای دلال چندان هم سودساز نیست. 

دریافت کد بورسی و کد کالایی دردسرهای بسیار زیادی دارد و دست کم دو روز کاری از یک فرد زمان می‌گیرد؛ پس از ثبت سفارش در بورس کالا هم فرد باید با درخواست بالاترین و بهترین قیمت خودرو در رقابت پیروز شود که همین روند نیز افراد غیرحرفه‌ای را با دردسرهای زیاد دیگری مواجه می‌کند. در همین حال اگر کسی بخواهد کد بورسی خود را برای خرید شاهین از بورس کالا اجاره دهد، سودی کسب نمی‌کند؛ چرا که شاهین با قیمت درب کارخانه معامله می‌شود و در نتیجه دلال هم از این بازی سودی نبرده است. به این ترتیب می‌توان گفت اگرچه برخی خبرها حاکی از معامله 100 میلیون تومانی کد ملی برای خرید خودرو از بورس کالاست اما در کف بازار این دست از معاملات، چندان رواج ندارد و ارایه اعداد و ارقام بزرگ نوعی بازارسازی تلقی خواهد شد.