ربع سکه مسیر خود را از طلا جدا کرد

چند روز پس از نهایی شدن تغییرات در بانک مرکزی، به نظر می‌رسد که همچنان بحث‌ها بر سر چگونگی اثرگذاری این تغییرات ادامه دارد. موافقان این تغییر معتقدند که از یک سو صالح‌آبادی، رییس قبلی بانک مرکزی توان اداره بازار را نداشته و از سوی دیگر، با توجه به اینکه بخشی از افزایش قیمت‌ها تحت تاثیر شرایط روانی بوده، جابه‌جایی صورت گرفته در ساختمان میرداماد می‌تواند مثبت باشد. از سوی دیگر مخالفان اما می‌گویند که روند افزایشی قیمت ارز و طلا تحت تاثیر محدودیت‌های مالی و ارزی دولت شکل گرفته و این تغییرات شاید در کوتاه‌مدت بتوانند شرایط را بهتر کنند اما در نهایت توان تاثیرگذاری کلان در این حوزه را نخواهند داشت.

با این وجود آنچه که در روزهای گذشته رخ داده، آرامشی نسبی را در بازار ارز نشان می‌دهد، هرچند بر خلاف تصور دولت، هنوز روندی از کاهش جدی قیمت ارز در بازار مشاهده نمی‌شود. کانون صرافان قیمت شنبه دلار ۳۸ هزار و ۹۲۳ تومان برای خرید و ۳۹ هزار و ۳۳۵ تومان برای فروش قیمت‌گذاری کرده است. همچنین در صرافی ملی، دلار با قیمت ۳۸ هزار و ۹۷۵ تومان برای خرید و ۳۹ هزار و ۳۶۹ تومان برای فروش معامله می‌شود. در بازار متشکل نیز دلار ۳۸ هزار و ۸۰۰ تومان قیمت خورد. با این وجود قیمت‌ها در بازار آزاد همچنان بالاتر از این عددهاست و شرایط بازار نشان از آن دارد که خرید و فروش دلار همچنان محدود بوده اما با قیمت‌هایی بالاتر از صرافی‌های رسمی انجام می‌شود.

قیمت شنبه یورو در آغاز معاملات بازار ارز ۲۴ دی ماه در صرافی ملی ۴۲ هزار و ۵۹۶ تومان برای خرید و ۴۳ هزار و ۲۶ تومان برای فروش اعلام شد. کانون صرافان نیز قیمت یورو را ۴۲ هزار و ۱۸۹ تومان برای خرید و ۴۲ هزار و ۶۶۳ تومان برای فروش اعلام کرده است. کانون صرافان قیمت درهم را ۱۰ هزار و ۵۶۸ تومان برای خرید و ۱۰ هزار و ۷۴۳ تومان برای فروش اعلام کرده است.

جدا از وضعیت بازار ارز، در بازار طلا نیز قیمت‌ها روند نزولی مدنظر دولت را پی نگرفته‌اند، هرچند در این بین، وضعیت ربع سکه متفاوت است. قیمت هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح جدید، بیست و چهارم دی ماه ۱۴۰۱ به ۲۱ میلیون ۵۰۰ هزار تومان رسید. همچنین قیمت نیم سکه ۱۲ میلیون ۲۰۰ هزار تومان؛ قیمت ربع سکه ۷ میلیون ۸۰۰ هزار تومان و سکه یک گرمی ۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان شد.

هر اونس طلا در بازارهای جهانی ۱۹۲۱/۳ دلار و هر گرم طلای ۱۸ عیار ۱ میلیون و ۹۲۸ هزار ۷۵۱ تومان است. با توجه به آغاز عرضه ربع سکه در بورس، قیمت آن حدود یک میلیون تومان در بازار کاهش یافته است. از حدود دو ماه پیش و همزمان با افزایش نرخ دلار در بازار آزاد، قیمت سکه نیز با رکوردزنی‌های جدید مرزهای ۲۰ میلیون تومان را رد کرد؛ در این بین بررسی وضعیت بررسی قیمت‌ها حکایت از بزرگ شدن روزافزون حباب سکه در قطعات مختلف این کالا داشت. در این بین بیشترین حباب مربوط به ربع سکه می‌شود که حتی در مقاطعی از مرز ۵ میلیون تومان نیز رد شد؛ به عنوان نمونه در ۲۷ آذر ماه حباب ربع سکه رقم ۵ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان را ثبت کرده بود؛ به این معنا که خریداران ۵ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان بیشتر از ارزش ذاتی ربع سکه، برای خرید این کالا پول پرداخت کرده بودند.

بر همین اساس نیز بانک مرکزی روز دوشنبه نوزدهم دی ماه اعلام کرد که قصد دارد از شنبه ۲۴ دی به مدت ۳ روز تعداد ۵۰۰ هزار قطعه سکه طلای ربع بهار آزادی از طریق بورس کالای ایران عرضه کند. با انتشار این خبر و رشد فروش ربع سکه به دلیل ترس از کاهش قیمت، روند قیمتی این کالا نزولی شد و روز چهارشنبه ۲۲ دی ماه با قیمت ۷ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان معامله شد؛ البته در این روز همچنان حباب ربع سکه از ۳ میلیون تومان فرارتر رفت و روی عدد ۳ میلیون و ۳۶۳ هزار تومان تثبیت شد.

حال بررسی‌ها از آخرین وضعیت قیمت سکه در بازار آزاد نشان می‌دهد که قیمت ربع سکه با یک میلیون و ۱۰۰ هزار تومان کاهش نسبت به روز دوشنبه نوزدهم دی ماه، (تا لحظه تنظیم گزارش) از ۸ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان به ۷ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان رسیده است. همچنین حباب این سکه نیز به نظر در حال خالی شدن است و از ۴ میلیون و ۱۹۰ هزار تومان در روز نوزدهم دی ماه به ۲ میلیون و ۹۷۲ هزار تومان (تا لحظه تنظیم گزارش) رسیده است.

بر این اساس، بررسی آخرین حباب‌های قیمتی سکه در بازار (تا لحظه تنظیم گزارش) نشان می‌دهد که حباب سکه امامی (طرح جدید) ۲ میلیون و ۸۱۳ هزار تومان، حباب سکه طرح جدید یک میلیون و ۸۰۸ هزار تومان، حباب نیم سکه ۲ میلیون و ۹۵۶ هزار تومان، حباب ربع سکه ۲ میلیون و ۹۷۲ هزار تومان و حباب سکه یک گرمی ۲ میلیون و ۱۲۰ هزار تومان است.

در کنار خبرهای روز، بانک مرکزی روز گذشته از سیاست خود برای بازگرداندن آرامش به بازار ارز نیز رونمایی کرد. بانک مرکزی در بخشنامه‌ای اعلام کرد که بانک‌ها و موسسات اعتباری موظف هستند در زمان ایجاد یا تمدید گواهی ثبت آماری به میزان تعیین شده نسبت به مسدود‌سازی معادل ریالی مبلغ ارزی در حساب‌های متقاضی نزد بانک‌ها به عنوان سپرده تخصیص ارز اقدام کنند.

در متن این بخشنامه آمده است که «پیرو بخشنامه شماره ۰۱/۱۱۷۱۳۲ مورخ ۱۴۰۱/۰۵/۱۰ به منظور مدیریت بازار ارز و جلوگیری از ایجاد درخواست‌های غیر واقعی تخصیص ارز از محل منابع این بانک، نظام یکپارچه معاملات ارزی (نیما) و ارز حاصل از صادرات دیگران جهت واردات کالا و خدمت توسط بخش غیردولتی موارد ذیل با رعایت سایر ضوابط و مقررات ارزی جهت اجراء ابلاغ می‌شود: 

۱‌- آن بانک موظف است در زمان ایجاد/تمدید گواهی ثبت‌آماری (بابت اصل و کارمزد) متناسب با زمان ایجاد و نوبت تمدید گواهی ثبت‌آماری نسبت به مسدود‌سازی معادل ریالی مبلغ ارزی مورد درخواست به نرخ فروش حواله ارز مندرج در سامانه معاملات الکترونیکی ارز (ETS) در حساب‌های متقاضی نزد آن بانک به عنوان سپرده تخصیص ارز اقدام نماید.

۲‌- در صورتی که متقاضی درخواست نماید ارز تخصیص یافته از طریق آن بانک خریداری شود رفع مسدودی و برداشت وجه ریالی سپرده مذکور جهت خرید ارز توسط آن بانک بلامانع می‌باشد.

۳‌- در صورتی که متقاضی از طریق سامانه جامع تجارت رأساً اقدام به خرید ارز از سامانه نظام یکپارچه معاملات ارزی (نیما) نماید، متعاقب تأمین ارز (آماده صدور حواله) و ثبت آن در سامانه تأمین ارز این بانک، آزاد‌سازی سپرده یادشده متناسب با مبلغ ارز تأمین شده ظرف (۷) روز بانکی امکان‌پذیر می‌باشد.

۴‌- در صورت ابطال، انقضای گواهی ثبت آماری یا عدم تخصیص ارز، لازم است آن بانک با دریافت درخواست متقاضی مبنی بر انصراف از درخواست تخصیص ارز نسبت به آزاد‌سازی سپرده مورد اشاره ظرف (۷) روز بانکی اقدام نماید.

۵‌- در صورت تخصیص ارز چنانچه متقاضی اقدام به ابطال گواهی ثبت آماری ارز تخصیص یافته نموده و مجدداً درخواست تخصیص ارز نماید؛ این اقدام به منزله یک نوبت تمدید با توجه به ترتیبات مندرج در جدول فوق تلقی خواهد شد.

۶‌- کالاهای اساسی و نهاده‌های دامی منوط به تأیید معاون وزیر وزارتخانه ذیربط (مبنی بر شمول کالای اساسی و نهاده‌های دامی) و نیز گندم از شمول مفاد بندهای فوق‌الذکر مستثنی می‌باشد.

۷‌- دارو و تجهیزات پزشکی (دارای مجوز صادره از سوی سازمان غذا و دارو در ثبت‌سفارش مربوطه) از شمول مفاد بندهای فوق‌الذکر مستثنی می‌باشد.

۸‌- مسدود‌سازی سپرده برای ایجاد یا تمدید گواهی ثبت‌آماری، نافی اخذ وثایق و تضامین بابت تضمین ارایه پروانه گمرکی موضوع بند (۱۴) از قسمت کلیات بخش اول مجموعه مقررات ارزی نمی‌باشد.

۹‌- بابت کلیه موارد و ثبت‌سفارش‌های مشمول این بخشنامه ضمن تأکید بر الزام به اخذ تعهدنامه مندرج در پیوست شماره (۲) بخش اول مجموعه مقررات ارزی در زمان مطالبه خدمت از آن بانک و قبل از درخواست تخصیص ارز از متقاضی درخصوص متن ذیل نیز در زمان مطالبه خدمت از آن بانک و قبل درخواست تخصیص ارز تعهدنامه‌های لازم از متقاضی اخذ گردد. تخصیص ارز و مسدود‌سازی سپرده هیچ گونه حقی برای متقاضی و نیز هیچ گونه تعهد و الزامی برای بانک عامل و بانک مرکزی بابت تأمین ارز ایجاد نخواهد کرد.

بدیهی است تأیید یا عدم تأیید گواهی ثبت آماری (تخصیص ارز)، میزان تخصیص ارز، تعیین ارز و نوع نرخ ارز وفق ضوابط و مقررات بانک مرکزی و منوط به تشخیص بانک مرکزی بوده و متقاضی حق هرگونه اعتراض را از خود سلب می‌نماید.  در خاتمه این بخشنامه تاکید شده است، مراتب به کلیه شعب و واحدهای ارزی ذی‌ربط ابلاغ و بر حسن اجرای آن نیز نظارت شود.