ایران، چین و تحریمها
عباس آرگون| در این تردیدی وجود ندارد که اقتصاد ایران از نظر ظرفیت بالقوه همکاریهای همهجانبه و صادرات و واردات، توانایی آن را دارد که در میان کشورهای منطقه، به شریکی مهم برای کشورهای مختلف تبدیل شود اما به عمل رساندن آن نیاز به برخی مقدمات مهم دارد.
ما در سالهای گذشته تحت تاثیر تحریمها و قرار گرفتن در فهرست سیاه افایتیاف، نتوانستهایم حضور خود در عرصههای جهانی را تضمین کنیم و در همین چارچوب، کار برای توسعه همکاری حتی با چین نیز دشوار میشود.
در این تردیدی وجود ندارد که روابط خوب سیاسی میان ایران و چین، میتواند به افزایش همکاریهای تجاری منجر شود اما ما در این حوزه با دو معضل جدی مواجه هستیم. موضوع نخست این است که امروز بخش مهمی از اقتصاد چین در اختیار بخش خصوصی قرار دارد و این شرکتها نیز مانند بنگاههای اقتصادی سایر نقاط دنیا، ابتدا به سود و تضمین بازگشت سرمایه خود فکر میکنند.
با توجه به اینکه شرکتهای چینی با بسیاری از کشورهای دیگر دنیا نیز کار میکنند، خطر تحریم شدن از سوی امریکا برایشان یک مانع مهم بوده است و همین موضوع باعث شده که با وجود نزدیکی سیاسی دو کشور، عملا بسیاری از شرکتها نسبت به ورود به ایران تردید داشته باشند.
از اینرو باید تلاش شود که راهی برای کنار زدن این ترسها و رسیدن به یک راهکار دوجانبه پیدا شود. ما در سالهای گذشته با مشکلاتی در داخل اقتصاد ایران مواجه بودهایم که شاید بسیاری از آنها لزوما به تحریمها نیز ارتباط مستقیم نداشتهاند. در چنین بستری، وقتی سرمایهگذاران داخلی نتوانند تصویر دقیقی از آینده اقتصاد ایران داشتهاند و با تغییر قوانین یا دشوار شدن فعالیت در محیط کسب و کار مواجه شوند، عملا کار جدید را از دستور کار خارج میکنند و روند خروج سرمایه از کشور در سالهای قبل نیز این مساله را نشان میدهد.
وقتی ما نتوانیم سرمایهگذار داخلی را قانع کنیم، قطعا برای جذب سرمایه خارجی نیز با مشکل مواجه میشویم. از این رو اصلاح قوانین و بهبود محیط کسب و کار میتواند برای جذب سرمایه داخلی و خارجی ما را آماده کند و در این بین شرکتهای چینی نیز قطعا گزینههای خوبی خواهند بود.
به این ترتیب ما ضمن مثبت ارزیابی کردن سفر رییسجمهور به چین، باید واقعیتها را نیز در نظر بگیریم. آمارها نشان میدهند که چین یکی از اصلیترین واردکنندگان انرژی و مواد اولیه در جهان به شمار میرود و به همین دلیل یکی از اصلیترین واردکنندگان نفت ایران در تمام سالهای گذشته نیز لقب گرفته است. از سوی دیگر ما در صادرات و واردات غیرنفتی نیز همواره با چین روابط گستردهای داشتهایم و این کشور شریک اصلی تجاری ما به شمار میرود.
تحت تاثیر همین شرایط، سفر رییسجمهوری به چین میتواند برای اقتصاد ما نتایج مثبت جدیدی به همراه آورد و با تلاش برای کنار زدن محدودیتها، میتوان انتظار داشت که تجارت مشترک میان دو کشور افزایش پیدا کند.